سفته و برات چه فرقی دارند؟
در این مطلب به این موضوع می پردازیم که سفته و برات چه فرقی با هم دارند . به عنوان مثال وقتی فردی وامی ,
را از بانک می گیرد موظف به پرداخت سفته به بانک است و تا زمان اتمام بدهی اش سفته ها نزد بانک می ماند,
و در پایان بانک سفته را به فرد پس می دهد.پس برای سفته دو نفر وجود دارند که قرادادی بین شان حاکم است,
ولی در برات ۳ نفر حضور دارند . در برات چگونه باز گرداندن پول ذکر می شود و مهم است . در ادامه با این موضوع ,
سفته و برات بیشتر آشنا می شوید .
سفته و برات
۱- در برات معمولا سه نفر شرکت دارند:
محیل( برات کش)
محال له( دارنده برات)
محال علیه( پرداخت کننده وجه برات)
اما در سفته تنها دو نفر شرکت دارند:
متعهد
متعهد له
٢- موضوع قبولی در سفته وجود ندارد، زیرا حواله بر عهده شخص دیگری نیست که احتیاج به قبولی وی باشد.
٣- در برات مکان و چگونگی پرداخت وجه شرط اصلی است. هرگاه گیرنده وجه برات، مطالبه یا اعتراض کند آثاری,
بر آن مترتب است. اما در سفته که بدهکار آن را امضا می کند وجود محل اهمیتی نخواهد داشت.
به این معنا که در موعد مقرر باید سفته پرداخت شود.
۴- در برات قید اسم محتال ( طلبکار) الزامی است. زیرا از شرایط اساسی برات این است که اسم شخصی که,
برات در وجه یا حواله کرد او پرداخت می شود ذکر شود. اما در سفته میتوان به نام حامل، بدون ذکر ,
اسم شخص معینی سفته را صادر کرد.
۵- صدور برات یک عمل ذاتا تجاری است اما صدور سفته در صورتی یک عمل تجاری به شمار می آید که,
طرفین معامله، تاجر یا صراف یا بانکدار باشند.
بیشتر بدانید پرداخت برات به چه صورت است؟
محالعلیه (براتگیر) باید وجه برات به رویت را سریعاً پراخت نماید و ممکن است براساس عرف و عادت تجارتی,
ولی ۲۴ ساعت مهلت داشته باشد و «پرداخت برات به وعده باید روز آخر پرداخت شود» براساس ماده ۲۲۵ قانون تجارت,
«روز رویت در برواتی که به وعده از رویت است,
وظیفه دارنده برات
و روز صدور برات در برواتی که به وعده از تاریخ صدور است حساب نخواهد شد» دارنده برات وظیفه دارد که,
روز وعده پول خود را مطالبه کند و اگر براتگیر به پراخت برات نپرداخت، اعتراض نماید والا «اگر دارنده برات ,
به کسی که قبولی نوشته مهلتی برای پرداخت بدهد,
به ظهرنویسهای قبل از خود، و برات دهنده که به مهلت ذکر شده رضایت ندادهاند حق رجوع نخواهد داشت»
احکام پرداخت برات
در پرداخت برات حکمی است که با قانون مدنی مبانیت دارد و استثناء بر آن است به این شرح:
طبق ماده ۲۷۱ قانون مدنی در پرداخت برات «دین باید به شخص دائن یا به کسی که از طرف او وکالت دارد ,
تادیه گردد یا به کسی که قانوناً حق قبض دارد» و طبق ماده ۲۷۲ قانون مدنی «تادیه به غیر,
اشخاص مذکور در فوق وقتی صحیح است که دائن راضی شود».
بناء علیهذا در مورد کلی، تادیه وقتی درست است که به شخص دائن یا مجاز از طرف او پرداخت شود و دائن هم,
اهلیت دریافت داشته باشد وگرنه تادیه صحیح نخواهد بود. اما قانون تجارت در ماده ۲۵۸ مقرر داشته,
«شخصی که در سر وعده برات را میپردازد بریالذمه محسوب میشود ,
جز این که وجه برات قانوناً نزد او توقیف شده باشد» پس برخلاف قانون مدنی عمل پرداخت باعث برائت ذمه ,
متعهد میشود، و دیگر لازم نیست محالعلیه تحقیق کند آیا کسی که برات را داده و وجه آن را دریافت,
مینماید همان دارنده برات است یا خیر و در صحت امضاء آن تحقیق فوقالعاده به عمل آورد ,
فرضاً آیا دارنده برات اهلیت دارد یا خیر و همین قدر که صورت ظاهر آن صحیح بوده، محالعلیه با اخذ برات ,
و پرداخت وجه میتواند خود را بریالذمه نماید .
در دو مورد پرداخت برات، باعث برائت ذمه نمیشود.
نکاتی درباره پرداخت برات
الف- وقتی که وجه برات قانوناً نزد او توقیف شده باشد و معذلک محال علیه در پرداخت آن به دارنده برات ,
اقدام کند که در این صورت پرداخت صحیح نیست.
ب- اگر پرداخت قبل از موعد به عمل آمده باشد- توضیح این که به موجب ماده ۲۵۶ قانون تجارت «شخصی که,
وجه برات را قبل از موعد تادیه نمود، در مقابل اشخاصی که نسبت به وجه برات حقی دارند مسئول است».
اگر کسی ثابت نمود که برات دهنده یا دارنده و گیرنده پول مثلاً اهلیت نداشتهاند و یا دارنده برات ,
و یا ماذون از طرف او برای اخذ وجه مراجعه ننموده و امضای گیرنده وجه متعلق به دارنده برات نیست،
محالعلیه در مقابل ذینفع مسئول است.
باشگاه خبرنگاران , ثبت ایلیا