اولیاء دم چه کسانی هستند؟

اولیاء دم

اولیاء دم , بر طبق ماده ۳۵۱ قانون مجازات اسلامی: « ولی دم، همان ورثه مقتول است به جز زوج یا زوجه او که حق قصاص ندارد.»

اولیاء دم همان ورثه مقتول می باشند به جز زوج یا زوجه مقتول که حق قصاص ندارند و بر طبق ماده ۸۶۲ قانون مدنی ,
طبقات ارث ۳ طبقه می باشد:

طبقه اول: پدر ومادر و اولاد و اولاد اولاد.

طبقه دوم: اجداد و برادر و خواهر و اولاد آنها.

طبقه سوم: اعمام و عمات و اخوال و خالات و اولاد آنها.

اگر حتی یک نفر از طبقه بالاتر باقی مانده باشد نوبت به وارث طبقه بعد نمی رسد.

نقش اولیای دم در قصاص

نکته: اگر حق قصاص، به هر علت، تبدیل به دیه شود یا به مال یا حقی مصالحه شود، همسر مقتول نیز از آن ارث می‌برد.

نکته: قاعده کلی در حق قصاص اولیای دم این است که در صورت تعدد آن ها هر کدام از ایشان,
حق قصاص قاتل را به طور کامل دارند.

حق قصاص اولیاء دم

نکته: جنین در صورتی ولی دم محسوب می شود که زنده متولد گردد.

نکته: هر گاه صاحب حق قصاص فوت کند حق قصاص به ورثه او می رسد ,
حتی اگر همسر شخص مقتول باشد.

نکته: بر طبق ماده ۴۵۲ قانون مجازات اسلامی، بستگان مادری از دیه مقتول ارث نمی برند,
و سایر وراث به نسبت سهم الارث از دیه مقتول ارث می برند.

اگر اولیاء دم متعدد باشند و بعضی خواهان قصاص و بعضی تمایل به عفو داشته باشند کسی که خواهان قصاص است ,
می بایستی مازاد بر استحقاق خود بر دیه را به سایر اولیای دمی که خواهان دیه می باشند پرداخت کنند,
و اگر سایر اولیای دم فقط قاتل را عفو کنند ولی دم متقاضی باید قصاص مازاد دیه را به قاتل پرداخت و او را قصاص کنند.

اگر بین اولیای دم محجور مثل صغیر باشد ولی قهری او می تواند با اختیار خود با توجه به مصلحت محجور قاتل را قصاص کند,
یا گذشت و یا دیه دریافت کند حتی می تواند تا زمان بلوغ یا افاقه منتظر بماند.

اگر محجور ولی نداشته یا در دسترس نباشد و یا شناخته نشده باشد بر طبق ماده ۳۵۶ قانون مجازات اسلامی،
ولی او مقام معظم رهبری است که رئیس قوه قضاییه با اجازه رهبری ,
اختیار را به دادستانهای مربوط تفویض می کند.اولیاء دم

گروه وکلای پارسای