عقد هبه چیست؟
عقد هبه
عقد هبه , براساس ماده ۷۹۵ قانون مدنی، هبه عقدی است که به موجب آن یک نفر مالی را به رایگان به شخص دیگری ,
تملیک میکند؛ به عبارت دیگر او مال خود را به طور مجانی به ملکیت دیگری در میآورد.
در این عقد سه طرف وجود دارد: واهب، متهب و عین موهوبه؛ واهب کسی است که مالش را تملیک میکند،
متهب کسی است که مال به ملکیت او در میآید و عین موهوبه هم مالی است که مورد هبه واقع میشود.
*دریافت مال، لازمه وقوع عقد هبه است
طبق قانون، عقد هبه واقع نمیشود، مگر با قبول متهب و قبض او. با توجه به این تعریف،
مادامی که متهب مال را قبض (دریافت) نکرده باشد، عقد هبه منعقد نشده است؛
بنابراین رجوع هم موضوعیت نمییابد و واهب میتواند هر زمان که بخواهد آن مال را پس بگیرد.
اگر عقد هبه منعقد و عین موهوبه هم قبض شده باشد، واهب در صورتی میتواند از عقد رجوع کند ,
و مال موهوبه را پس بگیرد که دو شرط محقق شده باشد:
۱-عین موهوبه موجود باشد
۲- حق رجوع واهب از بین نرفته باشد. شرط اول که روشن است؛ چنانچه عین مال از بین رفته باشد؛
دیگر امکان رجوع وجود نخواهد داشت.
ماده ۷۹۵ – هبه عقدی است که به موجب آن یک نفر مالی را مجانا به کس دیگری تملیک می کند تملیک کننده ,
واهب طرف دیگر را متهب ،مالی راکه مورد هبه است عین موهوبه می گویند.
ماده ۷۹۶ – واهب باید برای معامله وتصرف در مال خود اهلیت داشته باشد.
آشنایی با عقد هبه
ماده ۷۹۷ – واهب بایدمالک مالی باشدکه هبه می کند.
ماده ۷۹۸ – هبه واقع نمی شود مگر با قبول وقبض متهب اعم از اینکه مباشر قبض خود متهب باشد
یا وکیل او و قبض بدون اذن واهب اثری ندارد.
ماده ۷۹۹ – درهبه به صغیریامجنون یاسفیه قبض ولی معتبر است .
ماده ۸۰۰ – در صورتی که عین موهونه دریدمتهب باشد محتاج به قبض نیست
ماده ۸۰۱ – هبه ممکن است معوض باشد و بنابراین واهب می تواندشرط کندکه متهب مالی رابه اوهبه کند
یا عمل مشروعی را مجانا بجا آورد.
ماده ۸۰۲ – اگر قبل از قبض واهب یامتهب فوت کند هبه باطل می شود.
ماده ۸۰۳ – بعد از قبض نیزواهب می تواندبابقاع عین موهوبه ازهبه رجوع مگر در موارد ذیل :
۱)در صورتی که متهب پدر یا مادر یا اولاد واهب باشد.
۲)در صورتی که هبه معوض بوده و عوض هم داده شده باشد.
۳)درصورتی که عین موهوبه از ملکیت متهب خارج شده یا متعلق حق غیر واقع شود خواه قهرامثل اینکه ,
متهب به واسطه فلس محجور شودخواه اختیارا مثل اینکه عین موهوبه به رهن داده شود.
۴)درصورتی که درعین موهوبه تغییری حاصل شود.
ماده ۸۰۴ – در صورت رجوع واهب نماآت عین موهوبه اگرمتصل باشد مال واهب و اگر منفصل باشد مال متهب خواهدبود.
ماده ۸۰۵ – بعد از فوت واهب یامتهب رجوع ممکن نیست .
ماده ۸۰۶ – هرگاه داین طلب خود را به مدیون ببخشدحق رجوع ندارد.
ماده ۸۰۷ – اگر کسی مالی را بعنوان صدقه به دیگری بدهد حق رجوع ندارد.
گروه وکلای ایران