راهنمای سفر به کربلا معلی + تصاویر

کربلا یکی از شهرهای زیارتی در عراق می باشد که مرقد امام حسین (ع) و حضرت عباس (ع) در این
شهر قرار دارد این شهر دارای آب و هوای صحرایی می باشد  مسلمانان برای زیارت حرم امام حسین
و حضرت عباس به این شهر سفر می کنند در ایام محرم و صفر به خصوص در روزهای تاسوعا و عاشورا
و اربعین تعداد زائران کربلا بسیار زیاد می شود زائران در این ایام برای عزاداری به این شهر سفر می کنند
در ایام محرم و نوروز و عیدقربان و عید غدیر هزینه تورهای سفر به کربلا بسیار بالا می شود در ادامه
راهنمای سفر به کربلا معلی را در پرشین وی بخوانید و عکس هایی از این شهر زیارتی را مشاهده کنید

راهنمای سفر به کربلا

در آستانه‌ی ماه محرم و عزاداری امام حسین (ع) سفرهای زیارتی به کشور عراق بیش از پیش افزایش می‌یابد.
این روزها خیل عظیمی از شیعیان و محبان اهل بیت برای زیارت و عزاداری راهی کربلا و دیگر شهرهای زیارتی
عراق می‌شوند.
قبل از سفر به کربلا بهتر است اطلاعات کلی در مورد سفر به کربلا به‌دست آورید تا آن جا
با هیچ مشکلی مواجه نشده و با خیالی آسوده به زیارت و عزاداری بپردازید.
با ما همراه باشید تا راهنمای سفر به کربلا نکاتی را به شما یادآوری کنیم.

کربلا یکی از مهم‌ترین شهرهای زیارتی عراق و حتی می‌توان گفت جهان است.
مرقد مطهر امام حسین (ع) و حضرت عباس (ع)، این شهر را به یکی از قطب‌های گردشگری مذهبی در جهان
تبدیل کرده است.در ادامه راهنمای سفر به کربلا را بخوانید

کربلا یکی از مهم‌ترین شهرهای زیارتی عراق است

در طول سال شیعیان و محبان ائمه‌ی اطهار برای زیارت به این شهر می‌روند اما در ایام محرم و صفر،
به‌خصوص روزهای تاسوعا، عاشورا و اربعین حسینی تعداد زائران به اوج خود می‌رسد.
با وجود این که این روزها کشور عراق با با تروریست‌های تکفیری دست به گریبان است اما ترس از این
تروریست‌ها هم نمی‌تواند عاشقان امام حسین را از دیدار و زیارت و عزاداری ایشان بازدارد؛ عزاداری در ماه محرم هر
سال باشکوه‌تر از سال قبل در این کشور برگزار می‌شود و تجمع شیعیان و محبان اهل بیت در روز اربعین
حسینی یکی از بزرگ‌ترین تجمع‌های مذهبی جهان است.

از این رو می‌خواهیم اطلاعات و نکاتی را در مورد سفر به کربلا به شما یادآوری کنیم که شاید دانستن آن
برای هر زائری لازم باشد:

اطلاعات ضروری وضعیت آب و هوایی هزینه‌ها حرم امام حسین (ع) و حضرت ابوالفضل العباس
(ع) مزارهای کربلا قبور پادشاهان و رجال سیاسی آثار تاریخی کربلا

غذاهای سنتی کربلا

وضعیت آب و هوایی در سفر به کربلا
آب و هوای کشور عراق (به جز شمال) عمدتا صحرایی است؛ با زمستان‌های خنک و گاه سرد
و تابستان‌های خشک و گرم و آفتابی.
دمای هوا در تابستان در بیشتر جاهای این کشور به ۴۰ درجه سانتی‌گراد و در برخی مناطق به ۴۸ درجه
می‌رسد.
دمای هوا به ندرت در زمستان بالای ۲۱ درجه می‌رود و در شرایط سخت بین ۱۵ تا ۱۹ درجه و
در شب‌ها تا حد ۲ تا ۵ درجه قرار می‌گیرد.
مناطق کوهستانی شمال اغلب از زمستان‌های سرد با بارش برف و باران برخوردار است که گاهی موجب طغیان رودخانه‌ها می‌شود.
به طور معمول بارندگی در این کشور کم است.
در بیشتر مناطق سالانه کمتر از ۲۵۰ میلی‌لیتر بارش وجود دارد.
این بارش‌ها هم بیشتر در زمستان رخ می‌دهد.
باران‌های تابستانی به جز در شمال به ندرت اتفاق می‌افتند.در ادامه راهنمای سفر به کربلا را بخوانید

آب و هوای کشور عراق عمدتا صحرایی است

بهترین زمان برای رزرو تور

از آن‌ جایی که این شهر از شهرهای مقدس شیعیان است، در تمام طول سال زائران برای زیارت به آن
جا می‌روند اما در ایام مقدس و خاص مانند عاشورا و تاسوعا، اعیاد مانند عید قربان و حتی عید نوروز
شهر مملو از زائر می‌شود.
در این ایام به‌علت بالا بودن قیمت هتل‌ها قیمت تور کمی گران‌تر از ایام معمولی سال می‌شود.
برای سفر به عتبات عالیات بهتر است به‌شکل کاروان به این کشور سفر کنید چون هم از لحاظ هزینه به‌صرفه‌تر
است و هم بیمه و امنیت شما در این کشور تامین می‌شود.

در حال حاضر قیمت تور زمینی (۶ شب) عتبات عالیات از تهران از حدود یک میلیون و صد هزار تومن
شروع می‌شود و کمترین قیمت تور عتبات با هواپیما (۷ شب) از تهران در ایام محرم حدود یک میلیون و
ششصد هزار تومان است و اگر می‌خواهید خود روز تاسوعا و عاشورا در این شهر باشید باید حدود ۲ میلیون
و صد هزار تومان بپردازید.
اما در ایام عادی می‌توانید با یک میلیون و چهارصد هزار تومان نیز به این شهر سفر کنید.
یکی دیگر از مزیت‌های سفر با تور، گرفتن ویزا در شهر خود و توسط آژانس‌های مسافرتی است.
اگر قصد سفر به این کشور را دارید در شهر خود اقدام به گرفتن ویزا کنید تا در مرز گرفتار
کلاهبرداران نشوید.در ادامه راهنمای سفر به کربلا را بخوانید

هزینه هاستل‌ها (خوابگاه) و هتل‌ها

کشور عراق جزو کشورهای جهان سوم است و تا چند سال پیش وضعیت هتل‌ها و گردشگری آن اصلا مناسب نبود.
بعد از سقوط صدام ورود زائران شیعه و اغلب ایرانی، وضعیت هتل‌ها کمی بهتر از قبل شد.
اگر قصد سفر به کربلا را دارید و می‌خواهید به‌صورت انفرادی به این سفر بروید، به شما توصیه می‌کنیم به‌هیچ
وجه در هاستل‌ها (مسافرخانه‌ها) اقامت نکنید چون وضعیت آن‌ها اصلا مناسب نیست.

کشور عراق جزو کشورهای جهان سوم است

هتل‌ها نیز درجه‌های مختلف دارند و کیفیت و وضعیت آن‌ها روز به روز بهتر می شود.
هزینه‌ی هتل‌های متوسط در کربلا از حدود ۴۰ دلار (هر نفر در یک شب) شروع می‌شود و بسته به کیفیت
و نزدیکی آن به حرم‌ قیمت‌ها بالا می‌رود.
اما اگر بخواهیم بهترین و لوکس‌ترین هتل‌های شهر را به شما معرفی کنیم، باید از «هتل ریحان کربلا» نام ببریم؛
هتل «برج یوسف»، «کریستال»، «آلماناسیک»، «سفیر» و «زیارا» نیز جزو بهترین هتل‌های شهر
کربلا محسوب می‌شوند.در ادامه راهنمای سفر به کربلا را بخوانید

هزینه خوراک و مواد غذایی

اگر با کاروان‌های سازمان حج و زیارت به این شهر سفر می‌کنید، این تورها تهیه‌ی صبحانه، ناهار و شام شما
را خود بر عهده دارند و در هتل‌ها غذاهای با کیفیت به مسافران عرضه می‌کنند.
اما اگر قصد دارید به‌صورت انفرادی به این سفر مشرف شوید توصیه می‌شود در رستوران‌های بین راهی غذا نخورید چون
به‌دلیل کیفیت پایین و عدم رعایت کامل بهداشت، احتمال مسمومیت بسیار بالا است.
در خورد شهر نیز سعی کنید در رستوران‌های معتبر و بهداشتی مانند رستوران «الفردوس»، «النخیل»، «زعفران»، «جبل عامل» و «فست
فود الطازج» غذا میل کنید.
قیمت متوسط هر وعده‌ی غذایی در کربلا برای هر نفر حدود ۲۰ هزار تومان است.

در هتل‌ها غذاهای با کیفیت به مسافران عرضه می‌کنند.

هزینه حمل و نقل عمومی

هزینه‌ی تاکسی از گاراژ نجف تا حرم حدود ۱۵۰۰ دینار است.
مسیرهای مستقیم و کوتاه حدود ۳ دینار است که معادل (حدود) هزار تومان است.
هزینه‌ی رفت و آمد در شهر و با تاکسی را می‌توان حدود ۷ هزار تومان تخمین زد.
اگر در کربلا یا در دیگر شهرهای عراق سوار تاکسی شدید مراقب باشید تا چیزی در ماشین جا نگذارید، چون
در شلوغی شهر و نبود نظارت کافی پیدا کردن وسایلتان تقریبا غیر ممکن می‌شود.
به بانوان نیز توصیه می‌شود در حد امکان به تنهایی سوار ماشین نشوند و بهتر است یک آقا همراهی‌شان کند.

توصیه‌هایی برای صرفه جویی در هزینه‌ها

همان‌طور که قبلا هم ذکر شد بهترین روش برای سفر به عتبات عالیات
مسافرت با کاروان‌های سازمان حج و زیارت است؛ سفرهای این چنینی به‌صرفه‌تر از سفر انفرادی است چون در طول سفر
تمام مسئولیت هتل، بیمه، حمل و نقل و خوراک بر عهده‌ی کاروان بوده و شما می‌توانید به‌راحتی به سفر و
زیارت خود بپردازید.
اکثر ایرانی‌ها با زبان عربی آشنایی چندانی ندارند و در صورت سفر انفرادی احتمال این که گیر کلاهبرداران بیفتند خیلی
زیاد است.

ثبت نام در تورهای سازمان حج و زیارت این امکان را به شما می‌دهد که در ایام پیک و اوج
شلوغی شهر کربلا، دغدغه‌ی پیدا کردن هتل را نداشته باشید، در غیر این‌ صورت معلوم نیست خودتان بتوانید هتل مناسب
با قیمت خوب پیدا کنید یا نه.
البته در ایام عزاداری امام حسین (ع) مردم شهر نذری می‌دهند و در هر گوشه‌ی آن می‌توان غذای نذری و
ایستگاه صلواتی پیدا کرد که این امر می‌تواند هزینه‌های مربوط به غذا را کاهش دهد.

در شهر کربلا بازارهای زیادی وجود ندارد و اغلب جنس‌های آن نامرغوب هستند، پس سعی کنید در این سفر زیارتی
وقت خود را در بازارها تلف نکرده و برای عزیزانتان به‌عنوان سوغاتی مهر، تسبیح و پارچه‌ی سبز متبرک به یادگار
بیاورید چون در حقیقت سوغاتی اصلی این شهر همین اشیا متبرک و معنوی است؛ اغلب جنس‌های بازار چینی و بی‌کیفیت
است، پس با حذف خرید کالاهای نامرغوب هزینه‌های سفر خود را پایین بیاورید.

بازار کربلا

کربلا جزو شهرهای مذهبی جهان و شیعیان است و مهم‌ترین جاذبه‌ی آن‌ها وجود مرقد مطهر امامان و دیگر
بزرگان دینی در این شهر است:

کربلا جزو شهرهای مذهبی جهان و شیعیان است

حرم امام حسین (ع) و حضرت ابوالفضل العباس (ع)

همان‌طور که قبلا هم ذکر
شد کربلا یکی از قطب‌های گردشگری مذهبی است و مهم‌ترین جاذبه‌ی آن حرم مطهر امام حسین (ع) و حضرت عباس
است که به‌فاصله‌ی ۳۰۰ متر از هم قرار دارند و فاصله‌ی بین حرم این دو بزرگوار را «بین الحرمین» می‌نامند
که مومنان عاشق و دوستداران اهل بیت را به این شهر می‌کشاند.
حضرت علی اکبر نیز در پایین پا و حضرت علی اضعر روی سینه‌ی مطهر امام حسین دفن شده‌اند.
قبل از واقعه‌ی عاشورا در این منطقه اصلا شهری وجود نداشت و یک بیابان بی‌آب و علف بود.
بعد از دفن پیکر مطهر شهدای کربلا در این دشت، شیعیان برای زیارت به این مکان آمدند و رفته رفته
زندگی در آن جا شکل گرفت و به شهر تبدیل شد.در ادامه راهنمای سفر به کربلا را بخوانید

کربلا یکی از قطب‌های گردشگری مذهبی است

بسیاری از علما و بزرگان ایران و اسلام طبق وصیت خود در کربلا دفن شده‌اند و خود به جاذبه‌ی
مذهبی دیگری تبدیل گشته‌اند:

مزارهای کربلا

بیشتر یاران امام حسین علیه‌السلام که در واقعه‌ی عاشورا به شهادت رسیدند، در نزدیکی
امام حسین (ع) دفن شده‌اند؛ اما برخی از آنان ‌به‌دلایل مختلف در اماکن دیگر دفن شده‌اند که عبارتند از:

حر
بن یزید ریاحی

قبیله وی، جنازه‌ی او را از میدان جنگ خارج کردند و در روستایی در ۹ کیلومتری غرب
کربلا به خاک سپردند؛ همان جا که امروزه به سبب وجود قبر او به «روستای حر» معروف است.
بارگاه وی در  ۳۷۰  هجری قمری به دستور «عضدالدوله دیلمی» ساخته شد و در  ۹۱۴  هجری قمری شاه اسماعیل صفوی،
پس از زیارت قبر وی، دستور تجدید بنای آن را صادر کرد.

عون بن عبداللّٰه

در کنار اتوبان کنونی کربلا-بغداد، مزار باشکوهی قرار دارد که متعلق به «عون بن عبدالله» است.
بنا بر روایتی، وی همان عون بن عبدالله بن جعفر طیار فرزند زینب کبری (س) است که در روز عاشورا
به شهادت رسید؛ اما بنا به روایتی دیگر، این جا مزار عون بن عبداللّٰه یکی از احفاد امام حسن مجتبی
(ع) است و این صحیح‌تر به نظر می‌رسد؛ زیرا باید عون نیز در کنار سایر شهدا دفن شده باشد.

طفلان مسلم

در اتوبان کربلا-بغداد، در فاصله‌ی ۳۰ کیلومتری کربلا، درحومه‌ی شهرکی به نام «مسیب» مزار و مرقد طفلان مسلم
بن عقیل قرار دارد.

عالمان و سادات

محمد بن نبی بن کاظم علیه‌السلام

وی نوه‌ی گرامی امام کاظم علیه‌السلام است که در میان عرب‌ها
به «امام نوح» شهرت دارد و در منطقه «طویرج»، دوازده کیلومتری کربلا، دفن شده است.

اخرس بن کاظم علیه‌السلام

محمد بن ابی الفتح مشهور به «الاخرس»، از نواده‌های امام موسی بن جعفر علیه‌السلام، در محله‌ای
به نام «الابتر» در اطراف کربلا به خاک سپرده شده است.
در آن محل زیارتگاهی بنا شده و زائران زیادی به آن جا می‌روند.
سادات آل خراسان در نجف به الاخرس منسوب هستند.

سید احمد ابوهاشم

نسب وی با چند واسطه به امام موسی کاظم (ع) می‌رسد.
سید احمد در شمال غربی منطقه شفائه (در  ۲۵  کیلومتری آن) دفن شده و مزار و گنبد و صحن دارد
و گنبد آن با کاشی‌های آبی مزین شده است.

ابن حمزه

عماد الدین ابو محمد بن علی بن حمزه بن حسن بن عبید اللّٰه بن عباس بن علی علیه‌السلام،
مشهور به ابن حمزه و از نواده‌های حضرت عباس علیه‌السلام است.
وی از عالمان بزرگ و فقیهان برجسته و راویان حدیث بود و در قبرستان قدیمی کربلا، که امروزه در جنوب
شرقی آستان حضرت ابوالفضل کنار بزرگراه کربلا-طویرج قرار گرفته، دفن شده است.

ابو احمد حسین بن محمد ( ۳۰۴ ق –  ۴۰۰  ق)

نسب او با سه نسل به امام موسی کاظم علیه‌السلام می‌رسد.
وی پدر گرامی سید رضی است.

سید علی طباطبایی

سید علی طباطبایی، صاحب کتاب ریاض المسائل در فقه است.
وی در رواق شرقی حرم خاک شد.
او دیوار شهر کربلا را بنا کرد.
فرزند او به سید محمد مجاهد معروف است.

این‌ افراد تنها بخشی از علما و سادات مدفون در شهر کربلا هستند.

قبور پادشاهان و رجال سیاسی

پادشاهان آل بویه

چند تن از پادشاهان آل بویه در صحن حرم امام حسین دفن
شده‌اند.
در زمان‌های پیشین، بقعه‌ای بر فراز قبر آنان وجود داشت که در  ۱۲۶۸  هجری قمری تخریب شد.

پادشاهان و رجال قاجار

مظفرالدین شاه

وی از پادشاهان قاجار است که فرمان مشروطیت را در  ۱۳۲۴  هجری قمری صادر
کرد و در همان‌ سال از دنیا رفت.
بر اساس وصیتش او را در کربلا به خاک سپردند.
قبر وی داخل رواق پادشاهان است.

محمد علی شاه

محمد علی شاه فرزند مظفرالدین شاه از پادشاهان دوره‌ی قاجار و از مخالفان مشروطه است که به
سبب به توپ بستن مجلس شورای ملی شهرت دارد.
وی در  ۱۳۴۱ ق از دنیا رفت و در کنار قبر پدرش دفن شد.

احمد شاه

احمد شاه فرزند محمد علی شاه و آخرین پادشاه سلسله‌ی قاجار است که در دوران وی کودتای  ۱۲۹۹
رضا خان به وقوع پیوست.
او در  ۱۳۴۸  هجری قمری از دنیا رفت و در کنار قبر پدرش به خاک سپرده شد.

امیر کبیر

میرزا تقی خان هزاوه‌ای مشهور به امیر کبیر، صدر اعظم معروف ناصرالدین شاه است که به دستور وی
در  ۱۲۹۸ هجری قمری در حمام فین کاشان به قتل رسید و در رواق پادشاهان به خاک سپرده شد.
در کنار قبر وی فرزندش ساعد الملک و برادرش میزا حسین خان دفن شده‌اند.

آثار تاریخی کربلا

جای جای شهر کربلا با گذشته‌ی پرفراز و نشیب خود، پر از آثار تاریخی است که متاسفانه
بسیاری از آن‌ها از بین رفته است.
اگر سعادت داشتید و به این شهر سفر کردید، می‌توان سری هم به آثار تاریخی آن بزنید:

قلعه‌ی اخیضر

این
قلعه در منطقه‌ای به همین نام در ۲۰ کیلومتری غرب شهر کربلا واقع شده است.
این قلعه بسیار قدیمی است و در مورد بانیان آن اختلاف نظر وجود دارد.
در داخل قلعه مسجد کوچکی وجود دارد و اطراف دیوارهای آن به صورت برج ساخته شده است.

قلعه‌ی هندی

آقا محمد خان قاجار برای حفظ امنیت شهر کربلا قلعه مستحکم و حصاری استوار پیرامون شهر بنا کرد.
این قلعه که در چهار کیلومتری شهر قرار دارد، با مرگ آقا محمد خان نیمه تمام ماند و مرحوم سید
علی طباطبایی هزینه‌ی آن را از هندوستان تامین کرد و آصف الدوله هندی نیز در ابتدای قرن سیزدهم هجری بر
آن حجره‌ها و مکان‌هایی ساخت تا زائران کربلا بتوانند شب را در آن جا اقامت کنند.
به‌همین مناسبت این قلعه به «قلعه‌ی هندی» معروف شد.
مساحت آن به حدود سه هزار متر می‌رسد.
این قلعه بارها و بارها زائران کربلا را که در مسیر این شهر دچار راهزنان و حرامیان می‌شدند پناه داده
است.

قصر عطشان

زمان ساخت این قصر به عصر عباسی باز می‌گردد و در سی کیلومتری جنوب غربی کربلا واقع است.
امروزه بخشی از دیوارها و طاق‌های آن باقی مانده که با آجرهای بسیار محکم ساخته شده‌اند.
این دیوارها و طاق‌ها حکم اسلحه خانه یا پناهگاه را برای زائران داشت.
گفتنی است قصرهایی چون «ابن مقاتل» و نیز دیوارهای شهر کربلا تا قرن چهاردهم هجری برپا بوده که امروزه تخریب
شده‌اند.

مقام امام صادق علیه‌السلام

در اطراف حرم امام حسین علیه‌السلام، در زمین‌های معروف به «جعفریات»، قبه و زیارتگاهی وجود دارد
که گفته می‌شود امام صادق علیه‌السلام هنگام زیارت امام حسین در آن مکان با آب نهر فرات غسل زیارت می‌کردند.
این نقطه در ساحل غربی نهر علقمه قرار دارد و گنبد این مقام با کاشی مزین شده است.

مقام حضرت مهدی (عج)

در سمت چپ نهر حسینیه کنونی، در ورودی کربلا و راه مقام امام صادق علیه‌السلام، بقعه
و مقامی است که گنبد بلندی دارد.
این بقعه به یاد و نام حضرت بقیه اللَّه بنا شده است.

مقام زین العابدین علیه‌السلام

در ابتدای قرن سیزدهم (۱۲۱۷ قمری) ابوطالب خان، جهانگرد معروف، به خیمه‌گاه یا مقام زین العابدین
اشاره می‌کند که همسر آصف الدوله بنایی روی آن احداث کرده بود.
این مقام ظاهرا در کنار بیمارستان امام حسین علیه‌السلام امروزی است و برخی آن را محل اصلی خیمه‌گاه می‌دانند.

مساجد کربلا

شهر کربلا بیش از صد مسجد دارد که معروف‌ترین آنها عبارتند از: مسجد رأس الحسین (ع)، مسجد عمران
بن شاهین، مسجد شهید ثانی، مسجد سردار حسن خان، مسجد ناصری، مسجد شهرستانی، مسجد حمیدیه، مسجد سید علی نقی طباطبائی،
مسجد کبیس، مسجد شیخ یوسف بحرانی، مسجد شیخ خلف، مسجد اردبیلی‌ها، مسجد حاج نصر الله، مسجد خیمه‌گاه.

حسینیه‌های کربلا

با توجه به این که کربلا شهری زیارتی است و سالیانه صدها هزار مسلمان از سرتاسر کشورهای شیعه
نشین برای زیارت به این شهر مقدس می‌آیند، از این رو بسیاری از مردم شهرهای گوناگون به ساختن حسینیه و
زائرسرا پرداخته‌اند و تعداد حسینیه‌ها در این شهر به بیش از صد حسینیه می‌رسد که مهم‌ترین آنها متعلق به ایرانیان
است مانند: حسینیه تهرانی‌ها، اصفهانی‌ها، مازندرانی‌ها، قمی‌ها و آذربایجانی‌ها و ده‌ها حسینیه‌ی دیگر که قسمت عمده این مراکز در سال‌های
اخیر ویران شده است.

غذاهای سنتی کربلا

در روز تاسوعا، عاشورا و اربعین حسینی در جای جای کربلا همه نذری پخش می‌کنند و مهم‌ترین
آن‌ها قیمه‌ی نجفی است.
در این روزها هیچ کس در کربلا گرسنه نمی‌ماند؛ همه‌ی مردم محلی مشغول پخش نذری میان زائران هستند.
در هر گوشه‌ی کربلا و بازارهای آن می‌توانید شیرینی «دهینه» نیز پیدا کنید که از شیره‌ی خرما تهیه می‌شود و
از مشهورترین شیرینی‌های عراق است؛ شاید طعم آن به مزاج برخی از ایرانی‌ها خوش نیاید اما بعضی‌ها هم این شیرینی
را دوست دارند.
از دیگر غذاهای سنتی این کشور و شهر کربلا می‌توان به بامیه، البریانی، دولما، کباب، فاضولیا و حققا اشاره کرد.

نکاتی در سفر به کربلا

بیشتر بدانید: نکاتی که در سفر به کربلا باید رعایت کنید

۱.
در کلیه موارد می‌توانید سوالات و مشکلات را با مدیر کاروان خود در میان بگذارید.
مدیر در این سفر نقش هماهنگ‌کننده و هدایت‌کننده و وظیفه دفاع از حقوق زائران را دارد.

۲.
در صورت بروز هرگونه بیماری یا مصدومیت، خونسردی خود را حفظ کرده و به اتفاق مدیر کاروان و با همراه
داشتن کارت شناسایی زائر، به مراکز درمانی پیش بینی شده و درمانگاه‌های شبانه‌روزی مراجعه کنید.

۳.
روی تمام ساک‌ها، کیف و چمدان، موبایل و دوربین حتما نام و مشخصات خود را بنویسید.
(ضمنا توصیه می‌شود مشخصات را روی کاغذ یا مقوا نوشته داخل چمدان نیز قرار دهید).

۴.
بردن موبایل، دوربین عکاسی و فیلم‌برداری به داخل حرم‌ها و اماکن زیارتی ممنوع است.

۵.
در ایران و عراق حساسیت زیادی روی مواد مخدر و داروهای روان‌گردان وجود دارد و در صورت همراه داشتن حتی
یک گرم‌، موجب بازداشت دارنده‌ی مواد و مدیر کاروان شده و باعث برگرداندن کل اعضای کاروان به ایران می‌شود!

کوله پشتی و کجارو