زندگی عجیب مارسل پروست نویسنده فرانسوی!

مارسل پروست

«در جستجوی زمان از دست رفته» علی رغم حجم بزرگ و قیمت گرانش مورد استقبال کتابخوان ایرانی
قرار گرفته است.
شاید تعداد زیادی از خریداران این رمان پس از خواندن صفحاتی طولانی در جلد اول که فقط شرح انتظار پسری
است نوجوان که چشم براه بوسه شب بخیر مادرش است از خواندن مابقی این رمان بزرگ منصرف شده باشند.

مارسل پروست رمانی به شیرینی قصه های هزارویک شب ننوشته و بنا نداشته به شیوه الکساندر دوما خواننده را
سرگرم کند.
در طی صد سالی که از آغاز انتشار جلد اول رمان هفت جلدی «در جستجوی زمان از دست رفته» گذشته
است تاثیر بسیاری در دنیا ادب گذاشته است.
علم رغم نکوهش آناتول فرانس در زمان انتشار جلد اول؛ بعدها سامرست موام این رمان را بزرگ ترین رمان تاریخ
و گراهام گرین این اثر را بهترین رمان قرن بیستم خواند.

مارسل پروست در سال ۱۸۷۱ در پاریس متولد شد.
پدرش پزشکی کاتولیک و مادرش اهل ادبش زنی یهودی بود.
مارسل بنیه ضعیفی داشت و در ۹ سالگی مبتلا به آسم شد.
نفس تنگی همه ی عمر او را خانه نشین کرد.
بدین طریق مارسل انسی بیش از اندازه با مادر گرفت این رابطه ویژه با مادر در آثار او نمایان شده
است.
خانه نشینی او را منزوی بار آورد.
فردی گوشه نشین که در دنیا کتاب هایش سیر می کند.

مارسل در دانشگاه علم سیاست خواند و تصمیم داشت وارد دستگاه دیپلماسی شود.
اما بعد تصمیم گرفت تمام زندگی اش را صرف ادبیات کند.
او در سال ۱۸۹۲ وارد محفل های اشرافی ادبی شد و با آناتول فرانس آشنا شد.
در ۲۵ سالگی اولین اثرش «از خوشی ها و روزها» را منتشر کرد که آناتول فرانس (مشهورترین نویسنده آن دوران)
بر آن مقدمه نوشت

پروست انتشار در جستجوی زمان از دست رفته را تا زمان مرگ پدر و مادرش به
تاخیر انداخت.
این رمان که ماهیت خودکاوانه و افشاگر دارد می توانست موجب رنجش خاطر والدین او شود زیرا پروست در این
رمان اشاراتی به تمایلات همجنس خواهانه اش کرده است.
به قول منتقد ایتالیایی «جووانی ماکیا» پروست برای نوشتن در جستجوی زمان از دست رفته تمام زندگی اش را به
صورت یک کلینیک درآورد:

«پروست در سرتاسر زندگی نویسندگی اش خانه، اتاق کار، جای کارش ر به صورت یک کلنیک
کوچک درآورد که در آن، کسی که عمل می کرد خود بیمار بود؛ کلینیک به عنوان یک جای امن، پناهگاهی
که آدم هنگام کار کردن در آن ارزش شفابخش، آرام کننده و تقریباً دلداری دهنده ی عادت را درک کند،
عادتی که به ما امکان می دهد روحی را در چیزها بدمیم که برایمان آشنا و خودمانی است، و نه
آنی را که ما را می ترساند.»

ویل دورانت در تفسیرهای زندگی این گونه رمان پروست را تحلیل می کند:
«درجستجوی زمان از دست رفته بیش از آن که سرگذشت باشد چشم اندازی است از تصاویر برگزیده ای که در
مراحل گوناگون رشد و زوالشان نشان داده می شود.
آنچه می گذرد زمان است و آنچه نظاره اش می کند خاطره است.
پروست مسحور تاثیر نافذ گذر زمان بود.
زمان که مخرب و محافظ، پیوسته، فناناپذیر، ذهنی اما به نحو سرسختانه ای واقعی است کهنه را دور می اندازد
و نو را جای آن می نشاند.
سطح را دگرگون می کند ولی بنیان را به حال خود می گذارد.»

لیتراری مگزین پروست را این گونه توصیف کرده است:

شاید امروزه پروست به نوعی سمبل فرانسه
باشد چرا که تمام آداب و سنت های فرانسوی دراخلاق و آثار او تجلی یافته است.
عشق به معماری، تجزیه وتحلیل های روشنفکرانه، احساسات فراوان، دلبستگی به نقاشی و مجسمه سازی و ….
از دیگر سو در نوشتار پروست همه ی بزرگان حضور دارند؛ از هومر و افلاطون گرفته تا تولستوی و داستایوفسکی.

به طورکلی می توان گفت تمام چیزهایی که در غرب وجود دارد در آثار او منعکس می شود و پایان
می گیرد.
از ویژگی های شخصیت پروست می توان به حساسیت او در برابر صدا و علاقه ی غیرطبیعی و دیوانه وار
به مادرش اشاره کرد.

پروست به عشق فراوان نیاز داشت، زیرا بر این باور بود که در روابط عاطفی و احساسی اش یک سویه
عشق می ورزد.
دوست داشت که آثارش خوانده شود و این شاید یکی از دلایلی است که بخشهایی از نوشته هایش را در
مجله های عامه پسند چاپ میکرد.
در ابتدا خبرنگار محافل اشرافی بود – همکاری با روزنامه ی فیگارو – و بعد از آن نویسنده ی یک
رمان روان شناختی که در سال ۱۹۱۹ برنده ی جایزه ی گنکور می شود و در نهایت چنین معرفی میشود:
آفریننده و شاعر.
نویسنده ی یک رمان بلند که راوی تحول قشرهای بالای جامعه ی پاریسی در مدت نیم قرن (۱۹۲۰-۱۸۷۰) یا به
عبارتی موجزتر یک رساله ی زیبایی شناسی است در فرم و قالب داستان.

پروست نویسنده دشواری است اگر کنجکاو شدید که اثر بزرگ او در جستجوی زمان از دست رفته را بخوانید بهتر
است ابتدا با آثار کم حجم تر و ساده تر او مطالعه را شروع کنید مانند «ضد سنت بوو» و
«از خوشی ها و روزها» سپس به آثاری که درباره ی او نوشته اند رجوع کنید.
سرانجام با صبر و حوصله و دقت خواندن این رمان هفت جلدی را آغاز کنید.

جام جم