جمعه, ۱۰ فروردین , ۱۴۰۳
درخواست تبلیغات

محمد جواد ظریف در مصاحبه نوروزی از زندگی و مسائل کشور میگوید

اشتراک:
محمد جواد ظریف مهارت های زندگی
محمدجواد ظریف هم‌اکنون به‌عنوان وزیر امور خارجه ایران فعالیت می‌نماید، وی همچنین از اعضای شورای عالی جمعیت هلال‌احمر و استاد میهمان دانشکدهٔ حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران می‌باشد. مصاحبه نوروزی با محمد جواد ظریف را در این مطلب می خوانید.

محمد جواد ظریف وزیر امور خارجه ایران در روز ۱۷ دی سال ۱۳۳۸ به دنیا آمد. خانواده‌ ی محمد جواد ظریف خانواده ای مذهبی، محافظه‌کار و متمول بودند. مادر محمد جواد ظریف فرزند یکی از بازرگانان کاشانی و پدرش از تجار اصفهان است. تحصیلات دانشگاهی محمد جواد ظریف در آمریکا بوده است . محمد جواد ظریف از طریق خواهرش با همسرش آشنا شد ، در ایران با او ازدواج کرد و پس از ازدواج به آمریکا نقل مکان کردند. در این شماره از زندگی افراد مشهور مصاحبه نوروزی محمد جواد ظریف را بخوانید.

محمد جواد ظریف در مصاحبه نوروز

یک فرصت نیم ساعته برای گفت و گو با وزیری که یا در سفر است یا میزبان مقامات خارجی، مغتنم
است و باید پشت سر هم و سریع سوال کرد تا مطلبی از قلم نیفتد؛ از برجام و سرنوشت آن
در آمریکای دوران ترامپ گرفته تا اوضاع و احوال منطقه. با حوصله و با دقت جواب می دهد؛ با دقتی
دوچندان. روی واژه ها تاکید دارد.
خودش دلیل این حساسیت و دقت را دنیای عجیب امروز که در آن نمی شود مخاطب را انتخاب کرد، می
داند.

معتقد است باید طوری صحبت و واژه ها را انتخاب کرد که هیچ گروهی از مخاطبان داخلی و خارجی نرنجند.
با همین حساسیت تاکید داشت که هنوز برای صحبت از ائتلاف دنیا در مقابل ترامپ زود است.
با همین حساسیت از تمایل ایران برای بهبود روابط با همه کشورهای شورای همکاری خلیج فارس گفت و با همین حساسیت ضرورت انسجام داخلی در مباحث حوزه سیاست خارجی و امنیت ملی را یادآور شد.

بار قبل با شما در شرایطی گفت و گو کردیم که اصلی ترین مسئله در سیاست خارجی به ثمر رسیدن یا نرسیدن برجام بود،
اما الان چگونگی استفاده از دستاوردهای برجام مسئله اصلی است.
صحنه کارزار دیپلماسی در زمان مذاکرات به نحوی بود که ایران در یک سوی میدان قرار گرفته و ائتلاف شش
کشور را در مقابل داشت.
با هوشمندی دیپلماتیک از شکاف یا تضاد میان منافع آنها استفاده کردید و نهایتا به یک توافق مرضی الطرفین رسیدید.

مصاحبه محمد جواد ظریف

اکنون با روی کار آمدن ترامپ به نظر می رسد این صحنه دستخوش تغییر شده است.
اظهارات و مواضع او گاه در خود آمریکا نیز موجب نارضایتی می شود.
به نظر شما ممکن است با استفاده از عملکرد ترمپ ترکیب قبلی را تغییر دهیم.
منظورم این است که ایران و پنج کشور دیگر به شکل نانوشته ای در مقابل آمریکای ترامپ قرار گیرد؟

فکر
می کنم هنوز برای تصور این شرایط زود است.
پیروزی آقای ترامپ برای خیلی از کنشگران و به اعتقاد برخی، برای خود آقای ترامپ یک تحول غیرمنتظره بود.
رییس جمهوری ترامپ یک تحول عمده است؛ زیرا او نه سناتور بوده، نه فرماندار و نه سابقه خدمت دولتی داشته است.

در ۱۵ سال گذشته سه بار حزب عوض کرده است؛ اول جمهوری خواه و بعد مستقل شده.
حتی چندین سال دموکرات بوده است؛ یعنی یک کنشگر خارج از قاب و محدوده کنشگری سیاسی آمریکا بوده است؛ بنابراین تعامل با او نیاز به برنامه ریزی دارد و کنشگران سیاسی در داخل و خارج از آمریکا انجام این برنامه ریزی را دیر هنگام آغاز کردند.
حتی خیلی از کنشگران برای تعامل با خانم کلینتون برنامه ریزی قطعی داشتند.

صحبت های محمد جواد ظریف درباره آمریکا

دولت قبلی آمریکا نیز از جمله همین کنشگران بود.
آنها تا روز قبل از انتخابات برنامه ریزی می کردند که چگونه به روند خود ادامه دهند.
شاید ما از معدود کنشگرانی بودیم که خیلی به رییس جمهورشدن خانم کلینتون اعتماد نداشتیم.
من از مدتی قبل گفته بودم که تحلیل ها در وزارت خارجه بر مبنای پیروزی خانم کلینتون نباشد؛ چون هنوز
مشخص نیست.
البته بعضی همکاران ما کماکان نظر خود را داشتند.
اکنون رفتار عقلانی که می شود از کنشگران داخل و خارج آمریکا توقع داشت، این است که اولویت های خود
را مشخص کنند.
آنها تلاش می کنند اولویت های خود را از خطر نجات دهند.

محمد جواد ظریفزندگی محمد جواد ظریف

این اولویت ها بر حسب اینکه از چه کشوری صحبت می کنیم، تغییر می کند؛ مثلا اروپا، ژاپن، چین، مکزیک
یا کانادا را در نظر بگیرید.
آنها اولویت هایی دارند که آقای ترامپ محکم ایستاده و می گوید که نقض شان خواهدکرد.
برای مکزیک و کانادا پیمان تجاری نفتا، دیوار مکزیک و تولید در خارج آمریکا مهم است.
برای اروپا ناتو، پیمان تغییرات آب و هوایی، ارتباطات آتلانتیکی و برجام اهمیت دارد.
برای ژاپن پیمان فرااقیانوس آرام، فروش محصولات و برای چین بحث چین متحد، تایوان و دریای جنوبی چین و مسائل
تجاری مهم است.
همه اینها محل نگرانی است.

روسیه نیز یک مجموعه ای از بیم و امید دارد.
روسیه در حوزه کریمه، اوکراین و در بحث تسلیحات هسته ای نگرانی و در مبارزه با داعش در سوریه و
همکاری در این مورد امیدهایی دارد.
برخی از کشورهای دیگر، مثل کشورهای منطقه و رژیم صهیونیستی امیدهایی دارند.
البته آنها بیم هایی نیز باید داشته باشند.
رژیم صهیونیستی امید دارد ایران هراسی را در اولویت برنامه های ترامپ قرار دهید.

صحبت های محمد جواد ظریف درباره ترامپ

کشورهای شکست خورده در منطقه که به خاطر محاسبات غلط و اشتباهات خود در منطقه- از انتخاب صدام در گذشته
تا انتخاب طالبان و داعش- عقب مانده اند، امیدوارند با حضور ترامپ اشتباهات ناشی از انتخاب های غلط خود را
جبران کنند.
آنها که بیم دارند، تلاش می کنند خود را از صفحه رادار خارج کنند؛ یعنی تلاش می کنند موضوعات دارای
اولویت برای آنها، اولویت آقای ترامپ نباشد.
آنهایی که بیم و امید دارند نیز تلاش می کنند حوزه های مورد علاقه خود را در برنامه آقای ترامپ
قرار دهند.
ما (ایران)، هم موضوع بسیاری از برنامه ریزی های دیگران هستیم و هم منافع خود را داریم؛ البته با یک
خط مشی مشخص.
ما جز در حوزه هسته ای با آمریکا وارد تعامل نمی شویم.

این مسئله جدیدی نیست و قبلا و حتی در دولت آقای اوباما نیز همین طور بود.
البته دولت آقای اوباما این شانس را داشت که حضرت آقا فرموده بودند اگر ما در اجرای برجام از آنها
حسن نیت ببینیم، ورود به سایر موضوعات را بررسی می کنیم.

محمد جواد ظریف و برجام

آنها با این روش اجرای برجام، فرصت خود را از بین بردند.
روش آنها غیراطمینان ساز بود.
ما مجبور بودیم امتیازاتی را که در متن برجام گرفته بودیم، در عمل و در اجرای برجام با جنگیدن از
آنها بگیریم.

این مجموعه دلایل شرایطی را ایجاد کرده که پیش بینی امکان شکل گیری یک ائتلاف واقعی ضدسیاست های آقای ترامپ
و به نفع برجام، زودهنگام است.
این ائتلاف به صورت شکلی اکنون وجود دارد و هر کشوری را که نگاه کنید، نمی خواهد برجام نقض شود؛
حتی بسیاری از کشورهای منطقه که به دنبال ایران هراسی هستند به جز رژیم صهیونیستی. آنها نمی خواهند آمریکا برجام را نقض کند و می خواهند آمریکا را وارد سیاست هایی کنند که در نتیجه آن ما برجام را نقض کنیم.

اما اروپا، چین، ژاپن، روسیه و دیگر کشورها دوست دارند که برجام حفظ شود.
قضاوت درباره اینکه علاقه آنها به حفظ برجام بر سایر اولویت ها و نگرانی هایشان پیشی بگیرد و بتواند عاملی
برای شکل گیری ائتلاف در مقابل آقای ترامپ باشد، نه خوش بینانه و نه بدبینانه، بلکه زودهنگام است.

گفتگو با محمد جواد ظریف

اما برای تقویت این احتمال، چه فرصت هایی داریم؟ دست کم برای اینکه مانع شویم ائتلافی علیه ایران شکل بگیرد.

کل حاکمیت در ایران به این نتیجه رسیده است که نباید بهانه ای به دست آنها بدهیم.
این به معنای عقب نشینی از برنامه های خودمان نیست.
کار خود را ادامه می دهیم، اما دنبال تنش و تشنج نیز نیستیم.
هیچ وقت به دنبال تنش نبوده ایم و این سیاست را ادامه می دهیم.
باید همکاری هایمان با کشورهای دیگر را افزایش داده و منافع تداوم برجام را برای همه کنشگران افزایش دهیم؛ یعنی منافع اقتصادی همکاری با ایران.
البته در حوزه هایی که در چارچوب اقتصاد مقاومتی برای جمهوری اسلامی منفعت داشته باشد، برایشان افزایش پیدا کند.

به عبارتی باید تا جایی که می توانیم حفظ برجام را در اولویت دیگر کشورها قرار دهیم؛ یعنی باید برجام
برای کشوری که نگرانی تغیرات آب و هوای و…
دارد نیز در بین چند اولویت نخست باشد.
این چطور ایجاد می شود؟ بخشی از این به اهمیت خود برجام به عنوان تنها مورد پیروزی دیپلماسی بر تحمیل،
فشار و جنگ و دعوا در سالیان گذشته مربوط است.
اگرچه اروپایی ها در برجام منافع اصولی دارند، اما نیاز است منافع اقتصادی نیز داشته باشند.
هرچه ما تراکم همکاری های اقتصادی بر پایه منافع دوجانبه با این کشورها را افزایش دهیم، امکان برهم زدن برجام کاهش پیدا می کند.

محمد جواد ظریفسیاست محمد جواد ظریف

از افزایش همکاری ها باد یگر کشورها و اثر آن در حفظ برجام می گویید. اما یک گمانه بدبینانه که بعد از روی کار آمدن ترامپ طرح شد، درباره همکاری های ایران و روسیه است. برخی می گویند با توجه به نزدیکی پوتین و ترامپ ممکن است ایران در قضیه سوریه دور زده شود؛ نظرتان چیست؟

بدون اینکه راجع به افراد صحبت کنیم، اعتقاد دارم شرابط جهان به گونه ای است که نه یک قدرت و
نه حتی جمعی از قدرت ها، نمی توانند با حذف دیگران به نتیجه برسند.
این ربطی به کسی ندارد و صرفا به شرایط بین المللی مربوط می شود.
جهان امروز ما یک جهان پساغربی است.

اما ما هنوز طبق عادت به جهانی فکر می کنیم که تحولات آن
یا در غرب(به شمول روسیه) اتفاق می افتد یا از سوی غربی ها شکل می گیرد؛ در حالی که این
دنیا گذشته است؛ به عنوان مثال، آقای کری و آقای لاوروف، دو نماینده دو قدرت برتر دنیا تصمیم گرفتند در
سوریه آتش بس شود.
شد؟ نشد.
اما همان روسیه در کنار ایران و ترکیه تصمیم گرفت تا در سوریه آتش بس شود و الان نزدیک به
دو ماه است که کمابیش آتش بس داریم؛ بنابراین امکان حذف کنشگران موثر نیست.
اگرچه ممکن است ما روزهای دشوارتری داشته باشیم.

سیاست محمد جواد ظریف

شما در سیاست خارجی باید بر توانمندی های خود حساب کنید.
توانمندی ها در حوزه های مختلف به شمول دیپلماسی عمومی، به عنوان ابزارهای نفوذ به حساب می آید.
می گویند ایران هفتمین کشور دارای نفوذ دنیاست.
نمی گویند هفتمین کشور دارای توان اقتصادی یا نظامی.
برخی اشتباه برداشت کرده و تصور می کنند ایران هفتمین قدرت نظامی دنیاست.

اگر بنا بر قدرت نظامی بود، در این فهرست اول آمریکا، بعد چین و ژاپن و بعد روسیه قرار نمی
گرفت؛ زیرا توان نظامی روسیه از چین و ژاپن بیشتر است.
نفوذ حرف دیگری است و اگر می گویند ایران هفتمین قدرت بانفوذ دنیاست، یعنی عواملی شامل قدرت نظامی، قدرت اقتصادی
و ابعاد دیگری از قدرت که اصطلاحا به آن قدرت معنایی می گوییم این کشور (ایران) به راحتی قابل حذف
نیست، البته هوشمندی، درک شرایط و پیشبرد منافع ملی و بین المللی ما نیز باید در همه شرایط لحاظ شود؛
زیرا ما نه تنها در دوران گذار نظام بین الملل که معادلات را پیچیده می کند، قرار داریم، بلکه در
دوران گذار در یکی از کشورهای قدرتمند دنیا، یعنی آمریکا و دوران گذار در اروپا نیز هستیم.

محمد جواد ظریفمحمد جواد ظریف وزیر امور خارجه

بالاخره خروج بریتانیا از اتحادیه اروپا مهم است و تحولاتی که در انتخابات فرانسه و آلمان شکل خواهدگرفت تحولات و آینده اروپا را رقم خواهدزد.
تحولات منطقه ما نیز بسیار مهم است.
مجموعه این شرایط این ضرورت را چند برابر می کند که شما یک لحظه از رصدکردن و پیش بینی کردن عقب نمانید.

گریز هم به حوزه سیاست داخلی بزنیم؛ از الزامات سیاست خارجی برای حفظ برجام صحبت کردیم. برای بهره مند شدن ازدستاوردها و چیدن میوه برجام از داخل کشور چه اتفاقی باید بیفتد؟

فکر می کنم مسئله ما در داخل کشور، از برجام فراتر است.
در حوزه سیاست خارجی و امنیت ملی بیش از هر چیز نیاز به انسجام داریم.
به ویژه اینکه در حال ورود به یک دوره داغ مبارزات انتخاباتی نیز هستیم.
همه افرادی که در این حوزه وارد معرکه افکار عمومی می شوند، باید همواره به این واقعیت توجه کنند که
مخاطب صحبت های آنها، تنها رای دهندگان ایرانی نیستند.

تصور نکنند که فقط برای تشویق و تهییج مخاطب داخلی صحبت می کنند. حوزه سیاست خارجی و امنیت ملی باید حوزه انسجام باشد.
نمی گویم همه هم صدا باشند.
جامعه ما هیچ وقت یک جامعه تک صدایی نبوده و نخواهدشد؛ منفعتی نیز در تک صدایی بودن، نیست.
اما باید محدوده و خط قرمزهای امنیت ملی در همه صحبت ها در نظر گرفته شود.
بعد از آن می توان انتقاد کرد یا پیشنهاد و راهکار ارائه داد.

محمد جواد ظریفعکس محمد جواد ظریف

اجازه می خواهم چند پرسش ویژه پایان سال ۹۵ مطرح کنیم.
سخت ترین لحظه در سال ۹۵ برای شما کدام لحظه بود؟

سال ۹۵ سال دشواری بود، به خاطر اینکه باید
برجام را اجرا می کردیم و همان طور که گفتم اجرای آن از مذاکره سخت تر بود؛ چرا که آمریکایی
ها به تحریم ها به چشم سرمایه نگاه می کردند.
اگرچه تعهد هم داشتند، اما فکر می کردند با لغو تحریم ها قسمتی از سرمایه خود را از دست می
دهند.
به نظر من آنها در اصل تفکر خود اشتباه می کردند.
به هر حال ما در هر مرحله ای تلاش کردیم و با تحمل فشارها و اعمال فشار بر آنها پیش
رفتیم.
گذشته از اینها، سختترین لحظه سال ۹۵ وقتی بود که باخبر شدیم آیت الله هاشمی رحلت کرده اند.

محمد جواد ظریف در سال ۹۵

چطور خبر به شما رسید؟

در جلسه هیئت دولت بودیم.
در این جلسات موبایل و کامپیوتر به همراه نداریم و من معمولا چند بار از جلسه خارج می شوم تا
از تحولات بین المللی که لحظه ای است، مطلع باشم.
از جلسه بیرون رفته بودم که خبرها را چک کنم و مطلع شدم آیت الله هاشمی به دلیل عارضه قلبی
به بیمارستان منتقل شده اند.

به جلسه برگشتم و به آقای واعظی که دوست قدیمی من است خبر دادم.
از جلسه بیرون رفت و وقتی برگشت، گفت که خبر خوبی نیست و گویا نمی توانند ایشان را احیا کنند.
آقای روحانی بعداز نماز جلسه را ترک کرده بودند و آقای جهانگیری که گویا از خبر مطلع شده بودند، حدود
ساعت هفت و ربع جلسه را زودهنگام ختم کردند و گفتند اتفاق بدی در حال افتادن است و دعا کنید
که به خیر بگذرد.

نگفتند چه شده، اما ما می دانستیم موضوع چیست. جلسه که تمام شد، گفتم به سمت بیمارستان برویم.
تا ساعت هفت و نیم برای سلامتی آقای هاشمی سوره حمد می خواندیم که رادیو خبر را دادند.
بعد دوستان محافظ گفتند بیمارستان نرویم، چون ایشان را منتقل می کنند جماران.
من هم رفتم منزل و بعد از تعویض لباس با همسرم که از ارادتمندان آقای هاشمی است، به جماران رفتیم.

محمد جواد ظریفمحمد جواد ظریف و جان کری

عوض کردن فضا- آن هم بی درنگ- سخت است.اما ما می خواهیم بپرسیم بهترین لحظه سال ۹۵ برای شما کدام بود؟

بهترین لحظه سال ۹۵ برای من به
یک موضوع خانوادگی مربوط بود.

آرزویتان برای خودتان و کشور در سال ۹۶ چیست؟

امیدوارم که مردم یک بار دیگر با حضور گسترده خود در
انتخابات، قدرت جمهوری اسلامی را در برابر همه فشارهای موجود تقویت کنند و با انتخاب هوشمندانه خود، آینده خوبی را
برای کشور رقم بزنند.
از نظر شخصی نیز امیدوارم بتوانم در حد توان خدمت کنم و هر وقت هم امکان داشت، به کلاس و
درس دادن برگردم.

سالنامه شرق

گردآوری:
اخبار مرتبط:
فیلم پرشین وی
آرون گروپ
مهارت های زندگی
بیشتر >
آرون گروپس