هرگز روی زخم تان بتادین نریزید !!
حتما دیده اید یا شنیده اید که برخی از افراد بر روی زخمشان بتادین میریزند تا ضدعفونی شود، اما این کار درست نیست بهترین شستشو دهنده زخم، سرم شستشو یا نرمالسالین است. ما در این مطلب از پرشین وی قصد داریم به بررسی تاثیر بتادین روی زخم باز بپردازیم تا انتهای این مطلب همراه ما باشید
تاثیر بتادین روی زخم
در تاریخچه ترمیم زخمها میتوان پاپیروسهای مصر باستان را در نظر گرفت که حدود ۱۶۵۰ سال قبل از میلاد مسیح تهیه شده بودند.
در این پاپیروسها به ۴۸ نوع زخم که پزشکان آن زمان آنها را شناخته و تقسیمبندی کردهاند،
اشاره شده است. این مقدمه ای بر وجود زخم و تلاش انسانها برای درمان آنها از زبان دکتر
مهرداد خوانساری، متخصص جراحی عمومی، فلوشیپ لاپاروسکوپی و عضو هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی است که در همین رابطه با ایشان به گفت وگو نشسته ایم.
آقای دکتر! زخمها چند نوع هستند؟
زخم عبارت است از گسیختگی یک اپیتلیوم یا پوشش در هر قسمتی از بدن اعم از
پوست، مخاط دستگاه گوارشی و… که براساس نوع زخم در هر قسمتی از بدن،
درمانها متفاوت خواهند بود. پس زخمها میتوانند در نقاط مختلفی از بدن چه در
ارگانهای داخلی مانند دستگاه گوارش یا در ارگان خارجی مانند پوست ایجاد شوند
اما به طورکلی زخمها را به دو نوع حاد و مزمن تقسیمبندی میکنیم.
بررسی تاثیر بتادین روی زخم
بله، برای تعریف زخم حاد و مزمن بهتر است در ابتدا به روند ترمیم یک زخم پس
از ایجاد آن بپردازم. هر زخمی ۴ مرحله را طی میکند. در اولین ثانیههای ایجاد زخم
در بدن روند ترمیم زخم آغاز میشود. به این صورت که سلولهای التهابی به سمت
مرکز زخم حرکت میکنند و به نوعی آن را مورد حمله قرار میدهند. اینکار با ۲ هدف
انجام میشود؛ اول پاککردن باکتریها و آلودگیها از محل که معمولا از روز اول تا روز
چهارم زمان میبرد و دوم ترشح واسطههای التهابی که در مرحله دوم زخم به کار میآید.
در واقع روند ترمیم زخم فیزیولوژیک و در عین حال هورمونی است؛ یعنی هم فیزیولوژی
طبیعی بدن و هم هورمونها در ترمیم آن نقش دارند.
مرحله دوم معمولا از روز چهارم تا دهم یا دوازدهم بعد از ایجاد زخم طول میکشد.
در این مدت سلولهای التهابیای که وارد حفره زخم شدهاند شروع به تکثیر میکنند
تا داربستی تشکیل بدهند و زخم را از آن داربست آکنده کنند تا ترمیم زخم ادامه پیدا کند.
مرحله سوم ترمیم زخم از روز دهم تا دوازدهم طول میکشد. در این مرحله حمله سلولها
و تکثیر آنها نظم و انضباط خاصی پیدا میکنند. به این صورت که بدن زوائد را از زخم برداشت
میکند و زخم همانند بافتهای اطرافش شکل میگیرد که اصطلاحا به این مرحله Modeling یا مرحله «تغییر زخم» میگویند.
استفاده از بتادین برای زخم
بله، همه ما زخم را تجربه کردهایم و شما دیدهاید که هر زخمی در ابتدا التهابی دارد
که در روز سوم و چهارم کمتر میشود و مقداری برجستگی پیدا میکند و سپس در
عرض ۶ تا ۱۲ ماه زخم مدل خود را تغییر میدهد تا به بافت همسایه خود نزدیک شود.
مرحله آخر برداشت اضافهها از زخم و همان چیزی است که ما اصطلاحا به آن «جوشگاه»
یا «اسکار زخم» میگوییم. جوشگاه به مرور زمان از بین خواهد رفت و به یک بافت طبیعی
تبدیل خواهد شد. البته جوشگاه زخم میتواند براساس ژنتیک ادامه پیدا کند و از بین نرود یا به طور کامل محو شود.
اگر هنگام ترمیم زخم اتفاقی بیفتد که این مراحل پشتسر هم انجام نشود، چه پیامدی خواهد داشت؟
در این صورت زخم حاد به یک زخم مزمن تبدیل میشود که درمانهای خاص خود را میطلبد.
به همین دلیل تلاش ما این است که زخم حاد را در روند ترمیم طبیعی خودش نگه داریم و
اجازه ندهیم که زخم، مزمن شود. زیرا در این صورت مجبوریم از تکنیکهای خاصی استفاده کنیم تا آن را درمان کنیم.
ایا می توان از بتادین بر روی زخم های باز استفاده کرد؟
ضدعفونیکنندهها که در منازل اغلب بتادین است به هیچ عنوان نباید داخل حفره زخم ریخته شود بلکه باید آن را اطراف حفره زخم استفاده کرد.
زیرا بتادین حاوی ید است که به شدت برای سلولهای زایا و ترمیم کننده کشنده است.
پس چنانچه در حفره زخم ریخته شود، قطعا باعث تاخیر در ترمیم زخم میشود و متعاقب آن جوشگاه و اسکار بیشتری از زخم به جا میماند.
بهترین شستشو دهنده زخم، سرم شستشو یا نرمالسالین است. اگر سرم در
دسترس نبود میتوان زخم را با آب تمیز شست. سپس آن را پانسمان و به نزدیکترین مرکز پزشکی مراجعه کرد.
بیشتر بدانید از چگونه این دارو (بتادین) به بهترین شکل مصرف می شود؟
طبق دستور پزشک از Betadine (ید پوویدون-ید (محصولات موضعی)) استفاده کنید.
تمام اطلاعاتی را که به شما داده می شود بخوانید. تمام دستورالعمل ها را از نزدیک دنبال کنید.
نحوه استفاده را همانطور که پزشک به شما گفته است دنبال کنید یا درج بسته را بخوانید.
دست ها را قبل و بعد از استفاده بشویید.
Betadine (povidone- ید (محصولات موضعی)) را از طریق دهان میل نکنید. فقط روی پوست خود استفاده کنید. از دهان و چشم خودداری کنید (ممکن است بسوزد).
اگر یک دوز از دست بدهم چه کاری می توانم انجام دهم؟
به محض فکر کردن ، از یک دوز از دست رفته استفاده کنید.
اگر به زمان لازم برای دوز بعدی شما نزدیک است ، دوز از دست رفته را فراموش کنید و به زمان عادی خود برگردید.
از دوز به طور همزمان یا دوزهای اضافی استفاده نکنید.
برخی از عوارض جانبی که باید بلافاصله با پزشکم تماس بگیرم چیست؟
حتی اگر ممکن است نادر باشد ، ممکن است برخی افراد هنگام مصرف دارو عوارض جانبی بسیار بد و گاه کشنده داشته باشند. در صورت بروز هر یک از علائم یا علائم زیر که ممکن است مربوط به یک عارضه جانبی بسیار بد باشد ، فوراً به پزشک خود بگویید یا در صورت کمک فوری پزشکی کمک بگیرید:
علائم واکنش آلرژیک مانند بثورات؛ خارش؛ پوستی قرمز ، متورم ، تاول زده یا لایه بردار پوست با یا بدون تب.
خس خس؛ سفتی در قفسه سینه یا گلو. در تنفس ، بلع یا صحبت کردن مشکل دارید.
سوختگس غیرمعمول؛ یا تورم دهان ، صورت ، لب ، زبان یا گلو
قرمزی
تحریک بسیار بد در جایی که بتادین (پودیدون-ید (محصولات موضعی)) استفاده می شود.
التیام/سلامت نیوز