اختلال شخصیت بدگمان ها همسر بدگمان خود رابیشتر بشناسید
بدبینی و بدگمانی یک بیماری محسوب می شود. بیماری که در جامعه امروز به ویژه در ایران خیلی شماهده می شود و مرد و زن نمی شناسد هردو به یک اندازه درگیر آن هستند. این بیماری که به آن اختلال شخصیت بدگمان ها می گویند حتما باید تحت درمان قرار بگیرد.
اختلال شخصیت بدگمان ها
میخواهیم از اختلالی سخن بگوییم که متاسفانه در کشور ما شایع است و در بسیاری موارد برای فرد مبتلا آشکار
و شناخته شده نیست و حتی به دلیل فرهنگ جامعه ما بسیاری از اطرافیان، ویژگیهای افراد مبتلا به آن را
با غیرت مردانه، تعصب، حسادت زنانه و گاه با حمایت و مراقبت و دلسوزی یا حتی دینداری اشتباه میگیرند و
در نتیجه نسبت بدان سکوت میکنند و به جای درمان فرد بیمار یا دارای اختلال، خود را با استانداردهای بیمار
او سازگار میکنند!
این اختلال، همان اختلال شخصیت بدگمان است که البته در اشکال حادتر و بیمار گونه تری هم
ظاهر میشود.
نوع حاد و بیمار گونه تر آن، به دلیل شدت و مخرب بودن نشانهها زودتر شناسایی میشود و اغلب، کار
بیمار به بستری شدن در بیمارستان میانجامد تا روال درمان انجام شود.
اما در حالت اختلالی آن، ما اغلب با افرادی روبرو هستیم که شک و تردید ناسالم نسبت به محیط و
اطرافیان دارند و در واقع گمان میکنند همه افراد بد، ناسالم و مجرماند مگر آن که خلاف آن ثابت شود!
در حالی که انسانهای سالم درست برعکس این نظر را دارند یعنی معتقدند کسی بد یا مجرم نیست مگر آن
که خلاف آن اثبات شود.
نشانههای رفتاری بدگمان ها
معمولا افراد بدگمان، نسبت به همه افراد، بیاعتماد و شکاک هستند و مسوولیت احساس بیاعتمادی خود را به
عهده نمیگیرند و آن را به دیگران نسبت میدهند.
اینها اغلب تحریک پذیر، پرخاشگر و خشمگیناند و حالت متخاصم دارند.
افراد متعصب و جزم اندیش، افرادی که مدارکی دال بر تخلف دیگران از قانون گردآوری میکنند، کسانی که به همسر
خود بدون وجود دلایل و مدارک کافی سوء ظن مرضی دارند و اشخاص بدعنقی که اهل دعوا و مرافعهاند و…
اغلب دچار اختلال شخصیت پارانوئید یا همان اختلال شخصیت بدگمان هستند.
این افراد مشغولیت دائم ذهنی و شکی اثبات نشده در مورد وفاداری یا قابل اعتماد بودن دوستان و اطرافیان دارند
و از اعتماد کردن به دیگران اکراه داشته و حتی اگر کسی یک بار به آنها توهین کرده، آسیبی رسانده
یا بیاحترامی کرده باشد، هرگز او را نمی بخشند.
همچنین افراد با اختلال بدگمان، چنانچه با کوچک ترین نکته ای احساس کند به شخصیت یا اعتبارش لطمه وارد شده
است (حتی اگر دیگران چنان معنایی را در آن نکته نیابند) شتابان واکنشی خشمگینانه نشان میدهد یا به ستیز میپردازد.
معمولا تنش عضلانی، ناتوانی از آسوده بودن، نیاز به کاوش محیط برای یافتن سرنخها و… از ویژگیهای این بیماران است.
ویژگی های شخصیت پارانوئید یا بدگمان
حالت عاطفی آنان اغلب جدی است.
برخی از پیش فرضهای آنها در بحث و جدل هایشان ممکن است نادرست باشد اما در بسیاری موارد گفتاری منطقی
و حتی گاه بسیار شیوا دارند.
همچنین ویژگی بنیادین شخصیت پارانوئید یا بدگمان، میل نافذ و فراگیری برای تفسیر کردارهای دیگران به رفتاری است که گویا
به قصد تحقیر یا تهدید بیمار انجام شده است.
این تمایل در آغاز بزرگسالی شروع شده و در زمینههای گوناگونی نمایان میشود.
بنابراین دوستان چنین افرادی نباید در میان جمع با آنان شوخی کنند و بهتر است از ورود به دنیای شخصی
ایشان بهطور جدی خودداری کنند ولو این کار با نیت نیک و به قصد حل مشکلات و دشواریهای زندگی آنها
باشد.
یک بار جرقه زدن بدبینی در ذهن اینگونه افراد به آتش شعله وری میانجامد که بسیار بعید است تا پایان
عمر آنها خاموشی گزیند.
افراد دچار این اختلال، تقریباً همیشه منتظر آن هستند که دیگران به شیوهای آنها را استثمار کرده یا به آنها
زیان برسانند.
آنها در بسیاری از اوقات بدون هیچ توجیهی، در وفاداری یا راستی (صداقت) و امانتداری دوستان و همکاران خود تردید
میکنند.
این افراد در زندگی زناشویی و جنسی خود نیز اغلب به نوعی حسادت بیمارگونه و مرضی دچار میشوند و بالاخره
روزی این شک و بدگمانی بدون دلیل و مدرک خود را نسبت به وفاداری همسر یا شریک جنسیشان بیان میکنند
و از آن به بعد زندگی را برای همسر و خانواده خود تلخ و زهرآگین میکنند.
پارانوئید یا بدگمان قبل از ازدواج
بنابراین توصیه میشود چنانچه طی دوران آشنایی و نامزدی و حتی عقد همسر متوجه نوعی غیرت یا حسادت شدید یا
بیمارگونه شدید، حتماً برای ارزیابی به متخصص مراجعه نمایید.
متاسفانه در زمان ازدواج، افرادی با برخی اختلالات دیگر شخصیتی جذب افراد دارای این اختلال میشوند ، اما حتی این
افراد هم به زودی متوجه میشوند که بدگمانی شریک زندگی آنها غیر قابل تحمل است و احساسات مثبت آنها به
زودی با ترس و کابوس و تنفر جایگزین میشود.
متاسفانه بیماران دچار اختلال شخصیت پارانوئید، تا پایان عمر در کار و زندگی با دیگران مشکل دارند.
مشکلات شغلی و زناشویی در این بیماران شایع است.
اینها برای این که درمان شوند نیاز به مصرف دارو و روان درمانی بلندمدت دارند.
هر چند که تقریبا به ندرت در صدد درمان بر میآیند و از این که آنها را مجبور به درمان
کنند ناراحت و ناراضی میشوند.
این اختلال در مردان بیش از زنان شایع است.
خود را گول نزنیم
متاسفانه افراد دارای این اختلال بیشترین ضربه را به همسر و خانواده ی خود وارد میآورند
بنابراین هنگام ازدواج طرفین باید با توجه به توضیحات داده شده نهایت دقت خود را در تشخیص این اختلال به
عمل بیاورند و این اختلال را به حساب محبت و عشق، غیرت یا تعصب نگذارند.
شاید به همین دلیل است که طلاقهای ناشی از اختلال بدگمان یکی از طرفین، درصد بالایی از دلایل طلاق را
تشکیل میدهد.
از ابتدا در انتخاب همسران بدگمان و بدبین دقت کنید
جزئیات بیشتر درباره درمان اختلال شخصیت بدگمان ها
رواندرمانی :
درمان انتخابی، رواندرمانی است. درمانگر در تمام برخوردهایی که با این گونه بیماران دارد، باید کاملا صریح و روراست باشد. اگر به دلیل تناقص یا اشتباهی – مثلا به خاطر دیر کردن در جلسه رواندرمانی – قصوری متوجه درمانگر شد، بهتر است صادقانه عذر خواهی کند، نه آنکه در دفاع از خود به توجیه بپردازد. درمانگر باید همواره به خاطر داشته باشد که اعتماد و تحمل روابط صمیمانه برای بیماران مبتلا به این اختلال مشکل است. لذا در رواندرمانی فردی، درمانگر باید رفتاری حرفه ای در پیش بگیرد و زیادی با بیمار گرم نگیرد.
اگر بالینگر به خاطر اشتیاق مفرطی که خود دارد، از تفسیر – بویژه در مورد احساس وابستگی شدید بیمار، مسائل جنسیش و آرزویش برای داشتن روابط صمیمانه – بیش از حد استفاده کند، بی اعتمادی او را به نحو چشمگیری افزایش خواهد داد. بیماران پارانوئید معمولاً در گروه درمانی خوب عمل نمی کنند، با این حال رواندرمانی گروهی برای ارتقای مهارتهای اجتماعی و کاهش شکاکیت آنها از طریق ایفای نقش می تواند مفید باشد. بسیاری از این بیماران رفتار درمانی را هم که برای پرورش مهارتهای اجتماعی به کار می رود، ممکن است مزاحم و مداخله گر بیابند و تحمل نکنند.
گاه رفتار بیماران مبتلا به اختلال شخصیت پارانوئید به قدری خطرناک و تهدید کننده است که لازم می شود درمانگر آن را مهار کند یا محدودیتهایی برایش وضع کند. با تهمت زدن های هذیانی بیمار باید واقع بینانه، اما آرام و به نحوی غیر تحقیر آمیز برخورد کرد. بیماران پارانوئید اگر ببینند کسی که می خواهد به آنها کمک کند، ضعیف و درمانده است، عمیقاً وحشتزده می شوند، لذا درمانگر هیچ وقت نیابد کاری کند که بیمار خیال کند او می خواهد بر وی مسلط شود، مگر آنکه هر دو طرف بر سر آن به توافق رسیده باشند و قادر به انجام آن باشند.
دارو درمانی برای اختلال شخصیت بدگمان
دارودرمانی :
برای مقابه با سراسیمگی (agitation) و اضطراب این بیماران، دارودرمانی مفید است. در اکثر موارد، داروی ضد اضطرابی مثل دیازپام (valium) کافی است. اما گاه نیز ممکن است لازم باشد از داروی ضدّ روان پریشی مثل هالوپریدول به مقدار کم و به مدتی کوتاه استفاده شود تا سراسیمگی شدید یا افکار نیمه هذیانی آنها قابل تدبیر باشد. پیموزاید (orap) را که داروی ضدّروان پریشی است، در برخی از بیماران برای کاهش افکار بدگمانانه آنها به کار برده اند که موفق هم بوده است.
تشخیص افتراقی
اختلال شخصیت پارانوئید از اختلال هذیانی اغلب بر این اساس قابل افتراق است که هذیان تثبیت شده ای در اختلال شخصیت پارانوئید وجود ندارد. از اسکیزوفرنی بدگمانانه (اسکیزوفرنی پارانویید) قابل افتراق است، چون در اختلالات شخصیت توهم و اختلال در شکل (فرم) فکر وجود ندارد. از اختلال شخصیت مرزی نیز قابل افتراق است، چون بیماران پارانوئید به ندرت می توانند مثل بیماران مرزی، روابطی بیش از حد مداخله جویانه و آشفته با دیگران برقرار کنند. سابقه دراز مدت رفتار ضد اجتماعی هم که در شخصیت ضداجتماعی دیده می شود، در بیماران پارانوئید وجود ندارد. افراد مبتلا به اختلال شخصیت اسکیزوئید نیز افرادی منزوی و ن جوش اند، ولی افکار بدگمانانه ندارند.
سیر و پیش آگهی
هیچ گونه مطالعه دراز مدت منسجمی در مورد اختلال شخصیت پارانوئید صورت نگرفته است. اختلال شخصیت پارانوئید در برخی از بیماران، مادام العمر و در برخی دیگر مقدمه اسکیزوفرنی است. برخی دیگر نیز با پخته تر شدنشان یا با کاهش فشارهای روانیشان، صفات بدگمانانه خود را وارونه سازی می کنند و به این ترتیب به افرادی بدل می شوند که توجهی در خور به اخلاقیات و نوعدوستی از خود نشان می دهند. اما بیماران دچار اختلال شخصیت پارانوئید در مجموع تا آخر عمر در کار و زندگی با دیگران مشکلاتی خواهند داشت. مشکلات شغلی و زناشویی هم در این بیماران شایع است.
مردمان و روان راهنما