۱۰ نکته بسیار مهم درباره بیماریهای قلبی در زنان
درست است که خانم ها نسبت به مردان کمتر دچار بیماری های
قلبی می شوند اما این دلیل نمی شود که خانم ها اصلا دچار بیماری
قلبی نشوند ما در این مطلب از پرشین وی قصد داریم برای شما
عزیزان بیماریهای قلبی زنان را مورد بررسی قرار دهیم
بیماریهای قلبی زنان
مردان و زنان از لحاظ اغلب عوامل خطرساز برای بیماری قلبی- شامل کلسترول بالا، کمی فعالیت بدنی، فشار خون بالا
سیگار کشیدن- با هم فرقی ندارند- اما برخی از تفاوتهای جنسیتی از لحاظ بروز،علائم و پیامد بیماری قلبی میان آنها
وجود دارد.
زنان در مقایسه در مردان، با احتمال بیشتری ممکن است از بیماری قلبی بمیرند؛ زنان با احتمال دو برابر بیشتر
در طول شش سال پس از حمله قلبی اول ممکن است دچار حمله قلبی دوم شوند؛ و آنها به اندازه
مردان پس از جراحی بایپس یا آنژیوپلاستی بهبود پیدا نمیکنند.
اما در مقابل زنان نسبت به مردان ۱۰ سال دیرتر دچار بیماری قلبی میشوند.
چگونه میتوان این تفاوتها را توضیح داد؟
شروع دیررس بیماری قلبی در زنان احتمالا ناشی از اثرات محافظتی استروژنها (هورمونهای جنسی زنانه) تولیدشده در تخمدانها است که
تا زمان یائسگی ادامه دارد.
اما از آنجایی که زنان بعدها دچار بیماری قلبی میشوند، با احتمال بیشتری ممکن است بیماریهای همراه مانند
دیابت، باعث ایجاد اختلال در درمان و بهبودی زنان از بیماری قلبی شود.
زنان همچنین دارای قلب و عروق کورونر (عروق تغذیهکننده قلب) کوچکتری هستند، که به نوبه خود ممکن است انجام جراحی
قلب را مشکلتر کند.
و کارآیی برخی از تکنیکهای استاندارد تشخیصی مانند آنژیوگرافی عروق کورونر را نیز کمتر کند.
آنژیوگرافی برای یافتن پلاکهای مملو از کلسترول که به درون رگهای خونی برجسته میشوند، و باعث انسداد این شریانها میشوند،
شیوه خوبی است.پلاکهای شریانی معمولا در مردان این گونه تشکیل میشوند.
اما در زنان پلاکهای چربی ممکن است به صورتی یکنواخت در طول دیوارههای شریانها تشکیل شوند، و به داخل رگ
برجستگی نداشته باشند، در نتیجه در آنژیوگرافی معمولا تشخیص داده نشوند.
حملات قلبی در مردان معمولا ناشی از پارگی پلاکهای شریانی است که باعث میشود در محل پلاک لختهای تشکیل شود
و جریان خون در شریان متوقف شود.
زنان با احتمال بیشتری نسبت به مردان ممکن است دچار بیماری عروق کوچک (میکروواسکولر) باشند به این معنا شاخههای ریز
و میکروسکوپی شریانهای کورونر (شریانهای تغذیه کننده قلب) تنگ و باریک شوند.
این رگهای میکروسکوپی که آنقدر کوچک هستند که با آنژیوگرافی دیده نمیشوند،عضله قلب را تغذیه میکنند و آن را سالم
نگه میدارند.
حتی هنگامی شریانهای اصلی کورونر باز هستند، بیماری رگهای میکروسکوپی ممکن است رسیدن اکسیژن به قلب را محدود کنند و
باعث درد قلبی و سایر علائم شوند.
هنوز چیزهایی زیادی باقی مانده است که باید در مورد تفاوت قلبهای زنان و قلبهای مردان، چگونگی پیرشدن این اندام،
و چگونگی پاسخ آن به رژیم غذایی، ورزش، استرس و سایر تاثیرات مشخص شود.
پژوهشهای مداومی در این موارد درحال انجام است، بنابراین خودتان را به روز نگهدارید.
فعلا این ۱۰ نکته را در مورد خطرات بیماری قلبی در زنان و بهترین شیوه کنترل آنها در نظر داشته باشید:
۱- کلسترول نامطلوب:
اثر کلسترول بالا در بیماری قلبی در زنان و مردان اندکی متفاوت است.
میزان پایین کلسترول “خوب” HDL (زیر ۵۰ میلیگرم در دسیلیتر) نسبت به میزان بالای کلسترول “بد” LDL برای زنان خطرناکتر
است، در حالیکه در مردان میزان بالای کلسترول بد مهمترین عامل خطر ساز مربوط به چربی خون در دچار شدن
به بیماری قلبی است.
میزان چربی تریگلیسرید (بالای ۱۵۰ میلیگرم در دسیلیتر) نیز برای قلب زنان خطرساز است،به خصوص در زنانی که دور کمر
آنها ۸۹ سانتیمتر یا بیشتر است.
میزان کل کلسترول اهمیت کمتری نسبت به شاخصی دارد که از تقسیم کردن کلسترول کل بر کلسترول HDL به دست
میآید.
نسبت مطلوب در زنان ۳٫۲ است.
خطر بیماری قلبی در زنان به میزان کلسترول غیر HDL آنها ( کلسترول کل منهای HDL) هم بستگی دارد، این
عدد باید کمتر از ۱۳۰ میلیگرم در دسیلیتر باشد.
۲- نقش التهاب
کلسترول تنها شاخص خطر بیماری قلبی نیست.
شواهد موجود نشان میدهد که التهاب هم در ایجاد پلاکهای شریانی مسدودکننده نقش دارد.
امروزه به پروتئین واکنشی ِ C یا CRP – مادهای که در بدن در پاسخ به عفونت و التهاب ایجاد
میشود، توجه زیاد شده است.
اکنون یک آزمایش برای تعیین التهاب رگهای خونی وجود دارد که CRP با حساسیت بالا یا hsCRP نامیده میشود.
بررسیها نشان دادهاند که زنانی که hsCRP بالا دارند، با احتمال دو برابر بیشتر نسبت به افرادی کلسترول بد یا
LDL بالا دارند، به علت حمله قلبی یا سکته مغزی میمیرند.
و زنانی که میزان کلسترول LDL آنها طبیعی است، اما hsCRP آنها بالاست، در معرض خطر بیشتر حمله قلبی نسبت
به افرادی هستند که LDL بالا و hsCRP پایین دارند.
در نتیجه چنین یافتههایی، آزمایش hsCRP در حال حاضر اغلب برای تخمین زدن احتمال حمله قلبی به کار میرود.
۳- کنترل فشار خون:
فشار خون بالا هم در زنان و هم در مدران به سلولهای پوشاننده جدار داخلی رگهای کورونری آسیب میرسانند و
زمینه را برای ایجاد التهاب و ایجاد پلاک چربی فراهم میکنند.
پیشگیری از بیماریهای قلبی زنان
میزان مطلوب فشار خون کمتر از ۱۲۰روی ۸۰ میلیمتر جیوه است.
زنان تا سن ۵۵ سالگی نسبت به مردان با احتمال کمتری دچار فشارخون بالا میشوند.
اما پس از آن، فشار خون زنان به طور معمول با سرعت بیشتری نسبت به مردان افزایش پیدا می کند،و
تا ۷۰ سالگی حدود ۸۰ درصد زنان فشار خون بالا دارند.
۴- نیاز به ورزش:
بیش از ۵۰ سال پژوهش نشان داده است که هر چه شما از لحاظ جسمی فعالتر
باشید، خطر ابتلا به بیماری قلبی در شما کاهش مییابد.
در یک بررسی در زنان پس از سن یائسگی در خطر بیماری قلبی- عروقی، زنانی که آمادگی بدنی داشتند (میتوانستند
با سرعت ۸ کیلومتر در ساعت به طور آهسته بدوند یا یک فعالیت جسمی معادل آن را انجام دهند) نسبت
به افرادی که آمادگی بدنی نداشتند، – بدون توجه وزنشان- میزان کمتری از حمله قلبی، سکته مغزی و مرگ و
میر به این علت داشتند.
ورزش باعث تشدید بسیاری از تغییرات مفید در قلب و شریانهای کورونر میشود، از جمله افزاش فعالیت آنتیاکسیدان (ضداکسیداسیون) و
بهبود کارد آندوتلیوم (سلولهایی که پوشش درونی رگها را تشکیل میدهند).
ورزش میتواند میزان HDL را بالا ببرد و میزان تریگلیسیریدهای خون را پایین بیاورد، یعنی تغییراتی که به خصوص برای
سلامت قلب زنان اهمیت دارند.
ورزش همچنین به تسکین استرس روانی- یک عامل خطرساز برای فشار خون بالا و بنابراین مشکلات قلبی- کمک میکند.
۵- تفاوتها در علائم
هم زنان و هم مردان ممکن است دچار آنژین صدری شوند ک نشانه کلاسیک بیماری قلبی
است، و باعث درد قفسه سینه، عرق سرد کردن، احساس تهوع و سایر علائم میشود.
اما زنان با احتمال بیشتری ممکن است علائم بیماری قلبی به صورتی غیرمعمول گزارش دهند، مثل یک ناراحتی کلی، احساس
فرسودگی، یا تنگ نفس که در هنگام استرس یا حین انجام کارهای معمول روزانه رخ میدهند
زنان همچنین با احتمال
بیشتری ممکن است دچار “آنژین پرینزمتال” شوند، که معمولا در هنگام استراحت (معمولا در شب) رخ میدهد و ناشی از
اسپاسم یا تنگشدن شریان کورونر است.
هم در مردان و هم در زنان، احساس درد یا فشار در قفسه سینه اولین نشانه حمله قلبی است؛ درد
بازو، درد شانه، و عرق کردن نیز شایع است و در هر دو جنس رخ میدهد.
اما زنان با احتمال بیشتری ممکن است از خستگی، تهوع، کمردرد، سرگیجه و تپش قلب شکایت کنند.
یک بررسی نشان داد که ۸۴ درصد زنان (۷۶ درصد مردان) پیش از بروز حمله قلبی علائم پیشینی (پرودرومال) –
علائم اولیه هشدار دهنده اولیه مربوط به بیماری قلبی (درد قفسه سینه، بازو، تنگ نفس، و خستگی) را در طول
یک سال پیش از اولین حمله قلبی را از خود بروز دادهاند.
۶- افسردگی و قلب
پیوندهای میان روان و قلب را به سختی میتوان به صورت کمی بیان مرد، اما اغلب
کارشناسان سلامت توافق دارند که عوامل روانی ممکن است در خطر بیماری قلبی دخیل باشند.
بیماریهای قلبی
یکی از قابلتوجه ترین این عوامل برای زنان افسردگی است.
در “بررسی سلامت پرستاران” که سالهاست در آمریکا در جریان است، افسردگی با افزایش خطر بیماری قلبی مرگبار، از جمله
مرگ قلبی ناگهانی همراهی داشت، حتی پس از آنکه سایر عوامل خطرساز (مانند فشار خون بالا، کلسترول بالا، سیگار کشیدن،
چاقی، و عدم تحرک جسمی کافی) در نظر گرفته شده بود.
تنها افسردگی نیست که خطر بیماری قلبی را میافزاید؛ حمله قلبی هم باعث افسردگی میشود، که خود این افسردگی به
نوبه خود خطر حمله قلبی دوم را افزایش میدهد.
یک تاثیر افسردگی این است که باعث میشود زن در مراقبت خودش – از لحاظ ورزش کردن، اجتناب از سیگار،
داشتن رژیم غذایی مناسب، و مصرف داروها- اهمال کند.
سازوکارهای زیستی مستقیمی نیز در این رابطه وجود دارند، از جمله افزایش پاسخهای التهابی و لختهشدن خون.
۷- خواب و قلب
خواب بد با فشار خون بالا، تصلب شرائین، نارسایی قلبی، حمله قلبی، سکته مغزی، دیابت و
چاقی ارتباط دارد.
در یک بررسی در زنان میانسال که هر شب بیش از ۵ ساعت نمیخوابیدند، در طول یک دوره ده ساله
نسبت به زنانی که به طور متوسط هشت ساعت در شبانهروز میخوابیدند، ۳۰ بیشتر در معرض بیماری قلبی بودند.
خواب ناکافی همچنین با رسوب کلسیم در عروق کورنری قلب، که یک بخش تشکیل دهنده پلاک تصلب شرایین، است، ارتباط
دارد.
یک خطر قلبی-عروقی دیگر یک مشکل تنفسی مختلکننده خواب به نام “قطع تنفس حین خواب” (sleep apnea) است.
و میزان چندین شاخص التهابی در خون (CRP، اینترلوکین ۶، فاکتور نکروز تومور- آلفا و دیگر شاخصها) در نتیجه خواب
ناکافی افزایش مییابد.
۸- ارزیابی خطر
کارشناسان برای سالهای بسیار برای ارزیابی خطر ابتلا به بیماری قلبی به دادههای به دست آمده از
یک بررسی مشهور به نام “بررسی قلب فرامینگهام” اتکا میکردند که خطر دچار شدن به حمله قلبی را ده سال
آینده با در نظر گرفتن سن، جنسیت، سیگار کشیدن، میزان کلسترول، و فشار خون تخمین میزند
یک معیار اندازهگیری به
نام “نمره خطر رینولدز” که علاوه بر اینها، اندازهگیری با حساسیت بالای CRP خون یا hsCRP و سابقه خانوادگی را
نیز در نظر میگیرد، به خصوص در مورد حملات قلبی در زنان، توانایی پیشبینی را بهبود بخشید است.
در یک بررسی مدل رینولد در نیمی از زنانی که بر اساس مدل فرامینگهام خطر حمله قلبی در آنها بینابینی
ارزیابی شده بود، با مدل رینولدز در ردههای با خطر بالاتر یا پایینتر طبقهبندی مجدد شدند.
۹- داروهای که ممکن است به آنها نیاز داشته باشید یا نداشته باشید
داروهای گروه استاتینها درمان انتخابی برای بهبود
میزان کلسترول خون هستند.
این دارو میزان کلسترول بد (LDL) را کاهش میدهند، اندکی میزان کلسترول خوب (HDL) را بالا میبرند، و اندکی میزان
تریگلیسریدها را کاهش میدهند.
میزان این کاهشها بسته نوع و مقدار استاتین مصرفی دارد.
استاتینها برای افرادی که علیرغم تغییرات سبک زندگی میزان کلسترول خون آنها بالا میماند، یک گزینه درمانی است.
اما این داروها برای هر کسی ضروری نیستند.
این داروها ممکن است باعث عوارض جانبی ناراحتکنندهای- به خصوص دردهای عضلانی- و در موارد نادری مشکلات کبدی شوند.
و گرچه نشان داده شدهاست که این داروها خطر مشکلات قلبی-عروقی (از جمله حملات قلبی مرگبار) را در زنانی که
قبلا دچار بیماری قلبی بودهاند، کاهش میدهند،
هنوز روشن نیست که آیا زنان دارای میزان بالای کلسترول بدون نشانه بیماری
قلبی نیز ممکن است از مصرف این داروها سود ببرند یا نه.
دارو برای بیماریهای قلبی زنان
سایر داروهایی که میزان کلسترول را هدف قرار میدهند نیز ممکن است در برخی شرایط مناسب باشند.
۱۰ بهبود تشخیص
شیوه استاندارد برای ارزیابی علائم قلبی گرفتن الکتروکاردیوگرام یا همان نوار قلب – در حین استراحت و
بر روی ترد میل (تست استرس) است- و ممکن است در مرحله بعدی آنژیوگرافی رگهای کورونر (سرخرگهای تغذیه کننده قلب)
انجام شود.
آنژیوگرافی یک شیوه تصویربرداری با اشعه ایکس است که پس از فرستادن سوندی به درون رگهای کورونر قلب و تزریق
ماده حاجب، میتواند هر نوع انسداد این رگها را نشان دهد.
اما نوار قلب ممکن است نتواند بیماری قلبی در زنان را تشخیص دهد و حتی آنژیوگرافی نیز همانطور که قبلا
گفتیم ممکن است در تشخیص ناتوان بماند.
بیشتر بدانید از سکته قلبی
حمله قلبی و یا سکته قلبی زمانی رخ میدهد که یکی از عروق کرونر (معمولا توسط لخته خون) بسته میشود. این حمله باعث کمبود و یا فقدان خون در بخشی از قلب میشود. کمبود خون و یا فقدان میتواند باعث مرگ آن بخش از قلب شود. این بیماری یکی از انواع شایع بیماری قلبی در آمریکا بوده و سالانه حدود یک میلیون حمله قلبی در این کشور رخ میدهد.
علائم هشدار دهنده حمله قلبی شامل موارد زیر است:
درد قفسه سینه
درد در پشت، دستها، گردن و یا فک شما
تنگی نفس
تهوع یا استفراغ
تپش قلب سریع و یا نامنظم
سایر نشانهها از جمله، خستگی، اضطراب، سوء هاضمه و یا سوزش معده
در حمله قلبی بیشتر افراد معمولا یک یا دوتا از نشانههای زیر را حس میکنند. نشانههای حمله قلبی در بعضی از خانم ها ممکن است متفاوت با آقایان باشد، این نشانه ها میتواند شامل سوزش معده، تپش قلب نامنظم، صرفه و یا ازدست دادن اشتها باشد. نادیده گرفتن نشانههای بیماری قلبی باعث بتاخیر افتادن درمان و درنتیجه صدمه بیشتر به بافت قلب میشود. اگر شما دچار حمله قلبی شدید سریعا با اورژانس تماس بگیرید و خودتان بصورت عادی سعی به مراجعه به پزشک و یا بیمارستان نکنید، چرا که پرسنل اورژانس میتوانند، درمانهای اولیه را روی شما اعمال کنند. بتاخیر انداختن درمان میتواند باعث آسیب بیشتر به قلب و یا حتی مرگ شود.
بیماری عروق کرونر
در این بیماری، عروق کرونر که مواد غذایی، اکسیژن و خون را به ماهیچه قلب میرسانند، معمولا بخاطر جمع شدن کلسترول در آنها، بیمار شده و یا آسیب میبینند، این لایههای کلسترولی باعث نازک شدن رگ ها و در نتیجه نرسیدن خون و اکسیژن کافی به قلب میشود. بیماری عروق کرونر میتواند خطر حمله قلبی را افزایش دهد.
آریتمی (Arrhythmia)
آریتمی قلبی یعنی تپش نامنظم قلب، آرتیمی بمعنی مشکل در ریتم تپش قلب (heart-rhythm) میباشد. این بیماری زمانیکه پالس ها لکتریکی که ضربان قلب را تنظیم میکنند، بهم ریخته و درست عمل نمیکنند، رخ میدهد. انواع ریتمی یا تپش نامنظم قلب شامل:
تاکی کاردی (Tachycardia)، یعنی زمانیکه قلب بسیار سریع میتپد.
باردی کاردی (Bradycardia)، یعنی زمانیکه قلب خیلی آرام میتپد.
فیبریلاسیون (Fibrillation) زمانی است که ضربان قلب نامنظم است.
تپش نامنظم قلب معمول بوده و اکثر ما آن را حس تجربه میکنیم، اما اگر این تپش خیلی متفاوت با تپش همیشگی بوده و یا بدلیل آسیب دیدگی و یا ضعف قلب باشد، باید جدی گرفته شود. تپش نامنظم قلب میتواند مرگآور باشد. زمانیکه این تپش نامنظم طولانی مدت شده و یا باعث درد قفسه سینه شود، باید سریعا به بیمارستان مراجعه کرد.
همشهری آنلاین / darmankade