آداب صدقه دادن را یاد بگیرید

وقتی فردی به نیت خشنودی و رضایت خداوند مالی را اهدا کند با نیازمند به این کار صدقه دادن میگویند . ولی باید بدانید صدقه روش ها و اداب خاص خودش را دارد. در این مجموعه آداب صدقه دادن را بیان کرده ایم . صدقه در کنار نماز دارای جایگاه بسیار ارزشمندی دارد . برای اطلاعات بیشتر در مورد صدقه دادن و برکات آن در زندگی مطالب ما را در پرشین وی ببینید.

آداب صدقه دادن

برخی از آداب صدقه دادن عبارتند از: صدقه دادن از بهترین و پاک ترین اموال، اولویت نسبت به خویشاوندان، درخواست دعا از فقیر، منت نگذاشتن، صدقه دادن قبل از درخواست، و نگاه نکردن به چهره فقیر.

صدقه دادن

در شرع مقدس اسلام در مورد ارزش و اهمیت صدقه سفارشات زیادی شده است.آیات قرآن و روایات نیز کیفیت واهمیت صدقه دادن را بیان کرده است.در اسلام دو نوع صدقه مطرح است؛ یکی صدقه واجب مثل زکات و یکی هم صدقه مستحب.بر پایه آموزه هایدینی؛ صدقه مستحبی یکی از کارهای ارزشمند اجتماعی است[۱] که البته دارای آدابی می باشد و رعایت آنها در افزایش ثواب صدقه، نقش بسزایی دارد.در این جا به نمونه هایی از این آداب اشاره می شود.

بهترین زمان صدقه دادن

۱– صدقه؛ از محبوب ترین و پاک ترین اموال

بنابر آیات قرآن، بهتر است صدقه از پاک ترین و محبوب ترین اموال باشد: «اى کسانى که ایمان آورده اید! از قسمت هاى پاکیزه اموالى که [از طریق تجارت] به دست آورده اید و از آنچه از زمین براى شما خارج ساخته ایم؛ انفاق کنید» [۲]«هرگز به [حقیقت] نیکوکارى نمی رسید مگر این که از آنچه دوست می دارید، [در
راه خدا] انفاق کنید و آنچه انفاق می کنید، خداوند از آن آگاه است» [۳]

۲- اولویت صدقه دادن به خویشاوندان نزدیک

پیامبر اسلام (صلی الله علیهو آله): «… و کسى که مال صدقه را از شخصی گرفته و به نیازمندى برساند همان پاداش صدقه دهنده را خواهد داشت؛ و اگر صدقه چهل هزار دست بگردد تا به مستمند برسد، همه آنان [که در این کار خیر شرکت داشته اند] پاداش کامل صدقه را خواهند برد… »

رسول خدا (صلی الله علیه و اله) در سخنانی فرمودند: «در حالی که اقوام نزدیک انسان محتاج باشند؛ جاى صدقه دادن به دیگران نیست».[۴] پس اگر کسی چنین کاری را انجام دهد و با وجود بودن خویشاوند نیازمند، به دیگران صدقه دهد، فضیلت و ثواب کامل صدقه را از دست داده است.[۵]«صدقه بر خویشان نزدیک، ثواب صدقه را دو برابر می کند».[۶]

نیت صدقه

۳- درخواست دعا از فقیر

امام علی (علیه السلام): «زمانی که به فقیران، چیزى می دهید از آنها بخواهید که برای شما دعا کنند؛ زیرا دعاى ایشان در حق شما مستجاب می شود…
».[۷]امام سجاد (علیه السلام): «هر کسى بر بینواى ناتوانى صدقه بدهد و آن بینوا در آن حال براى او دعا نماید؛ دعایش مستجاب می شود».[۸]

۴- منت نگذاردن بر صدقه

رسول خدا (صلی الله علیه و آله) فرمود: «همانا خداوند عزّ و جلّ شش خصلت را بر من روا ندانسته و همان ها را براى جانشینان من از فرزندانم و براى پیروانشان روا نشمرد:… منت نهادن پس از صدقه دادن… » [۹]امام علی (علیه السلام) در سفارش خود به مالک اشتر فرمودند: «مبادا هرگز با خدمت هایى که انجام دادى
بر مردم منّت گذارى، یا آنچه را انجام داده اى بزرگ شمارى، یا مردم را وعده اى داده، سپس خلف وعده نمایى.منّت نهادن، پاداش نیکوکارى را از بین می برد، و کارى را بزرگ شمردن، نور حق را خاموش گرداند»

صدقه ؛ آداب و آثار آن

۵- صدقه دادن قبل از درخواست فقیر

امام صادق (علیه السلام): «کار نیکِ بخشش، پیش از درخواست است.امّا آنچه پس از سؤال و خواهش داده می شود، پاداش آبرویى است که [درخواست کننده] در برابر تو ریخته است؛ تمام شب را به بیدارى و ناراحتى گذرانده، و میان امید و نومیدى به سر برده است، بی آن که بداند براى نیاز خود به کجا رو کند؛ سپس عزم جزم کرده و با قلبى تپنده، و دست و پایى لرزان، و گونه اى افروخته از شرم، رو به تو آورده است، بی آن که بداند با افسردگى از پیش تو باز خواهد گشت یا با شادى؟» [۱۱]البته روشن است که این عمل، برای افراد مستحقی است که نیاز به کمک پیدا کرده اند، ولی آنان که گدایی تبدیل به شغلشان شده، از این عمل مستثنا هستند.

۶- نگاه نکردن در صورت فقیر

یسع بن حمزه می گوید: در خدمت امام رضا (علیه السلام) بودم و با ایشان سخن می گفتم.گروه فراوانى در خدمت ایشان بودند و از ایشان درباره حلال و حرام می پرسیدند که مردى بلندقامت و گندم گون وارد شد و گفت: سلام بر تو، اى فرزند پیامبر خدا! مردى از دوست داران تو و دوست داران پدران و نیاکان ئتو هستم.از حج باز می گردم.خرجى خود را گم کرده ام و چیزى ندارم تا خود را با آن به جایى برسانم.اگر صلاح می دانى، مرا به شهرم برسان.از فضل خدا توانگر هستم و هرگاه به شهر خود رسیدم، آن مقدار که به من داده اى، به عوض تو صدقه می دهم؛ چرا که به من صدقه تعلّق نمی گیرد.

تبیان