آیا اگر ما به متکدیان خیابانی کمک کنیم صدقه است ؟

از ارزشمندترین کار هایی که در جامعه میتوانیم انجام دهیم صدقه دادن است  باعث رفع مشکلات عده ای در جامعه هم میشود . صدقه دادن بلا را از خانواده و فرد دور میکند. نکته ی مهم این است که ثواب صدقه دادن به نزدیکان وخویشاوندان دو برابر است. حکم شرعی کمک به گدایان را باید از مراجع باید پرسید. فواید صدقه دادن را در پرشین وی ببینید.

حکم شرعی کمک به گدایان

سوال – آیا اگر ما به متکدیان خیابانی کمک کنید صدقه است ؟پاسخ – اولاً صدقه لازم نیستکه حتماً به نیازمند داده شود.یعنی در اسلام لازم نیست که حتما ً من صدقه را به نیاز مند بدهم بلکه به هرکسی می توان داد.مثلاً من یک شخصی را دوست دارم و به او یک مقدار پول هدیه می دهم مانند این عیدی کهبه افراد داده می شود.

یک بخش از صدقه این است که حتماً لازم نیست به فقیر داده شود مگر صدقات خاص.مثلاً زکات فطره جزوصدقات است.زکاتی که به کشاورزان و دامداران و کسانی که طلا و نقره دارند تعلق می گیرد مشخص شده که بایدبه چه کسانی داده شود.اما صدقات عمومی اینطور نیست مثلاً شما پدر خود را دوست دارید و نیاز هم ندارد اما هر بار کهبه دیدن او می روید یک چیزی به او هدیه بدهید.

متکدیان خیابانی

البته بهتر است که این صدقه است به نیازمند داده شود تا گرهی از زندگی او باز شود.البته نیازمندان طبقه بندی شده اند.در حدیثی نقل شده که یک نفر نزد پیامبر (ص) آمد و گفت من پول دارم.حضرت فرمود نیازمندی های خود را برطرف کن.بعد گفت یک دینار دیگری هم بدست آورده ام حضرت فرمود: آن را به همسر خود بده.گفت یک پول دیگری هم بدست آورده ام.فرمود: اگر بچه داری برای آنها هزینه کن.گفت اگر یک پول دیگری به دست آوردم چطور ؟ حضرت فرمود : به آن کسی که به تو خدمتیمی کند بده.

این خادم دایره ی وسیعی دارد.مثلاً امروز شهرداری را شامل می شود چون خادم مردم هستند ، خیابان کشی می کنند ، پارک درست میکنند و…یعنی یک بخشی از مالیات ها می تواند حکم صدقه داشته باشدباید با این نگاه به مالیات بنگریم که چون این افراد به مردم خدمت می کنند پس ما به آنهاصدقه می دهیم.آیا این جاده کشی هایی که در تهران در این سال های اخیر شده اگر نمی شد آیامی توانستیم حرکت کنیم؟ یا این پارک ها که در شمال و جنوب شهر ایجاد شده فضارا تلطیف کرده وبچه ها می توانند در آن بازی کنند و یا افراد از فضای آن استفاده کنند.

خیلی اوقات آبدارچی و نگهبان اداره نیازمند بوده و آبرودار هم هستند بنابراین لازم نیست به فردی صدقه بدهیم که در خیابان ایستاده و تکدی گری می کند.یک پزشک صبح که وارد بیمارستان می شود به همان نگهبانی که کنار در ایستاده یک مبلغی را کمک کند.خیلی از افراد در اطرافیان خود کسانی را می شناسند که نیازمند هستند.الان خیلی از مردم در خانه ی خود یک خدمتکار برای تمیز کردن خانه و یا پذیرایی از میهمان دارندخوب است که به او کمک کنند.

وظیفه ما در قبال گداهای خیابانی

یا به یک رستوران می روند آن کسی که در آنجا کار می کند و خدمتکار است حکم شرعی کمک به گدایان با اینکه شماپول غذای خود را داده اید یک انعام هم به او بدهید.اگر بنزین می زنید یک مبلغی را هم به کارگر پمپ بنزین صدقه بدهید.باز هم آن فرد گفت اگر یک پول دیگری هم رسید چه کنیم ؟ حضرت فرمود : آن را دیگرخود تو می دانی هر طور دوست داشتی خرج کن.در روایت داریم که کسی که اطرافیان ، همسر و خانواده ی او به او نیاز دارند حق ندارد صدقه را به شخص دیگری بدهد.

اگر برادر و خواهر من نیاز دارند حق ندارم به دیگران کمک کنم.یعنی واقعاً خیلی آدم های کمی هستند که فرد نیازمندی را در کنار خود نداشته باشند.و در اکثر فامیل هانیز یک نفر وجود دارد که فرد ثروتمندی است.بنابراین این فردی که وضع مالی خوبی دارد چرا به اطرافیان خود در فامیل کمک نمی کند.البته برعکس آن نیز وجود دارد یعنی یک افراد پولداری هستند که هیچ فامیل نزدیکی ندارند.یک بار یک خانمی به من مراجعه کرد و گفت من یک ملک و املاکی دارم و هیچ کس راهم در اطراف خود ندارم.فقط یک خواهر دارم که او نیز در آمریکا است و وضع مالی خوبی دارد.

دوست ندارم این اموال بعد از مرگ من به خواهرم برسد چون او هم وضع مالی خوبی دارد.ازمن مشورت می خواست که همین الان چگونه می تواند با این پول به فردی یا موسسه ای کمک کند. اما اینکه ما یک فامیل هایی داشته باشیم که همه فقیر و مستحق باشند خیلی کم است.نکته ی بعدی این است که ما به بچه های خود بیاموزیم که صدقه بدهند.مثلاً اگر می خواهیم پولی به او بدهیم مقداری بیشتر بدهیم و به او بگوییم که از آن صدقه بده.یک حکایتی از صاحب ابن عباد که فردی دانشمند و وزیر بود نقل شده است.ایشان می گفت از بچگی وقتی مادرمن به من دو درهم می داد می گفت یک درهم آن را صدقه بده که بلا از تو دور شود.

صدقه دادن به گدایان خیابان

من با این روش عادت کردم تا زمانی که بزرگ شده و وزیر شدم باز هم این کار را میکردم.یعنی یک پولی به خادم خود می دادم که صدقه بدهد.یک روز متوجه شدم صدقه ای را که دیروز به خادم خود داده ام ،صدقه نداده و زیر بالش اوباقی مانده است.با خود گفتم ای وای مثل اینکه اجل من رسیده است.یعنی ما این پول را ندادیم پس خدا خواسته که امروز یک بلایی بر سر ما نازل شود.
خادم را خواستم و کلی او را توبیخ کردم و به او گفتم که این رختخواب من را که خیلیهم گران قیمت است به خیابان ببرد و به اولین نیازمندی که دید بدهد، به جریمه ی آن صدقه ای که دیروز نداده ام.

خادم رختخواب را جمع کرد به سر کوچه آورد در آنجا یک نابینایی را دید که یک خانمی دست اورا گرفته و همراه می آورد.گفت آقا اینها را صاحب ابن عباد داده به شما بدهم.چون نمی توانستببیند پرسید اینها چیست ؟ خادم گفت : رختخواب دیبا.تا این را گفت آن فرد بی هوش شد.او را به هوش آوردند و پرسیدند چه شد ؟ گفت من آدم گدایی نیستم و فرد محترمی بودم اماروزگار مشکلاتی را پیش آورد و کار من امروز به اینجا رسید.دختر من چند وقتی است که عروس شده است و گفته که چون ما آدم آبرومندی بودیم حتماً رختخواب من باید دیبا باشد.
من هم چون امکان تهیه ی آن را نداشتم به خیابان آمدم و راه می رفتم .

وقتی شما گفتیداین رختخواب دیبا است من از لطف و عنایت خدا بیهوش شدم.در اینجا صاحب ابن عباد گفت تمام جهیزیه ی این دختر را از بهترین وسایل تهیه کنید و یک دسترختخواب کامل دیبا هم به او بدهید.و داماد را نیز بیاورید که اگر کار درستی ندارد ما یک کار به ایشان بدهیم.اینها همه به جریمه ی آن صدقه ای است که نداده ایم.

یا مجیر