اعمال مستحبی بی فایده کدام است؟!

در اسلام، عمل به مستحبّات، از اهمیت والایی برخوردار است و موجب ارزش‌بخشی به سایر اعمال انسان می‌شود.  در این بخش اعمال مستحبی بی فایده ای است که برایتان توضیح داده ایم با ما در پرشین وی همراه باشید .

اعمال مستحبی بی فایده

چه بسیار روزه داری که از روزه‌اش جز گرسنگی و تشنگی بهره‌ای ندارد و چه بسیار شب زنده­ داری کهاز شب زنده­ داریش بهره‌ای جز بیداری و خستگی ندارد؛ چه خوب و پسندیده است خوابیدن زیرکان و روزه­ خوردنایشان.جایگاه واجبات ومستحبات«لَا قُرْبَهَ بِالنَّوَافِلِ إِذَا أَضَرَّتْ بِالْفَرَائِض» ، ‌ عمل مستحب انسان را به خدا نزدیک نمی‌گرداند، اگر به واجب زیانرساند.(حکمت ۳۸)

شرح:از شرایط ضروری قبولی هر عبادتی این است که ما معرفت و نیت صحیحی نسبت به آن عبادتداشته باشیم.می‌دانیم عبادت خدا تنها از طریقی که خدا بپسندد میسر است نه از هر طریقی که بنده ترجیح دهد.درروایتی داریم:شیطان به سجده بر آدم فرمان داده شد.گفت: ای پروردگارم سوگند به عزّتت اگر مرا از سجده برای آدمعفو کنی چنان عبادت و بندگیت کنم که کسی تو را هرگز مانند آن عبادت نکرده باشد،

خداوند جلَّ جلاله فرمود: من دوست دارم از طریقی که خود می‌خواهم اطاعت شوم.متأسفانه بسیاری اوقات دیده‌ایم ابلیس ملعون این اخلاق خود رابه برخی از مسلمانان منتقل کرده است.به عنوان نمونه گاهی جوانی برای کسب رضای خدا روزه مستحبی می‌گیرد در حالی که پدر یا مادرش از روی دلسوزی از این کار او ناراحت می‌شوند و آن جوان ممکن است وقتی بامخالفت آن‌ها روبرو شود حتی اسائه ادبی هم بکند و دلسوزی آن‌ها را بی جهت بداند.

کار های مستحب در نماز

انجام مستحبات

در حالی که روزه فعل مستحبی است و پرهیز از اذیت کردن والدین واجب است! چنین جوانی نه تنها روزه‌اش مقبول نیست و نتیجه‌ایجز گرسنگی و تشنگی به رایش ندارد بلکه مرتکب معصیت خدا نیز شده است!جالب است بدانیم که اگر این جوان به خاطر کسب رضایت والدین روزه‌اش را می‌شکست از ثواب روزه هم محروم نمی‌شد زیرا در احادیث وارد شده استکه اگر کسی قصد خیری داشته باشد ولی موفق به انجام آن نشود ثوابش به او داده می‌شود.و چه بساثواب مضاعفی هم به او داده می‌شد زیرا برای اطاعت امر خدا و رضای او روزه‌اش را شکسته است.این جاست

این کلام امیرالمؤمنین علیه السلام باید مورد تامل عمیق قرار گیرد:«کمْ مِنْ صَائِمٍ لَیسَ لَهُ مِنْ صِیامِهِ إِلَّاالْجُوعُ وَالظَّمَأُ وَ کمْ مِنْ قَائِمٍ لَیسَ لَهُ مِنْ قِیامِهِ إِلَّا السَّهَرُ وَ الْعَنَاءُ حَبَّذَا نَوْمُ الْأَکیاسِ وَ إِفْطَارُهُم‌»؛ چه بسیارروزه داری که از روزه‌اش جز گرسنگی و تشنگی بهره‌ای ندارد و چه بسیار شب زنده­ داری که از شبزنده­ داریش بهره‌ای جز بیداری و خستگی ندارد؛ چه خوب و پسندیده است خوابیدن زیرکان و روزه­ خوردن ایشان.

پس معرفتصحیح نسبت به احکام الهی شرط اساسی در قبولی عبادات است.انسان باید مدام خود را متوجه کند که پروردگار عالمهیچ نیازی به عبادات او ندارد و فقط می‌خواهد اطاعت بنده‌اش را ببیند تا او را در دریای بی کرانلطف و رحمتش غرق گرداند.در روایات آمده است که به طولانی بودن رکوع و سجود افراد نگاه نکنید زیرا به این‌ها عادت کرده‌اند واگر انجام ندهند وحشت می‌کنند بلکه به راستگویی و امانتداری آن‌ها توجه کنید.

معرفت صحیح نسبت به احکام الهی شرط اساسی در قبولی عبادات است.انسان باید مدام خود را متوجه کند که پروردگارعالم هیچ نیازی به عبادات او ندارد و فقط می‌خواهد اطاعت بنده‌اش را ببیند تا او را در دریای بیکران لطف و رحمتش غرق گرداند.پس باید دقت کنیم به برخی اعمال نیکمان مغرور و دلخوش نشویم و از سرعادت آن‌ها را انجام ندهیم بلکه هر زمان آماده باشیم برای رضای خدا آن‌ها را ترک کنیم و عمل دیگری را که خواست خدا آن است انجام دهیم.

به طور خلاصه دو نکته گفته شد: یکی اینکه معرفت صحیح پیدا کنیم که خداوند متعال در هر زمان ازما چه می‌خواهد و خودمان به سلیقه خودمان عبادت او را نکنیم.دوم اینکه این آمادگی را در خود ایجاد کنیمکه هر زمان در صورت لزوم اعمالی را که معمولاً انجام می‌دهیم کنار بگذاریم و آنچه خدا می‌خواهد انجام دهیم.

ازمهم‌ترین نکاتی که در عبادت خدا باید شناخته شود، شناخت واجبات و محرمات و فرق گذاشتن بین آن‌ها و مستحبات ومکروهات است.زیرا خداوند هرگز راضی نیست یک عمل واجب ترک شود یا یک عمل حرام واقع شود حتی اگر درازای آن همه اعمال مستحب انجام بگیرند و همه اعمال مکروه ترک شوند.

ذکرهای مستحب

انتخاب اعمال در حد شرایط و امکانات

در این حکمت از نهج البلاغه نافله به معنای عمل مستحب آمده ولی گاهی اصطلاحاً به نمازهای نافله اطلاق می‌شود.درروایات ما تأکید زیادی بر استحباب شدید نمازهای نافله شده است.با این وجود نباید ضرورت آن را با نماز واجبقیاس کرد.در مورد اهمیت نمازهای واجب نسبت به نافله امام باقر علیه‌السلام می‌فرمایند: کسی که یک نماز خود را بهصورت کامل ادا کند، سایر نمازهای او نیز پذیرفته خواهد شد،

حتی اگر به صورت‌ تامّ و کامل ادا نشده باشند؛ ولی اگر همه نمازهای خود را به تباهی بکشاند، هیچ چیز از آن‌ها مورد قبول واقع نمی‌شود و هیچیک از نمازهای نافله و نمازهای فریضه او را به حساب نمی‌آورند.نماز نافله موقعی پذیرفته می‌شود که نماز فریضه موردقبول واقع شده باشد.اگر کسی نماز فریضه را ترک کرده باشد، نماز نافله او مورد قبول واقع نمی‌شود، چون کهنماز نافله فقط برای جبران نواقص و ترمیم نماز فریضه مقرر شده است.

تبیان  – ایسنا