آیا فراهم کردن جهیزیه به عهده زن است ؟

جهیزیه به اسباب و اثاثیه‌ای گفته می‌شود که عروس برای زندگی مشترک به خانه شوهر می‌برد و در ملکیت زن باقی می‌ماند.فراهم کردن وسایل لازم برای زندگی مشترک، تماما بر عهده شوهر بوده و جهیزیه اهدایی از جانب خانواده دختر صرفا نشانه محبت است. برای تامین جهیزیه با ما در پرشین وی همراه باشید .

تامین جهیزیه

مسلما برای شروع یک زندگی جدید اسباب و لوازمی را باید تهیه کرد که ضروری بودن و کارایی بیشتر، شرط منطقی و عقلانی در انتخاب آن وسایل است.همچنین گفتنی است که منطقا و قانونا نیز مسئولیت تهیه آن وسایل بایدبر عهده همان افرادی باشد که از آن نفع می‌برند که در اینجا همان عروس و داماد هستند.اما بدان جهتکه در شریعت مقدس اسلام مسئولیت اقتصادی خانواده و مدیریت نهایی آن با مرد است، شرعا زنان از قبول مسئولیت تامین جهیزیه معاف هستند.

«الرِّجالُ قَوَّامُونَ عَلَى النِّساءِ بِما فَضَّلَ اللهُ بَعْضَهُمْ عَلى‏ بَعْضٍ وَ بِما أَنْفَقُوا مِنْ أَمْوالِهِمْ…»(سوره نساء: آیه ۳۴)؛مردان بر زنان قیمومت و سرپرستى دارند، به خاطر این که خدا بعضى را بر بعضى
برترى داده، و به خاطر این که مردان از مال خود نفقه زنان و مهریه آنان را مى‏دهند…(ترجمه المیزان)جهیزیه نیز از آن جهت که لوازم زندگی زوجین هست، تهیه آن بر عهده سرپرست خانواده خواهد بودلذا هیچ ارتباطی به عروس و خانواده‌اش نداشته و جز فشار عرف دلیل دیگری برای اجرای این رسم وجود ندارد.

نیز در روایت است که: وَ قَالَ رسول الله: کُلُّکُمْ رَاعٍ وَ کُلُّکُمْ مَسْئُولٌ عَنْ رَعِیَّتِهِ وَ…وَ الرَّجُلُ رَاعٍ عَلَى أَهْلِ بَیْتِهِ وَ هُوَ مَسْئُولٌ عَنْهُمْ والمَرْأَهُ رَاعِیَهٌ عَلَى أَهْلِ بَیْتِ بَعْلِهَا وَ وُلْدِهِ وَ هِیَمَسْئُولَهٌ عَنْهُم…و فرمود: آگاه باشید: که همه شماها بسان چوپان هستید، که بر حفظ گوسفندان موظّف گشته، و هر مردى نگهبانخانواده خویش است، و درباره آنان مسئول است، و زن هم نسبت به اهل خانه و فرزندانش، مسئول است ودر باره آنها مورد بازخواست قرار مى‏گیرد.

بنابر این روایت، مسئولیت کلی خانواده با مرد بوده و بعد از مرد، زن در قبال اهل بیت و فرزندان مسئولیت دارد.اما از آنجا که مراسم عرفی، داماد را نیز در فشار گذاشته و هزینه‌های تشریفاتی و اضافی بر ذمه او،بار کرده است، دیگر نمی توان یک طرفه به قاضی رفت.بسیاری از همین هزینه‌های اضافی را خود خانواده دختر برپسر و خانواده‌اش تحمیل می‌کنند.هزینه خرید طلا، مراسم سنگین عروسی، مخارج سفر ماه عسل و بعضا خرید کادوهای مناسبتی و عیدی حتی برای اطرافیان و…

اجزای تشکیل‌دهندهٔ جهزیه

تأمین جهیزیه برای نوعروسان

از این جمله‌اند که معمولا هم هیچ ارتباطی با شروع زندگی نداشته و تاثیر مثبتی هم در روابط زوجین ندارند؛بلکه بخاطر مسائل جانبی زیادی که در پی دارند عوارض زیادی هم بدنبال دارند.بنابراین در شرایطی می توانیم جهیزیه را از عهده خانواده دختر برداریم که آنها هم هزینه‌های اضافی را کم کنند.اگربنا باشد که فشارهای عرفی ازدواج را کم نکنیم، بهتر همان است که هر دو خانواده در حد توان به ازدواج فرزندانشان کمک کنند.

اما اگر قرار به اصلاح باشد بهترین پیشنهاد برای تامین جهیزیه را می‌توانیم در سنت پیامبر بیابیم.پیامبراکرم (صلی الله علیه و آله) جهیزیه را از دارایی شخصی حضرت فاطمه تامین فرمود، همان دارایی‌ای که تحت عنوانمهریه از داماد گرفته شده بود:على(علیه‌السّلام) فرمود که بنا به دستور رسول خدا(صلّى الله علیه و آله) سلاح جنگى خویش را به چهار صد و هشتاد درهم فروختم و پول آن را (بابت مهریه) در اختیار پیغمبر اکرم(صلىالله علیه و آله) گذاشتم.

تهیه جهیزیه بر عهده خانواده دختر

خرید جهیزیه توسط خانواده دختر

پیغمبر اکرم(صلى الله علیه و آله) مشتى از آن مبلغ را به دست مبارک برداشت وبه «بلال» دستور داد تا بوى خوش (عطر و طیب) از آن بخرد.و مبلغی دیگر هم به دیگران داد تاجهیزیّه حضرت زهرا(علیهاالسلام) را فراهم نمایند.(فضائل پنج تن علیهم‌السلام در صحاح ششگانه اهل سنت، ج‏۲، ۴۰۴، باب ۹۰، زفاف على و فاطمه علیهماالسلام، ص: ۳۹۵)اما اگر قرار به اصلاح باشد بهترین پیشنهاد برای تامین جهیزیه را می‌توانیم در سنت پیامبر بیابیم

به این صورت جهیزیه با حلالترین مال یعنی مهریه تامین شد و علاوه بر آن که هزینه جدیدی بر گردن مرد بار نشد،مهریه نیز نقداً در ابتدای زندگی پرداخت شد ضمنا بدان جهت که هزینه جهیزیه، در این روش از مال شرعیخود زن پرداخت می‌شود حق انتخاب و تدبیر با خود اوست و سلیقه خود عروس لحاظ می‌گردد.آیت الله حائری(امام جمعه سابق شیراز) در این خصوص می‌گوید: وقتی این فرهنگ در جامعه نهادینه شد که جهیزیه ازمهریه‌ای که مرد به صورت نقدی پرداخت می‌کند، تامین شود

ایران –  مجله دلتا