حکم شرعی مجسمه سازی

مجسمه سازی

رهروان ولایت ـ یکی از اقسام هنر که دو پهلوست؛ یعنی هم می تواند متعالی باشد و در خدمت هنر،
و هم مذموم باشد و از حیطه هنر خارج شود، مجسمه سازی است.

این سوال مطرح می شود مجسمه سازی چه اشکالی دارد که اکثر فقهای بزرگوار قائل به حرمت مجسمه سازی شده اند؟

شاید در جواب بتوان گفت:

۱- مسئله تشبه به خالق مطرح شود، یعنی همان گونه که خداوند خالق است سازنده مجسمه هم
بخواهد بگوید من هم چیزی ساخته ام که شبیه آن است.۲- شاید هم فلسفه حرمت، شباهت این تصاویر به بت
هایی باشد که مردم می پرستیدند.

حال اگر ضرورت زندگی و نیازهای جامعه، انگیزه شد بر اینکه انسان چیزی را بسازد و صنعتی را اختراع کند که شبیه مخلوقی از مخلوقات خداوند باشد، اما قصد تشبه به خالق نداشته باشد چه منعی دارد؟

یا اینکه بت پرستی که در جاهلیت اولی بود و امروزه از بین رفته است ( البته امروزه جاهلیت مدرن
به شکل دیگری بت می پرستند) دیگر شائبه شباهت به بت مطرح نیست، بازهم منعی وجود دارد؟شاید بتوان با این
وجود دلیل حرمت را روایات ناهیه از مجسمه سازی دانست.

اما نظر مراجع عظام تقلید در این باره:

مقام معظم رهبری:

ساخت مجسمه و نقاشى و ترسیم چهره موجودات و لو ذى‌روح اشکال ندارد.همچنین خرید و فروش و نگهدارى نقاشى و
مجسمه جایز است و ارائه آنها در نمایشگاه هم اشکال ندارد.[۱]

آیت الله مکارم شیرازی:

ساختن مجسّمه از نظر شرع اسلام اشکال دارد; ولى
امور زیر را مى توان استثنا کرد:۱ـ نقوش برجسته که در گچکارى و کنده کارى و قلمکارى و مانند آنها
دیده مى شود.۲ـ عروسکها و آنچه جنبه بازیچه دارد.۳-مجسّمه هایى که براى فریب دشمن ساخته، و در مناطقى گذاشته مى
شود، و از نظر جنگى ضرورت دارد.۴ـ مجسّمه هایى که از قطعات متعدّدى تشکیل یافته، و در طبّ براى تعلیم
مسائل مختلف به کار مى رود، و در بسیارى از موارد جانشین تشریح بدن انسانها مى گردد، و براى تعلیم
این مسائل لازم به نظر مى رسد.۵ـ رباطهاى کامپیوترى که جنبه سرگرمى و تفریح ندارند; بلکه در نیازهاى زندگى بشرى
از آن ها بهره گیرى مى شود.[۲]

آیت الله سیستانی:

ساختن مجسمه انسان و حیوان به احتیاط واجب حرام است هرچند ناقص باشد
ولی ساختن مجسمه یک جزء بدن مانند سر یا پا اشکال ندارد.[۳]

جنبش