راز کمتر شنیده شده از وضو !
پیش از نماز همه ی ما ها برای پاک و طاهر بودن وضو میگیریم و به فریضه ی نمازرا به جا می اوریم . ولی نکته ی مهم این است که تا به در مورد فواید وضو گرفتن فکر کرده ایم. ما دراین بخش دلایل وضو گرفتن را بیان کرده ایم .زیراکه افزون بر فواید معنوی و آثار نورانی بر فرد دارد . راز های در مورد وضو را در پرشین وی ببینید.
فواید وضو گرفتن
درباره فواید بهداشتی وضو نیز نوشته اند: پیش گیری از ابتلا به بیماری های گوارشی کهبه دلیل آلودگی دست ها عارض می شوند.مهم ترین این بیماری ها، بیماری های عفونی (مثل وبا، تیفوئید، التهابات معوی[معدوی]،مسمومیت های غذایی) معروفند….
حکمت های وضو
یکی از اعمال واجب عبادی، نماز است و مقدمه آن وضو.وضو، یعنی شستن صورت و دو دست و مسح پابا شرایط خاص که خود نوعی عبادت محسوب می شود؛ عبادتی که از سویی موجب تقرب انسان به خدا وکمال معنوی وی می شود و از سوی دیگر از نظر بهداشتی و درمانی اثرات مفیدی بر محیط اجتماعی وفردی زندگی افراد دارد.خداوند در قرآن نسبت به عمل عبادی وضو می فرماید: «یا أَیّهَا الَّذِینَ آمَنواْ إِذَا قمْتمْ إِلَىالصَّلاهِ فاغْسِلواْ وجوهَکمْ وَأَیْدِیَکمْ إِلَى الْمَرَافِقِ وَامْسَحواْ بِرووسِکمْ وَأَرْجلَکمْ إِلَى الْکَعْبَینِ»؛
«اى کسانى که ایمان آورده اید چون به [عزم]نماز برخیزید صورت و دستهایتان را تا آرنج بشویید و سر و پاهاى خودتان را تا برآمدگى پیشین [هر دوپا] مسح کنید».(۱)وضو همانند دیگر اعمال عبادی تعیین شده در اسلام دارای فلسفه و حکمت های معنوی، علمی و بهداشتیاست که به برخی از آن ها اشاره می کنیم.در قرآن، نظافت امری است تحت نظام و ضابطه؛ به طوری که فرد مسلمان خود را ملزم می داند بهعنوان یک واجب شرعی آن را در هر حال و به طور مستمر رعایت کند
حکمت های وضو در روایات
در حدیثی از امام رضا(علیه السلام) درباره حکمت وضو آمده است: «برای این است که بنده در مقابل پروردگار خود پاکیزه باشد و قابلمذاکره و مکالمه گردد و اطاعت امر مولی نموده، از کثافات و نجاسات محترز و پاک گردد و کسالت تناو بر طرف شود و خواب از چشم او بیرون رود؛ تا این مطلب به پاکی قلب او در مقابلعظمت خالق منتهی شود و سبب وجوب شستن صورت و دست ها و مسح سر و پاها، آن است کهاین اعضا در نماز بیشتر به کار می آید؛ زیرا نمازگزار با صورت، سجده و خضوع می کند و با
دست خود حاجات خویش را عرضه می کند و با سر خویش در حالت نماز رو به قبله می نمایدو با پاهایش، قیام و قعود نماز را انجام می دهد.»(۲)
در روایتی از رسول خدا (صلی الله علیه وآله) نیز درباره حکمت های وضو آمده است: « وضو گرفتن، یعنی شستن صورت و دست ها و مسح سرو پاها؛ شستن صورت، یعنی خدایا هر گناهی که با این صورت انجام دادم، آن را شستشو می کنم کهبا صورت پاک به جانب تو عبادت کنم و با پیشانی پاک سر بر خاک بگذارم.شستن دست ها در وضویعنی خدایا از گناه دست شستم و گناهانی را که با دستم مرتکب شده ام.
شستن دست، آن راتطهیر می کنم.مسح سر در وضو، یعنی خدایا از هر خیال باطل و هوس خام که در سر پروراندم، سرمرا تطهیر می کنم و آن خیال های باطل را از سر به دور می افکنم.مسح پا، یعنی خدایا مناز جای بد رفتن پا می کشم و این پا را از هر گناهی که با آن انجام داده ام،تطهیر می کنم.اگر کسی بخواهد نام مبارک حق تعالی را بر زبان آورد، باید دهان را تطهیر کند.مگر می شودبا دهان ناشسته، انسان نام خدا را ببرد؟ باید دهان را با آب مضمضه کند و بشوید».(۳)
نظام مند کردن نظافت شخصی
برخی از پزشکانمعتقدند: شاید بتوان گفت نظافت و پاکیزگی نزد برخی افراد مسئله ای ذوقی و شخصی است و یا به وضعاقتصادی فرد یا دولت بستگی داشته باشد.
اما در قرآن، نظافت امری است تحت نظام و ضابطه؛ به طوری که فرد مسلمان خود را ملزم می داندبه عنوان یک واجب شرعی آن را در هر حال و به طور مستمر رعایت کند.(۴)
آثار وضو در بهداشت انسان
برخی پزشکان معتقدند: اگردست آوردهای علمی جدید را درباره بهداشت پوست مورد مطالعه قرار دهیم، به عمق اهمیت تشریع وضو و طهارت درقرآن پی خواهیم برد.بهداشت پوست در درجه اول بر نظافت و شستشوی بدن به ویژه قسمت های باز آن متمرکزاست.نظافت مستمر پوست برای باز ماندن سوراخ های غدد عرقی و چربی، امری حیاتی است؛ به طوری که لازم میشود هر فرد روزانه حداقل سه بار دست و صورت و گردن خود را بشوید.(۵)
درباره فواید بهداشتی وضو نیزنوشته اند: پیش گیری از ابتلا به بیماری های گوارشی که به دلیل آلودگی دست ها عارض می شوند.مهم تریناین بیماری ها، بیماری های عفونی (مثل وبا، تیفوئید، التهابات معوی[معدوی]، مسمومیت های غذایی) معروفند.ثأثیر مثبت بر فعالیت دستگاه گردشخون و نشاط یافتن شخص به دلیل تحریک اعصاب و ماساژ اعضای بدن، زدودن آلودگی های بدن و فراهم شدنشرایط مساعد برای فعالیت پوست.(۶)
یکی از صاحب نظران می نویسد: وضوی اسلامی عیناً همان خاصیت ماساژ(ماساژ سوئدی که همانمالش بدن است و تمام اعصاب را به کار می اندازد) را به نحو اتم حاوی می باشد؛ زیرا وقتیروی سطح اعضای وضو آب سرد رسید و محل آن سرد شد، قهرا جریان خون به آن سمت شدت مییابد تا درجه ۳۷ از حرارت طبیعی بدن را حفظ کرده و حرارت از دست رفته اعضای وضو را بهحال طبیعی برساند.دستگاه گردش خون به فعالیت سریع مشغول می شود و در نتیجه نشاط و سلامتی و تعدیل دردستگاه دوران خون که مهم ترین جهازات بدن است، به وجود آید و بهداشت بدن را تأمین می نماید.(۷)
بهداشت روانی
تجربهنشان داده است و از نظر علمی نیز ثابت شده که وضو باعث طهارت و نورانیت باطن انسان می شودو با ایجاد حالتی معنوی در انسان سبب نشاط و شادابی روح می گردد و چون با قصد قربت وبرای خدا انجام می شود، اثر تربیتی دارد؛ هم چنین تماس آب با پوست بدن در تعادل اعصاب سمپاتیک وپاراسمپاتیک موثر است.
هنگام وضو، با تحریک داخل دهان، صورت، ساعدها، کف دست، جلوی سر و روی پاها، قسمت اعظم قشر حسی نیز
تحریک شده و سطح هوشیاری بالا می رود؛ در حالی که چیزی فقط حدود ۲۰ درصد از سطح بدن مرطوبشده است و اگر شخص به جای وضو، کل بدن خود(یعنی ۵ برابر مساحت وضو) را می شست، چیز زیادیبرای تحریک ناشی از وضو افزوده نمی شد؛ به عبارت دیگر اگر برنامه وضوی فعلی نبود و مناطق دیگری ازبدن شسته می شد، چنین اثری به دست نمی آمد
بهداشت گوارشی
عوامل عفونی مختلف اعم از باکتری، ویروسو انگل ها می توانند باعث ابتلای انسان به انواع بیماری های گوارشی شوند.یکی از راه های مهم بسیاری ازبیماری های عفونی، مدفوعی دهانی است که به عبارتی ساده، عوامل عفونی و آلودگی ها پس از اجابت مزاج، رویدست باقی مانده و از طریق غذا خوردن وارد بدن شده و ایجاد بیماری می کنند.بنابراین جهت پیش گیری از ابتلا به بسیاری از بیماری های گوارشی ضروری است دست و صورت انسان که غالباًدر معرض آلودگی ها و میکروب های مختلف می باشند، در روز به واسطه وضو چند بار شسته شوند.
تبیان