چرا مرده را رو به قبله قرار داده و دفن می کنند

اگر چه زندگی بعد از مرگ به شکلی دیگر ادامه خواهد یافت ولی به هر حال زمانیکه مرگ اتفاق افتاد باید طبق یکسری آداب مرده را کفن و دفن کرد. مثلا یکی از این آداب این است که حتما مرده ها را رو به قبله دفن می کنند که دلایلی دارد. دلیل دفن مرده رو به قبله را در پرشین وی بخوانید.

دلایل دفن مرده رو به قبله

چرا دفن مرده آداب خاصی دارد مثلا به سمت خاصی خوابانده می شود؟ صورت میت را در قبر رو به
قبله قرار دهید چرا که با این کار ملائکه و خداوند به او روی خواهند کرد و رحمت الهی شامل
او خواهد شد

قبل از ذکر حکمت این که چرا مرده را رو به قبله قرار داده و دفن
می کنند توضیحاتی ضروری است که در ابتدا به بیان آن می پردازیم احتمالا منظور پرشگر محترم از طرح این
سئوال آن است که فردی که مرده است دیگر چه فرقی دارد که جسد او که جسمی بی شعور بوده
و مدت زمانی دیگر تجزیه شده و با خاک یکی می گردد طبق احکام و آداب خاصی دفن شود و
مثلا او را غسل دهند ،روبه قبله در قبر بگذارندو…

۱) میت از هنگام موت تا بعد از قرار گرفتن در قبر احکام گوناگونی دارد که شیخ بهایی در کتاب
جامع عباسی اهم آنان را آورده ومی گوید: «بدان که صد و بیست و شش امر است که تعلّق به
میّت دارد از وقت احتضار یعنى سکرات تا وقتى که او را در قبر سپارند از آن جمله بیست و
هفت امر واجب است و هفتاد و یک امر سنّت و بیست و شش امر مکروه و دو امر حرام,…».

علت دفن مرده رو به قبله

بررسی علت دفن مرده رو به قبله

این احکام همگی از وظائف باز ماندگان و مسلمانان زنده است و لذا عمده حکمتهای آن نیز در جهت حفظ
مصالح آنان و تسلی خاطر ، عبرت آموزی ، امتحان و یا حتی حفظ نکات بهداشتی و غیره نسبت به
محیط زندگی انسانهاست.به عنوان مثال مستحب است و بلکه از حقوق مومن است که هنگام مرگ نزدیکان برای تشییع او
حاضر شوند که حکمت آن علاوه بر احترام به میت ذکر و یاد مرگ است که نقش فوق العاده ای
در خود سازی انسانها دارد.یا مستحب است بعد از مرگ در دفن جسد تعجیل کنند که آن عمدتا رعایت مصالح
بهداشتی است علاوه بر اینکه در صورت تاخیر ممکن است جسد متعفن شده و مقدمه اشمئزاز نسبت به میت و
بی احترامی به او باشد و…

۲)دسته ای دیگر از حکمت این احکام به احترام به میت که در حال حاضر جسد او نماینده هویت و
روح اوست می باشد به عنوان مثال بر جسد او نماز می خوانند که این حاکی از طلب آمرزش برای
روح اوست.از طرف دیگر طبق مضمون بعضی روایات و اخبار ،هر چند بنا بر ظاهر بعضی از این احکام در
مورد جسد میت است که هیچ فهم وشعوری ندارد ولی در واقع خصوصا در ابتدای مرگ ،به لحاظ تعلق شدیدی
که هنوز روح به بدن دارد از آن متاثر می شود لذا حکمت بعضی از احکام به این امر باز
می گردد.مثلا مستحب است که میت را یکباره داخل قبر نگذارند و در هنگام تشییع تا محل دفن چند مرتبه
اورا روی زمین گذاشته و دوباره حمل کنند وبعد از دفن هم بعضی از نزدیکان او بر مزار او باشند
و به تلاوت قرآن و ادعیه مشغول باشند.

دلیل دفن مرده رو به قبله

دلیل دفن مرده رو به قبله

۳)نکته آخری که در مورد احکام میت که ناظر به جسد اوست باید تذکر داد آن است که ،هرچند این
جسد به حسب ظاهر جسم بی شعوری است و به زودی پوسیده و تجزیه می شود ولی ادله ناظر به
ابعاث جسمانی دلالت بر آن دارد که همین ذرات جسد روزی برانگیخته خواهد شد و در پیشگاه عدل الهی شهادت
خواهند داد لذا همانطور که روبه قبله بودن در مورد شخص زنده منشا تاثیرات اخروی است در مورد جسد او
هم می تواند منشا تاثیرات فراوانی قرار گیرد.

خلاصه آنکه احکام میت حکمتهای متفاوتی دارد که بعضی ناظر به حال مسلمین
و اقربایی است که در قید حیاتند و بعضی ناظر به مصالح روح میت است بعضی از این حکمتها در
حدود ۳۰ باب (باب ۲۳۲تا ۲۶۲)در کتاب علل الشرایع به نقل از ائمه معصوم علیهم السلام مذکور است.
به عنوان مثال در مورد حکمت روبه قبله قرار دادن میت در روایتی از امام صادق علیه السلام در باب
۲۳۴ همین کتاب آمده است که: «صورت میت را در قبر رو به قبله قرار دهید چرا که با این
کار ملائکه و خداوند به او روی خواهند کرد و رحمت الهی شامل او خواهد شد».

در عین حال که رو به قبله قرار دادن خود نوعی تعظیم شعائر بوده و اهمیت قبله را در بین
مسلمین تاکید می کند و مشعر به این امر است که مسلمانان در همه کار ها به یک مبدا ویک
ملجا توجه داشته و حیات ومماتشان را بر اساس آن تنظیم می کنند و این امر رمز وحدت مسلمانان است.
از طرف دیگر این امر اشاره ای لطیف دارد برای بازماندگان واقربای میت مبنی بر تنذیر و تبشیر به این
امر که همه ما به سوی خداوند باز خواهیم گشت (انا الیه راجعون)

بد نیست بدانید اعمالی که شب اول قبر مرده را خشنود می‌کند

۱. با یک روشنایی (چراغ) به بالای قبر فرد متوفی بروید و برای او طلب مغفرت کنید. از پیامبر (ص) روایت است که:
«هیچ هدیه و هیچ تحفه‌ای به سوی میت فرستاده نمی‌شود که برتر از استغفار و طلب آمرزش
باشد و اگر فرزند دارد استغفار او بهتر از هر شخص و کس دیگری است.»

۲. در شب اول قبر میت برای او صدقه بدهید. پیامبر (ص) فرمود: «هنگامی که فردی به نیت مرده
خود صدقه می‌دهد خداوند به جبرئیل امر می‌کند تا هفتاد هزار فرشته آن صدقه را به قبرش حمل
نمایند و به دست هر کدام از فرشتگان یک طبق است که به قبر او حمل می‌نمایند و می‌گویند
سلام بر تو! این هدیه‌ای است که از فلانی به سوی تو آمده است، سپس قبرش نورانی می‌شود.»

۳. برای میت دعا کنید.

اعمالی که شب اول قبر، اموات را شاد می‌کند

۴. اگر میت نماز قضا دارد در بالای قبرش یا هر جای دیگر آن را بجا آورید و اگر نماز قضا نداشت دو رکعت نماز با نیت هدیه به مزارش بخوانید.

۵. در شب اول قبر میت به ۴۰ نفر از مستمندان شیعه طعام بدهید.

۶. اگر در شهر‌های مذهبی اقوام دارید به آن‌ها بسپارید که به نیابت از میت به زیارت بروند.

۷. قبل از غروب آفتاب زیارت عاشورا بخوانید و ثوابش را نثار روح متوفی کنید.

۸. خواندن نماز لیله الدفن (نماز وحشت یا نماز شب اول قبر) برای میت تأثیر زیادی در کاهش عذاب قبر دارد.

۹. برای متوفی قرآن بخوانید به ویژه سوره‌های «فاتحه»، «یس»، «صافات»، «ملک»، «احزاب» و «آیه الکرسی».

۱۰. سوره «ملک» ناجی عذاب قبر است و خواندن آن بر سر قبر میت بسیار توصیه شده است.

۱۱. بالای قبر برای شادی روح اموات ۷ مرتبه سوره «قدر» را بخوانید.

آسمونی ـ باشگاه خبرنگاران جوان