لطفا به یاد مرگ باشید

از جمله اینکه از غفلت و بی خبری فاصله بگیرید باید همیشه یاد مرگ باشیم .و نکته ی مهم این است که میل و رغبت به دنیا را از دل انسان بیمار می شوید و می زداید. مرگ یک حقیفتی است که همه باید ان را در یابند .مرگ نقش سازننده ای در زندگی انسان دارد . برای اهمیت یاد مرگ و غفلت زدایی و آگاهی بخشی مطالب ما را در پرشین وی ببینید.
یاد مرگ
یاد مرگ در زندگی دنیایی برای خیلی از موضوعات و کارهایی که بخواهیم انجام دهیم و یا به انجامآن رغبتی نداریم بهانه های مختلفی درست می کنیم و آن ها را اسبابی قرار می دهیم برای انجام کارهابه میل خودمان، که البته این در جای خود نیازمند گفتگو است…
زمان مرگ
در این جا صحبت بر سر موضوعی است که نه تنها بهانه درست کردن برای آن بد نیست بلکه یکیاز موضوعاتی است که به طرق مختلف اهل بیت علیهم السلام من جمله پیامبر اکرم صلی الله و علیه وآله برای آن بهانه هایی را ذکر می کردند.
موضوع صحبت بر روی مسأله ی مرگ است…در مقاله گذشته بیان کردیم که یاد مرگ چه اثراتی را می تواند در زندگی ما ایجاد کند…حال می خواهیم در این مقاله مروری داشته باشیم بر این نکته که چگونه می توان همیشه یاد مرگ بود،چه کنیم که در طول زندگی هایمان، روزانه یاد مرگ را فراموش نکنیم؟ی
در رابطه با این موضوع “بهانه تراشی” کنیم ؛ برایمرگ اندیش بودن باید بهانه های مختلفی ایجاد کرد…چنانچه در روایات با بیان تشبیه و یادآوری مثل فصل بهار و یاد قیامت، این بهانه را برای اندیشیدن پیرامونمرگ بیان می کند…چنانچه پیامبر مکرم اسلام (صلی الله و علیه و آله) در حدیثی می فرماید: «اذا رأیتم الربیع فأکثروا ذکر النشور»هرگاه بهار وارد شد زیاد به فکر نشور (قیامت) باشید که شبیه بهار است.
فایده برای یاد مرگ بودن
همانطور که باران های بهاری می بارد و آنچه در زمین خورده سر برمی آورد و زنده می شود، باراننشور هم بر عالم می بارد و آنچه در زمین پنهان شده از اعمال و افراد همه سر برمی آورند…این خودش یک بهانه است که انسان به یاد مرگ بیفتد و به آن توجه کند.(تفسیر سور آبادى، ج ۳،ص۱۸۹۸.(سور آبادى ابوبکر عتیق بن محمد؛ تفسیر سور آبادى)
قلبت را با موعظه زنده کن…و او را با یاد مرگ ذلیل گردان [و خاشع کن]…..و اخبار گذشتگان را بر او عرضه نماخداوند در آیه ۹ سوره فاطر نیز می فرماید: « وَاللَّهُ الَّذِی
أَرْسَلَ الرِّیَاحَ فَتُثِیرُ سَحَابًا فَسُقْنَاهُ إِلَی بَلَدٍ مَّیِّتٍ فَأَحْیَیْنَا بِهِ الْأَرْضَ بَعْدَ مَوْتِهَا کَذَلِکَ النُّشُورُ» و خداست آن که بادهارا می فرستد تا ابری را برمی انگیزند، پس آن را به سوی سرزمینی مرده می رانیم و زمین رابعد از مردگی اش به وسیله آن زنده می کنیم، زنده شدن مردگان همین گونه است.در حقیقت آیه قرآن نیزدگرگونی فصل را بهانه ای می داند برای اینکه یاد مرگ در زندگی انسان ها به فراموشی سپرده نشود، چنانچههمانگونه که عالم دو فصل دارد؛ مرگ زمستانی، و بیداری و شادابی در بهار، نظام آفرینش که انسان در آنزندگی می کند نیز دو فصل دارد؛ همین فصل دنیا که سرانجامش به مرگ منتهی می شود، و دومین فصلبیداری است که همان قیامت است.
در بیانی دیگر داریم که پیامبر اکرم صلی الله و علیه و آله وقتی از خواب بلند می شدند میفرمودند: الحمدلله الذی احیانا بعد ما اماتنا و الیه النشور: سپاس خدایی را که پس از مرگ، ما را زندهگردانید و بازگشت همه به سوی اوست.خدا را شکر که ما را زنده کرد پس از مردن ؛ چرا کهخواب یک مرگ سبک است که در تعابیر قرآن کنار مرگ گذاشته شده است.(بحارالأنوار، ج ۵۰، ص۱۳۴) و باز همبهانه ای برای اندیشیدن پیرامون مرگ!
از امام جواد (علیه السلام) سؤال شد مرگ چیست؟ فرمود: مرگ همان خوابى استکه هر شب به سراغ شما مى آید، جز این که مدّتش طولانى است و انسان از آن بیدار نمىشود تا روز قیامت.(من لایحضره الفقیه ج۳ ص۱۵۶)پیامبر اکرم صلی الله و علیه و آله نشانه انسان عاقل را درزیاد یاد مرگ بودن می دانند و می فرمایند: “أتدرون من أکیسکم؟” می دانید زیرک ترین شما کیست؟ گفتند نه،پیامبر صلی الله علیه و آله فرمود: کسی که از همه بیشتر به یاد مرگ باشد، آن که بیشتر به یاد مرگ باشد زیرک ترین است.( أعلام الدین : ۳۳۳)
رفتن به قبرستان و تشییع جنازه
یکی دیگر ازکارهایی که می تواند به انسان کمک کند که یاد مرگ در زندگی او جریان داشته باشد رفتن به قبرستانو شرکت در تشییع جنازه است؛ البته نه رفتنی که اسباب تفریح و سرگرمی باشد بلکه به آنجا برویم، درآنجا تامل کنیم، خلوتی داشته باشیم و به خودمان نهیبی بزنیم که ما هم روزی؛ دیر یا زود به اینجاگذر خواهیم کرد و این گونه اندیشیدن در باب مرگ و یادآوری آن در زندگی موجب می شود که قطعاًنگاهی دیگر به نوع زندگی کردن هایمان داشته باشیم…(نهج البلاغه، ترجمه دکتر سید جعفر شهیدى، خطبه ۸۴، ص۶۶)
چنانچه در باب فضیلت شرکت در تشییع جنازه داریم که:حضرت موسى علیه السّلام از خداوند پرسید: پروردگارا! پاداش کسى که جنازه مرده اى را تشییع مى کند، چیست؟ خداوندفرمود: فوجى از فرشتگانم را به همراه پرچم هائى بر آنان مى گمارم، که از گورشان تا محشر بدرقه کنند.
موسى علیه السّلام باز پرسید: پروردگارا! پاداش کسى که خانواده داغدارى را تسلیت و دلدارى دهد، چیست؟ خداوند فرمود: درسایه خود بر سر او مى گسترانم در آن روزى که سایه اى جز سایه (لطف و بخشش) من نیست.(پاداشنیکی ها و کیفر گناهان /ترجمه ثواب الأعمال / ۴۹۰ )
رو به گورستان دمى خامش نشین آن خموشان سخنگو را ببینلیک اگر یک رنگ بینى خاکشان نیست یکسان حالت چالاکشانشحم و لحم زندگان یکسان بود آن یکى غمگین،دگر شادانتو چه دانى تا ننوشى قالشان ز آنکه پنهان است بر تو حالشانبشنوى از قال هاى و هوى راببینى حالت صد توى را (مثنوى)
موعظه بشنویم و بخوانیمکار دیگری که می تواند به ماکمک کند تا یاد مرگ به دست فراموشی نرود شنیدن موعظه است، چرا که ما احتیاج به موعظه های شنیداری
داریم.امام علی (علیه السلام) به بعضی از افراد خود می فرمود برخیز و موعظه کن؛ وقتی عرض می کردند چگونهما چنین جسارتی را در محضر شما مرتکب بشویم؟ فرمود: در شنیدن اثری هست که در دانستن نیست.(نظری دیگر درنهج البلاغه، علیزاده، ضمیری، نشر معارف)
از امام جواد(علیه السلام) سؤال شد مرگ چیست؟ فرمود: مرگ همان خوابى است کههر شب به سراغ شما مى آید، جز این که مدّتش طولانى است و انسان از آن بیدار نمى شودتا روز قیامتدر جایی دیگر حضرت می فرماید: قلبت را با موعظه زنده کن…و او را با یاد مرگ ذلیل گردان[و خاشع کن]…..و اخبار گذشتگان را بر او عرضه نما.(نهج البلاغه، نامه ۳۱)
تبیان