میوه ای که باعث خداشناسی بیشتر می شود
با خواندن قران به مفاهیم و معجزات الهی بیشتر پی میبریم و بیشتر در ان توجه میکنیم .معجزات و حرف هایی در قران نهفته شده که بعد ها و بعد از سالیان سال دانشمندان به ان پی بردند.این بار قصد داریم به چگونگی و ساختمان و فواید میوه ها مطالبی را جمع اوری کنیم . دلیل ذکر میوهها درقرآن را در پرشین وی ببینید.
دلیل ذکر میوهها درقرآن
با آشنایی و ساختار این میوه ی بهشتی به خداشناسی ببیشتر از پیش آشنا می شوید.انگور یکی از مهم ترین میوههای نام برده شده در قرآن است که از آن به عنوان درمان هم استفاده میکنند و خداوند آن را میوه اهل بهشت دانسته و بیتردید این امر با هدف جلب توجه مومنان به اهمیتاین میوه در سوره مومنون صورت گرفته است.
انگور در قرآن و حدیث
انگور در یازده جای قرآن کریم، از جمله در سوره های نحل ( آیه۴۷)، اسراء(۹۱ ) و … به عنوان غذا و میوه در این دنیا و نیز میوه ای بهشتی معرفی شدهاست.درباره تأثیر آن بر غم و غصه زدایی در بیان نورانی از امام جعفر صادق علیه السلام نقل شده استکه فرمودند: وقتی حضرت نوح به خاطر طوفانی شدن دریا گرفتار ناراحتی و غصه شد، خداوند به او الهام کردکه انگور سیاه بخورد تا غم و اندوه او برطرف شود.(بحار الانوار، ۷۳، ص ۳۲۳)
پیامبر گرامی اسلام صلی الله علیه و آله و لم فرمودند: بهترین غذای شما نان و بهترین میوه های شما انگور است.(مکارم الاخلاق، ص ۱۷۴)امام علی علیه السلام در تعبیری زیبا می فرمایند: انگور، هم خورشت است هم میوه هم غذا و هم شیرینی.(همان، ص ۱۷۴)در حدیث دیگر می خوانیم که امیرالمومنین علیه السلام نان را با انگور میل می فرمودند.(بحارالانوار، ج۶۳ ، ص ۱۴۸)«وَمِن ثَمَرَاتِ النَّخِیلِ وَالأَعْنَابِ تَتَّخِذُونَ مِنْهُ سَکَرًا وَرِزْقًا حَسَنًا إِنَّ فِی ذَلِکَ لآیَهً لِّقَوْمٍ یَعْقِلُونَ»؛[۱]
واز میوه هاى درختان خرما و انگور، هم مسکرات و هم روزى خوب و پاکیزه میگیرید.در این، نشانه روشنى استبراى جمعیّتى که اندیشه میکنند.در این آیه یکى از آثار قدرت خدا که براى بشر نعمت بزرگى است، بیان شده است و آننوشیدنی هایى است که از دو میوه خرما و انگور به دست میآید.قرآن کریم در این جا تصریح میکند که شما از خرما و انگور دو نوع نوشیدنى میگیرید؛ یکى شراب مست کننده و دیگرى روزى نیکو.منظور از روزى نیکو، شربت ها و شیره هایى است که از این دو میوه به عمل میآید.[۲]
خوردن میوه قبل از غذا از منظر قرآن
درباره معنای «سکر»، راغب در مفردات میگوید «سُکر» – به ضم سین- آن حالتى را گویند که بر انسان عارض شده وبین انسان و عقلش حایل میگردد.وی میگوید- «سَکَر» – به فتح سین و کاف- آن چیزى است که براى آدمى مستی میآورد.وی در این معنا به همین آیه مورد بحث استدلال میکند.[۳]
اصل در معناى «سکر» زوال عقل به سبب استعمالچیزى است که عقل را زایل میکند و بقیه معانى که برایش ذکر کردهاند نوعى استعاره یا توسعهای است کهاز آن معنا گرفته شده است این واژه به معانی دیگر نیز آمده است؛ مانند سکون و آرامش.به همین جهتمیگویند: «لیله ساکره»؛ یعنی شبى آرام.[۴] هم نین میگویند: «سکرت الریح»؛ باد آرام گرفت.[۵]معنای دیگر آن حیران شدن است:«سکر فلان سکرا»؛ یعنى فلانى حیران شد، حیران شدنى.و از همین باب است «تسکیر» به معناى تحیّر، یعنى حیران کردن.[۶]
به نظر می رسد، اصل در معناى «سکر» زوال عقل به سبب استعمال چیزى است که عقل را زایل میکندو بقیه معانى که برایش ذکر کردهاند نوعى استعاره یا توسعهای است که از آن معنا گرفته شده است.[۷]روشن است که قرآن کریم در این آیه هرگز اجازه درست کردن شراب از خرما و انگور را نداده، بلکه باتوجه به اینکه «مسکرات» را در مقابل «رزق حسن» قرار داده، اشاره کوتاهى به تحریم خمر و نامطلوب بودن آن نموده است.
بنابراین نیاز به این نیست که بگوییم این آیه قبل از نزول تحریم شراب نازل شده و اشارهاى به حلالبودن آن است، بلکه بر عکس، آیه، اشاره به حرام بودن آن میکند و شاید اولین اخطار در زمینه تحریم خمر باشد.در حقیقت گویى در یک جمله معترضه، قرآن مجید میخواهد ضمن برشمردن نعمتهاى الهى، به سوء استفاده از آن نیز
اشاره کند.[۸]بیشتر مفسران که واژه «سکر» را به شراب (مشروبات الکلی) تفسیر کردهاند، نزول آن را قبل از اعلامحرمتِ شراب میدانند به بیان دیگر، این آیه شریفه در صدد بیان این مطلب نیست که مسکرات، حلال و مباح است، و حتى نمیخواهد بگوید کار خوبى میکنید که از میوه هاى مذکور مسکر میگیرید، بلکه ممکن است بگوییم دلالت بر زشتى این کار دارد؛ چون شراب گرفتن را در مقابل رزق خوب قرار داده، تا بفهماند شراب رزق نیکونیست.
اگر این دلالت را قبول نکنیم، آنرا (قول به مباح بودن) نیز قبول نداریم؛ زیرا اساساً آیه شریفه در مقامبیان حلال و حرام نیست، بلکه در این مقام است که منافعى را که بشر آن روز از این میوههامیبردند بشمارد، و بگوید همه این انتفاعات از نعمتهاى خدا است و از ذکر آن نتیجه توحید را بگیرد؛ چونآیه شریفه در مکه نازل شده و خطابش به مشرکان است.[۹]
میوه ها و سبزیجات در قرآن و دلیل ذکر میوهها درقرآن
البته، برخی از مفسران نیز خواستهاند آن را بهسرکه تفسیر کنند.[۱۰] ولی این تفسیر مورد پذیرش نیست؛ زیرا همانگونه که بیان شد آیه در صدد بیان محصولات به
عمل آمده از خرما و انگور است که به طور طبیعی یکی از آنها شراب بود.با این وجود، بیشتر مفسران که واژه «سکر» را به شراب (مشروبات الکلی) تفسیر کردهاند، نزول آن را قبل ازاعلام حرمتِ شراب میدانند.
این معنا در برخی روایات نیز وجود دارد:«عَنْ أَمِیرِ الْمُوْمِنِینَ (علیه السلام) فِی بَیَانِ النَّاسِخِ وَ الْمَنْسُوخِ أَنَّ قَوْلَهُ تَعَالَى وَ مِنْ ثَمَراتِ النَّخِیلِ وَ الْأَعْنابِ تَتَّخِذُونَمِنْهُ سَکَراً وَ رِزْقاً حَسَناً- مَنْسُوخٌ بِآیَهِ التَّحْرِیمِ وَ هِیَ قَوْلُهُ تَعَالَى قُلْ إِنَّما حَرَّمَ رَبِّیَ الْفَواحِشَ ما ظَهَرَ مِنْهاوَ ما بَطَنَ وَ الْإِثْمَ وَ الْبَغْیَ بِغَیْرِ الْحَقِ- وَ الْإِثْمُ هُنَا هُوَ الْخَمْرُ»؛[۱۱]
از امام علی(علیه السلام) در بیان ناسخ و منسوخ نقل شده است؛ سخن خدای متعال که فرمود: «و از میوههاى درختان نخل و انگور، مسکرات وروزى خوب و پاکیزه میگیرید»، به آیه تحریم نسخ شده است: بگو: «خداوند، تنها اعمال زشت را، چه آشکار باشدچه پنهان، حرام کرده است و (هم نین) گناه و ستم به ناحق را»، و اثم(گناه) در این آیه همان خمر است.گفتنی است که «سکر» در عرفان، مستی عرفانی است که حاصل دیدار با یار عرفانی (پیر یا امام) است.
ایران