چه زمانی استخاره لازم است؟
همانطور که میدانید استخاره یعنی طلب خیر از خداوند کردن است . و هر فردی سرنوشت خود را به خدا می سپارد .و هر انسانی در هرکاری که فکر میکند و شک دارد که درست ویا اشتباه است به سراغ استخاره میرود . ولی استخاره گرفتن اداب خودش را دارد . برای دانستن بهترین زمان استخاره مطالب ما را در پرشین وی ببینید.
بهترین زمان استخاره
درباره استخارههایی که امروز مرسوم است هرگز مطلب آن طور نیست که در سؤال تصوّر شده است -انسان مقدّرات خودرا به دست تسبیح بسپارد- بلکه لازم است پیش از استخاره نکاتی در نظر گرفته شود.چگونه ممکن است انسان مقدّرات و سرنوشت خود را به دست استخاره بسپارد و با تفأل به قرآن و یا دانههای تسبیح تکلیف خود را تعیین کند؟پاسخ:اولاً، « استخاره » در لغت به معنی «طلب خیر از خداوند کردن» است؛ خداوندی که جهان آفرینش در قبضهقدرت اوست، آفریدگاری که سرنوشت تمام موجودات جهان از او سرچشمه میگیرد و میتواند بنده خود را به نیکیها رهبری نماید.
معنی این نوع استخاره این است: هنگامی که انسان میخواهد کاری را انجام دهد لازم است با نهایت دقّت وتوجّه، تمام مقدّمات کار را تا آنجا که ممکن است فراهم سازد و از آنچه موجب ضرر و زیان استبپرهیزد، سپس از صمیم قلب از خداوند بخواهد او را در این راه موفّق کند و نفع و خیر نصیباو سازد.خلاصه اینکه، وقتی انسان دست به یک کار بزرگ میزند و سرانجام کار روشن نیست، پس از انجام کارهای لازم که در پیشرفت او دخالت دارد، باید در این حال خدا را بخواند و از او بطلبد که وی
را در این کار از هر نظر پیروز گرداند و او را در رسیدن به مقصود رهنمون گردد.
این همان استخاره به معنی «طلب خیر از خدا کردن» است که روایات صحیح و معتبری دارد.این نوع استخاره نه احتیاج به قرآن دارد و نه تسبیح، بلکه یک توجّه باطنی است که انسان میتواند هر روز دهها مرتبهآن را انجام دهد.در روایات میخوانیم: «مَا إسْتَخَاراللّهَ عَبْد مُؤمِنُ الإخَار اللّهُ لَهُ؛ هیچ بنده باایمانی از خداوند طلب خیر نکرد، مگر اینکه خداوند خیر را برای او فراهم ساخت!».نتیجه اینگونه استخاره این نیست که انسان تردید خود را به وسیله استخاره رفعکند،
بلکه غرض از آن این است که پس از انجام تدابیر صحیح، از خداوند خیر و نفع بخواهد وناگفته پیداست هیچ موحّدی نمیتواند تأثیر خواست و کمک خداوند را در هیچ امری انکار کند و در وسعت قدرتاو شکّ و تردید نماید.این توجّه، به انسان با ایمان نیرو و توان میبخشد که در برابر مشکلات کارها ایستادگیکند و با تکیه کردن به نیروی لایزال الهی پیش رود.
ثانیاً: درباره استخارههایی که امروز مرسوم است هرگز مطلب آن طور نیست که در سؤال تصوّر شده است -انسان مقدّراتخود را به دست تسبیح بسپارد- بلکه لازم است پیش از استخاره جهات زیر در نظر گرفته شود:
۱- استمداد از عقل و فکر:
خداوند بربندگان منّت گذارده و آنها را با نیروی عقل مجهّز ساخته است.عقل میتواند در بسیاری از موارد سرانجام کار رااز نظر سود و زیان روشن سازد و تشخیص دهد کدام یک از انجام و ترک، مصلحت است؛ در اینموارد هرگز استخاره به تسبیح و قرآن مورد ندارد.
۲- مشورت با افراد مطّلع:
اسلام به قدری به مسئلهن مشورت اهمّیّت داده که آن را از علائم ایمان دانستهاست.قرآن مجید میفرماید: «وَاَمْرُهُمْ شُوری بَیْنَهُمْ؛ و کارهایشان به صورت مشورت در میان آنهاست».(سوره شوری، آیه ۳۸) و نیز خداوندبه پیامبر خود دستور میدهد که در کارهای مهم با یاران خود مشورت کند: «وَشاوِرْهُمْ فِی الاَمْرِ؛ با آنان مشورت
کن!».(سوره آلعمران، آیه ۱۵۹) در این صورت هرگاه نظر قاطعی از افراد باتجربه در کاری ابراز گردید، دیگر موردی برای استخاره باقی نمیماند.
روش و زمان درست استخاره گرفتن
امّا در صورتی که ابهام کار از طریق عقل خود انسان و از راه مشورت گشوده نشد و مطلب ابهام و پیچیدگی پیدا کرد، در این موقع انسان در حالت تحیّر و تردید فرو میرود و یک حال بلاتکلیفی، توأم با ناراحتی برای او پدید میآید.نخستین فایده استخاره با قرآن یا تسبیح در این موقع این است که آن حالت تحیّر را از بین میبرد
و انسان را از تردید و دودلی رنج دهندهای راحت میکند دیگر اینکه، معنای استخاره در این هنگام این استکه از خداوند میخواهد خیر و صلاح او را از این راه نشان دهد.اکنون که بندهاش تمام درها را بهروی خود بسته دیده است از صمیم قلب و با خلوص تمام از پروردگار خود میخواهد او را از اینراه به آنچه صلاح در آن است -اعم از فعل و ترک- راهنمایی بفرماید.
مسلّماً توجّه به خدا توأم با خلوص نیّت در این حالت مؤثّر است.چه مانعی دارد که خداوند از این راهخیر و صلاح او را نشان دهد؟فرض کنیم این شخص متحیّر استخاره نکند آیا میتواند خود را از یکی ازفعل و ترک بازدارد؟ به طور مسلّم نه، بالاخره در این موقع یا آن کار مورد نظر را انجام میدهد،یا انجام نمیدهد.چه بهتر که در این حالت، در انتخاب یکی از دو طرف، توجّهی قلبی به خدا پیدا کندو از او بخواهد که آنچه مصلحت است برای او از طریق استخاره معیّن فرماید.مسلّماً به هنگام انتخاب آن-از این راه- با قاطعیّت و اطمینان بیشتری به راه خود ادامه میدهد و آن نیز در پیروزی او مؤثّراست.
جام جم