اهمیت و فلسفه عزاداری امام حسین(ع) چیست؟

همانطور که میدانید از برترین رویداد های مذهبی و فرهنگی عزاداری در ماه محرم است .حتی اهل بیت شیعیان را برعزاداری و گریه بر امام حسین ترغیب هم کردند .ما در این بخش قصد داریم در مورد فلسفه عزاداری برای امام حسین صحبت کنبم . حتی گریه کردن بر مصائب امام حسین پاداش هم دارد .فلسفه و حکمت عزاداری برای امام حسین علیه السلام را در پرشین وی ببینید.

فلسفه عزاداری برای امام حسین

پاسخ اجمالی برای پی بردن به اهمیت و فلسفه عزاداری امام حسین (ع) توجه به چند نکته ضروری است:

۱٫قرآن بر زنده

نگه داشتن فضیلت ها و صفات والای انسان های برجسته و اولیای دین در آیات گوناگون، تأکید ورزیده است.

۲٫امامان بزرگوار شیعه (ع) درباره زنده نگه داشتن حادثه کربلا به شیوه های گوناگون مانند: الف)تشویق به برپایی مجالس سوگواری.ب)تشویقبه گریستن و گریاندن.ج) تشویق شاعران به مرثیه سرایی.د) تشویق و ترغیب به زیارت امام حسین (ع)، تشویق کرده اند.

۳٫ماه محرم، ماه پیروزی خون بر شمشیر و الهام بخش مبارزه با ستمگران است و در انتقال پیام جهانی امامحسین (ع)، نقش اساسی دارد.

۴٫سوگواری عامل وحدت و رمز موفقیت برای ملت ها در طول تاریخ بوده است.بیشتر انقلاب های دنیا، از توجه بهقیام حماسه سازان کربلا سرچشمه گرفته که یک نمونه از آن، آزادسازی شبه قاره هند از دست استعمار انگلیس بودو نمونه مهم تر آن انقلاب شکوهمند اسلامی ایران و نمونه اخیر آن جریان مقاومت حزب الله جنوب لبنان دربرابر صهیونیست تجاوزگر، بنابراین عزاداری برای امام حسین(ع) دارای آثار فراوانی مانند: عزت و سربلندی، بقای فرهنگ دینی و اسلامیو آثار دیگری است که نشان دهنده اهمیت آن است.

پاسخ تفصیلی

برای پی بردن به اهمیت و فلسفه عزاداری امام حسین (ع) توجه به چند نکته ضروری است:

۱٫توجه به فضیلت

ها و صفات والای انسان های فرزانه و برجسته و برگزیده.یکی از محورهایی که در آیات متعددی از قرآن کریم مورد تأکید واقع شده، زنده نگه داشتن یاد و خاطرهمردان الهی و شخصیت های فرزانه و برجسته تاریخ، و سرگذشت عبرت آموز آنان است.در سوره مریم، خداوند می فرماید: «در این کتاب از ابراهیم نیز یاد کن، او بسیار راستگو و پیامبر خدابود»[۱] و سپس برخورد قهر آمیز او را با بت ها و بت پرستان بیان می کند.

در آیه دیگری می فرماید: «در این کتاب از ادریس نیز یاد کن، او بسیار راستگو و پیامبر (بزرگی) بودو ما او را به مقام والایی رساندیم».[۲] و در پی آن به پیامبرانی اشاره می کند که مشمول نعمت های خدا قرار گرفتند.و در سوره دیگری می فرماید: «به خاطر آور بنده ما ایوب را، هنگامی که پروردگارش را خواند (و گفت:پروردگارا) شیطان مرا به رنج و عذاب افکنده است (به او گفتیم) پای خود را بر زمین بکوب، این چشمهآبی خنک برای شستشو و نوشیدن است و خانواده اش را به او بخشیدیم و همانند آن را به آنان افزودیم تا رحمتی از سوی ما باشد و تذکری برای اندیشمندان».[۳]

روشن است که در این آیات و مانند آن،به جنبه های شخصی و خانوادگی و کارهای معمولی در زندگی این بزرگان توجه نشده است، بلکه از صلاحیت هاو فضیلت های اخلاقی و برنامه های سازنده آنان سخن به میان آمده است، و این موضوع نمایانگر آن استکه یاد و خاطره شخصیت های برجسته و بزگزیده تاریخ بشر باید زنده بماند و صفات و حالات پسندیده آنان
مورد توجه باشد.از این رو، می بینیم که امامان معصوم (علیهم السلام) در زنده نگه داشتن یاد و نام شهیدانکربلا، به ویژه سید و سالار شهیدان حضرت امام حسین (ع)، از شیوه های گوناگونی بهره می گرفتند.

علت عزاداری برای امام حسین

۲٫امامان بزرگوار شیعه (ع) و شیوه های گوناگون بزرگداشت عزداری امام حسین(ع):

الف) برپایی مجالس سوگواری

یکی از شیوه هایی که امامان (ع) برای زنده نگه داشتن نهضت حسینی به کار گرفته اند، برپایی مجالس سوگواری، گریستن و گریاندنبرای مصیبت های جانسوز کربلا و یادآوری آن حادثه در زمان های مناسب است.امام سجاد (ع) در طول دوران امامتش پیوسته سوگوار قصه عاشورا بود، در این مصیبت آنقدر گریست که از «بکائین»بسیار گریه کنندگان بشمار آمد و لقب گرفت.[۴]

علقمه حضرمی نقل می کند که امام باقر (ع) در روز عاشورابرای امام حسین (ع) در خانه اش اقامه عزا می کرد و خود آن حضرت برای جدش می گریست، تقیهنمی کرد و به کسانی که در خانه بودند می فرمود: برای آن حضرت سوگواری کنند و در مصیبت حسین(ع) به یکدیگر تسلیت بگویند.[۵]

امام صادق (ع) به داود رقی فرمود: من هرگز آب سرد ننوشیدم جز این که به یاد امام حسین (ع) افتادم.[۶]از حضرت امام رضا (ع) روایت شده است: وقتی ماه محرم می شد، کسی
پدرم (امام کاظم (ع)) را خندان نمی دید و اندوه و حزن بر وی غالب می شد تا روز دهم،و چون روز عاشورا فرا می رسید، آن روز، روز مصیبت و حزن و گریه او بود و می فرمود:امروز، روزی است که حسین (ع) شهید شده است.[۷]

ائمه اطهار (ع) نه تنها خود در عزای سالار شهیدان میگریستند، بلکه همواره مودم را به گریستن بر آن حضرت تشویق و ترغیب می نمودند.در روایتی آمده است: هر کسبر حسین (ع) بگرید، یا (حتی) یک تن را بگریاند، پاداشش بهشت است و هر کس حالت اندوه و گریهبه خود بگیرد نیز، پاداشش بهشت است.[۸]شویق شاعران به مرثیه سرایی، شاعرانی که مصیبت های کربلا را به شعردرآورده و در مجالس و محافل می خواندند، همواره مورد لطف و عنایت ویژه امامان معصوم (ع) قرار می گرفتند،افرادی چون کمیت اسدی، دعبل خزاعی، سید حمیری و…

ب) تشویق و ترغیب به زیارت امام حسین (ع):

بزرگداشت بزرگان و زیارت قبر قهرمانان رسم نیکی بوده است که از دیرباز میان ملت های جهان و امت های گوناگون، مورد توجه بوده و هنوز هم هست.از این میان سیدو سالار شهیدان و رهبر آزادگان، امام حسین (ع) آفتابی دیگر و بزرگی بس بهتر و بزرگتر است که بایدنام و یادش را به نیکی تمام، بزرگ داشت.سخنان پیشوایان پاک و معصوم (ع) در فضیلت زیارت کربلای حسینی چندانزیاد است که می توان گفت: برگزیدگان خدا در هر فرصت و مناسبتی مردم را به زیارت مرقد نورانی سالارشهیدان (ع) تشویق و ترغیب می کردند، تو گویی این برنامه ای بود که خود را بر آن متعهد میدانستند و این کار گذشته از این که سبب پیوند روحی و فکری مسلمانان با آن امام همام بود، نوعیاز مبارزه، بلکه بهترین مبارزه با ستمگران و زورمداران نیز به حساب می آمد، چنان که همیشه چنین بوده وامروز نیز چنین است؛ در باب زیارت آن حضرت، احادیث فراوانی داریم که به یکی از آنها بسنده می کنیم.امام صادق (ع) فرمود: هر کس می خواهد در روز قیامت بر سر سفره های نور بنشیند به زیارت امامحسین (ع) برود.[۹]

گریه براى امام حسین(ع)

۳٫ویژگی ماه محرم، ماه پیروزی خون بر شمشیر

ماه محرم کتابی است بسیار گرانبها، روز و شبهایش، ساعت ها و لحظه هایش، صفحاتی است از درس معرفت الله و انسانیت و شرافت و عزت و آزادگی،آری، هم چگونه زیستن را به انسان می آموزد و هم چگونه مردن را.حسین (ع)، این گنجینه پر بها باگفتن «هیهات منا الذله» به همه نسل ها و عصرها و به همه زمان ها و زمین ها، پیام دادکه هان، ای فرزندان آدم و ای حق طلبان و عدالت خواهان جهان! به پاخیزید و در برابر حکومت هایشیطانی و زورگویان و ستمگران سر تسلیم فرود نیاوردید….

علاوه حسین (ع) در آخرین لحظات عمرش که یکه و تنها در برابر هزاران جلاد تا دندان مسلح قرار داشتبا جمله «هل من ناصر ینصرنا…» نصرت و یاری خواست، گویا او از همه انسان های بیدار، از هر نسل و در هر زمان یاریمی طلبد، او که ساعات و دقایقی پیش، یاران و عزیزانش را یکی پس از دیگری از دست داده است،او که جنازه جوان دلبندش، حضرت علی اکبر را کشان کشان به خیمه برده و دقایقی قبل، قمر بنی هاشم،برادر وفادار و علمدارش، حضرت عباس(ع) را در خون غلطان دیده، او که دیگر کسی را نداشته و امیدی برزنده ماندن ندارد و می داند که به زودی با لب تشنه به ملاقات جدش، رسول خدا (ص) خواهد رفت،برای چه کمک می خواهد و از چه کسی نصرت می طلبد؟! او برای نجات خود از مرگ، صدایش را
به «هل من ناصر…» بلند نکرده است، بلکه از نسل های آینده نیز یاری می جوید که درخت توحید و یکتاپرستی را کهدر حال خشکیدن است فراموش نکنند و از خونی که او و یارانش برای آبیاری آن درخت ریختند، پاسداری نمایند،تا نهضت عاشورا جاودانه بماند و خاطره حماسه شهیدان کربلا همیشگی باشد و اسلام را بیمه کند.

۴٫سوگواری عامل وحدت و رمز موفقیت

هر ملتی برای بقا و موفقیت خویش نیاز به عامل وحدت و اجتماع دارد،بدون شک مهم ترین عامل وحدت در میان پیروان اهل بیت پیامبر (ص) که با کمترین زحمت و هزینه، می
تواند توده های میلیونی را گرد یک محور قرار دهد.همین مراسم عزاداری بر سالار شهیدان و یاران با وفای اوست.اینعامل می تواند رهایی بخش انسان ها از چنگ استبداد و استعمار باشد.در طول تاریخ جریان سوگواریی بر شهیدان کربلا،زمینه ساز قیام ها و انقلاب های کوچک و بزرگ بوده است، مانند قیام توابین که با یزیدیان جنگیدند، وقیام مختار که اکثر خون آشامان کربلا را به سزای اعمالشان رساند و شکست سختی بر سپاه نیرومند اموی واردساخت و….

اسلام کوئست