بیوگرافی کامل ایرج بسطامی ( خواننده موسیقی سنتی )

ایرج بسطامی خواننده موسیقی سنتی و متولد سال ۱۳۳۶ در بم بود . جالب است بدانید او شاگرد استاد شجریان بود .او در طول زندگی خود با افراد برجسته ای همچون پرویز مشکاتیان همکاری داشته است .معروف ترین اثر او آهنگ گل پونه ها نام دارد .او در سال ۱۳۸۲ در اثر زلزله بزرگ بم از دنیا رفت .با پرشین وی همراه باشید تا با بیوگرافی ایرج بسطامی آشنا شوید.
بیوگرافی ایرج بسطامی خواننده موسیقی سنتی
در بیوگرافی ایرج بسطامی آمده است که ایرج بسطامی (۱۳۳۶ -۱۳۸۲)، خواننده موسیقی سنتی ایرانی بود.
در سن ۴۰ سالگی به اوج فعالیت خود رسید و در طول ۱۴ سال فعالیت ۱۱ کاست ماندگار،
به یادگار گذارد.
ایرج بسطامی از شاگردان محمدرضا شجریان بود و پس از پیگیری آواز نزد او با پرویز مشکاتیان آشنا شد.
اولین آثار ایرج بسطامی با آهنگ سازی پرویز مشکاتیان به بازار عرضه گردید.
ایرج بسطامی و هنر آواز
بیوگرافی ایرج بسطامی می گوید ایرج بسطامی در سال ۱۳۳۶ در شهرستان بم از خانواده ای هنرمند متولد شد.
هر یک از اعضای خانواده ایرج بسطامی، از جد پدری گرفته تا پدربزرگ و پدر در زمینه خواندن آواز و
نواختن ساز های مختلف تجربه داشتند. تولد و رشد ایرج بسطامی در چنین خانواده ای به همراه استعداد ذاتی
اش موجب گردید که ایرج بسطامی از پنج سالگی به خواندن آواز علاقه نشان دهد.
این علاقه و پیگیری موجب شد که پدر بزرگ به استعداد شگرف ایرج بسطامی در زمینه فراگیری آواز پی برده
و بارها به دیگران تأکید کند «او در آینده خواننده بزرگی خواهد شد». از این رو پدر ایرج بسطامی
کمر همت بست تا این کودک مستعد را در مسیر صحیح آموزش قرار دهد و اینگونه شد که ایرج بسطامی نخستین
معلم آواز خویش را در خانه و در هیئت پدر یافت.
ایرج بسطامی در این سالها ردیفهای آوازی در مکتب
تهران سبک استاد عبدالله خان دوامی را نزد عمو فرا گرفت و در ۲۲ سالگی به جرگه شاگردان استادان آواز
ایران پیوست. ایرج بسطامی در سنین نوجوانی مجذوب عموی بزرگوارش یداله بسطامی بود که مردی مهربان و از نوازندگان چیره
دست بم و معلم موسیقی بود.بیوگرافی ایرج بسطامی
آشنایی با ایرج بسطامی
در همین ایام گروهی با همکاری برادران بسطامی و با سرپرستی یداله بسطامی تشکیل شد که در رادیو و تلویزیون
آن زمان و اردوهای رامسر اجرای برنامه داشتند.
پس از آن ایرج بسطامی با کمک زنده یاد حسین سالاری (از نوازندگان نامدار کرمانی) به کلاس آواز استاد محمدرضا
شجریان راه پیدا کرده و به فراگیری آواز و ردیف های آوازی پرداخت. در آن زمان ایرج بسطامی علیرغم مشکلات
راه و مسافت زیاد، هفته ای یک بار به عشق فراگیری آواز از بم به تهران می آمد.
سپس اتاقی در محله پامنار تهران اجاره کرد.
در آن سال ها هیچ چیز ایرج بسطامی را از ادامه تمرینات باز نمی داشت، مشکلات شخصی، تحولات عظیم اجتماعی
همچون انقلاب ایران و … هرگز لحظه ای در روند فراگیری این هنرمند عاشق خللی ایجاد نکرد.
آثار ایرج بسطامی
قطه ی عطف زندگی هنری ایرج بسطامی آشنایی با پرویز مشکاتیان نوازنده ی مشهور سنتور بود که از آن پس
همکاری های ایرج بسطامی با گروه عارف به سرپرستی مشکاتیان آغاز شد.
ایرج بسطامی در کنار این استاد چیره دست توانست فن تلفیق شعر و موسیقی را فرا گیرد و آلبوم «افشاری
مرکب» نخستین اثر ایرج بسطامی، نتیجه ی آشنایی وی با پرویز مشکاتیان بود و اینگونه فعالیت های ایرج بسطامی به
صورت رسمی شروع و به جامعه ی هنرمندان ایران زمین معرفی شد.
پرویز مشکاتیان درباره ی آشنایی خود با ایرج بسطامی خواننده ای از دیار کرمان می گوید:«اولین بار ایرج بسطامی را
در منزل محمدرضا شجریان دیدم… به خاطر شرایط اجتماعی آن زمان به خواننده های بیش تری با صداهای متفاوت نیاز
داشتیم.
من پشت در کلاس آواز استاد شجریان نشسته بودم تا هنرجوها مرا نبینند.
از آن جا بود که از صدای بسطامی خیلی خوشم آمد.ایرج بسطامی صدای خوبی داشت و مثل همه آدم های
کویر نشین آدم خیلی مهربان و خوبی بود، بعد از کلاس مدتی با بسطامی صحبت کردم تا با نقطه نظراتش
درباره ی هنر، آواز و انگیزه ی خواندش آشنا شوم…» پس از پخش نخستین آلبوم ایرج بسطامی، صدای دلنشین او
مورد استقبال مردم قرار گرفت و انگیزه وی را برای ادامه راه بیشتر کرد.
بیوگرافی ایرج بسطامی می گوید آوازهای او بر پایه ی سنتور بود و در «گام های بلند» مهارت ویژه ای داشت و هنوز هم ترانه
های دشتی ایرج بسطامی در سراسر ایران از شهرت بسیاری برخوردار است. ایرج بسطامی خواننده ی بزرگ دیار کرمان با
هدف برگزاری کنسرت های گوناگون به همراه گروه عارف و پرویز مشکاتیان به اروپا سفر کرد که این امر مسیر
موفقیت های بعدی ایرج بسطامی را هموارتر ساخت.
بسطامی در اوج فعالیت هنری بود که برادرش نصرت الله بسطامی به دیار حق شتافت و به همین دلیل
به بم بازگشت و سرپرستی خانواده ی برادرش را بر عهده گرفت.
بسطامی بسیار فروتن بود و به دور از جنجال و هیاهوی هنری در زادگاه خویش به آموزش آواز جوانان
محروم و با استعداد بم مشغول شد. اثر «بوی نوروز» ایرج بسطامی از یادگارهای به یادماندنی موسیقی ایران است که
حاصل همکاری ایرج بسطامی با گروه دستان بود و مژده بهار، افق مهر و وطن من از آلبوم های نخستین
این هنرمند ایرانی محسوب می شوند.
آلبومهای “افشاری مرکب “، “مژده بهار”، “افق مهر” و “وطن من”ایرج بسطامی در همین دوره به بازار عرضه شدند.
در “بوی نوروز” نیز که حاصل همکاری ایرج بسطامی با گروه دستان و آهنگ سازی محمدعلی کیانی نژاد میباشد و
از کارهای به یادمادنی موسیقی ایران است او آواز خواند. سپس ایرج بسطامی با همکاری کیوان ساکت “آلبوم فسانه” و
با کورش متین، “سکوت” و با حسین پیرنیا “تحریر خیال” را خلق کرد.
همکاری ایرج بسطامی با محمدرضا درویشی
از قلم نیفتد که آلبوم “موسم گل” حاصل همکاری ایرج بسطامی با محمدرضا درویشی بود و در آن برخی از
تصانیف قمرالملوک وزیری را بازخوانی کرد.
آهنگ گل پونهها (در آلبوم رقص آشفته) که نیزپس از مرگ ایرج بسطامی در بم آوازه ملی یافت حاصل صدای
ایرج بسطامی روی آهنگی از پیرنیا ست. ایرج بسطامی در سن ۴۰ سالگی به اوج فعالیت خود رسید و در
طول ۱۴ سال فعالیت ۱۱ کاست ماندگار، به یادگار گذارد.
در بیوگرافی ایرج بسطامی آمده است ایرج بسطامی به دور از جنجالها و هیاهوهای هنری در شهرستان بم، سرپرستی خانواده برادر مرحومش را به عهده گرفت.
این همراهی و سرپرستی تا زمان مرگ ایرج بسطامی ادامه داشت. آوازهای ایرج بسطامی بیش تر بر پایه سنتور بود
و در گامهای بلند هیچ کس به مهارت وی نرسید.ایرج بسطامی با این همه ذوق و هنر در فقر شدید
به سر میبرد.
آوازهای دشتی و محای ایرج بسطامی نیز در کرمان و کل ایران دارای شهرت بسیاری است.
درگذشت ایرج بسطامی
ایرج بسطامی همچنان در راه پیشرفت هنر این مرز و بوم در تلاش بود که در سحرگاه پنجم دی ۱۳۸۲
هجری خورشیدی، زمین لرزه یی مهیب بم و شرق استان کرمان را به لرزه انداخت و رخدادی تلخ و سهمگین
از خویش برجای گذاشت و مردم دیار کرمان را به کام مرگ کشاند که یکی از قربانیان این زلزله ایرج
بسطامی خواننده ی توانای ایران زمین بود و مردم را غرق در غمی بزرگ کرد. حادثه ای ناگوار که هنوز
هم ثمره ی آن از چهره ی شهر بم پاک نشده و یادگاری ناخوشایند از غرش زمین است.
کنسرت های ایرج بسطامی
• کنسرت گروه عارف در ایران و اروپا (افشاری مرکب)، آهنگساز: پرویز مشکاتیان، خواننده ایرج بسطامی
• کنسرت با گروه عارف در اروپا و شرکت در فستیوال جهانی موسیقی روح زمین(مژده بهار)، آهنگساز: پرویز مشکاتیان، خواننده
ایرج بسطامی
• کنسرت راست پنجگاه، آهنگساز و سرپرست گروه: پرویز مشکاتیان، خواننده ایرج بسطامی
• کنسرت گروه دستان در
دستگاه سه گاه و همایون (بوی نوروز)، ۱۳۷۱ آهنگساز و سرپرست گروه: حمید متبسم، خواننده ایرج بسطامی
• کنسرت گروه
وزیری در دستگاه راست پنجگاه و آواز ابوعطا(فسانه)، آهنگساز و سرپرست گروه: کیوان ساکت، خواننده ایرج بسطامی
• بی کاروان
کولی «آخرین کنسرت زنده یاد ایرج بسطامی به همراهی گروه وزیری در مایه شور، شوشتری و آواز دشتی»، آهنگساز و
سرپرست گروه: کیوان ساکت
• کنسرت گل پونه ها ۱ همراه با گروه همایون، در دستگاه همایون، آهنگساز و سرپرست
گروه: حسین پرنیا، خواننده ایرج بسطامی.
بیشتر بدانید ایرج بسطامی؛ او تنها شبیه خودش بود
در سایت رسمی مرحوم ایرج بسطامی، گزیدهای از دیدگاههای برخی از هنرمندان برجسته موسیقی در مورد
بسطامی منتشر شده که هر کدام این دیدگاهها بسیار جالب و خواندنی است. برای نمونه محمدرضا شجریان استاد
دیرین بسطامی در ارتباط با او گفته است: بسطامی! خداوند گوهری به تو داده و من میخواهم این گوهر را شکل بدهم.
او شش سال شاگرد من بود. تا میانه دوره عالی هم با من کار کرد. آینده خوبی برایش پیشبینی میکردم.
گلی بود که خیلی زود پرپر شد. افسوس که او دولت مستعجل بود.
همچنین مرحوم مشکاتیان یکی دیگر از اساتید بسطامی، این خواننده را اینچنین توصیف میکند:
ایرج خوانندهای بیبدیل در کار خود بود. صدایش پخته بود.
صدیق تعریف از ردیفنوازان برجسته کشور نیز در مورد این هنرمند به هنرآنلاین، گفت: جنس صدای او از
جنسی بود که ما را وادار میکند بگوییم صدای او شبیه هیچ خواننده دیگری نبود. او تنها شبیه خودش بود.
بنیاد فرهنگی و هنری بسطامی
پس از زمینلرزه بم و درگذشت ایرج بسطامی فاطمه بسطامی (خواهرش) و محمدعلی بسطامی (برادرش)
در سال ۸۷ بنیاد فرهنگی هنری ایرج بسطامی را تأسیس کردند.
از فعالیتهای بنیاد فرهنگی هنری ایرج بسطامی میتوان به برگزاری تلاش برای معرفی افراد به جامعه،
برگزاری مراسم نکوداشت زندهیادان استاد پرویز مشکاتیان و ایرج بسطامی و اهدای جایزه آوازی و برگزاری جشنواره م
وسیقی بسطامی اشاره کرد. جشنواره موسیقی بسطامی یکی از جشنوارههای نو پایی است
که تاکنون دو دوره از آن برگزار شده و ضمن ایجاد یک فضای هنری، یاد و خاطره مرحوم بسطامی را هم زنده نگه میدارد.
بد نیست بدانید «هدف ایرج خدمت به هنر بود»
خواهر زندهیاد ایرج بسطامی – خواننده موسیقی ایرانی – که اقدام به تاسیس یک موسسه در کرمان و گرفتن مجوز
یک موسسه دیگر در تهران به نام برادرش کرده است،
گفت: آرامش من در این است که اگر نتوانستم در دوران حیاتش به او خدمت کنم، حالا این کار را انجام دهم.
فاطمه بسطامی اظهار کرد: موسسه «ایرج بسطامی» در کرمان پیرو اهداف آن مرحوم تاسیس شد،
هدف ایرج خدمت به هنر ویژه موسیقی بود. ما این موسسه را در سال ۱۳۸۸ در کرمان تاسیس کردیم
و با مجوز آن در تهران همایش و جشنوارههایی برگزار میکردیم؛ اما من بهدلیل اینکه میخواستم کار قانونی باشد،
مجوز موسسهای در تهران را با نام «نوای بم بسطامی» گرفتم.بیوگرافی ایرج بسطامی
او با بیان اینکه موسسه این هنرمند در کرمان، چند منظوره است، ادامه داد: هدف، آموزش موسیقی است،
اما در کنار آن هنر تجسمی مانند عکاسی نیز تدریس میشود. من بهدلیل اینکه نخواستم از افراد مطرح
برای هیئت مدیره استفاده نکردم و بیشتر افراد فعال در این موسسه، نسبت خانوادگی با ما دارند؛
اما اعضای هیات امنا را چهرههای مطرحی مانند ایران درودی، مسعود حبیبی، حسامالدین سراج،
ژاله صادقیان، یدالله کابلی و شهرام ناظری تشکیل میدهند. زندهیاد پرویز مشکاتیان نیز در میان هیات امنا بود.
بسطامی درباره نقش این چهرهها در هیئت امنای این موسسه، اظهار کرد: مهمتر از هر چیز،
مشورتی است که ما با این عزیزان انجام میدهیم، این کار از نظر معنوی بزرگترین کمک به ما است.
او با اشاره به اینکه موسسه «نوای بم بسطامی» در تهران هنوز بهشکل ثابت فعال نشده است، گفت:
این موسسه توان مالی ندارد و ما بهطور شخصی بودجه نداریم. این موسسه دو سال پیش مجوز گرفته
و فعالیتهایی آن در حال حاضر به برگزاری جشنواره محدود میشود و مکانی برای فعالیت ثابت ندارد.
من در تهران به یک دفتر نیاز دارم تا بتوانم فعالیتهای این موسسه را بهشکل ثابت انجام دهم.
خواهر ایرج بسطامی ادامه داد: موسسه ما در کرمان نیز در یک محل استیجاری فعالیت میکند.
آن موسسه را با بودجه خودمان اداره میکنیم و همچنان درگیر مشکلات مالی هستیم. من بهدلیل علاقه
و عِرقی که ایرج به استانش داشت، برای راهاندازی این موسسه وام گرفتم و امیدوارم
اگر موافقت شود، در شهر بم هم که زادگاه ایرج است، فعالیت داشته باشیم.
وی در پاسخ به این پرسش که این موسسهها برای زنده نگه داشتن نام ایرج بسطامی چه کارهایی
انجام میدهند؟ گفت: او به زنده نگه داشتن نامش نیازی ندارد.
علاقه ایرج به خدمت به هنر بود، من نیز این علاقه را دارم.
تصویر زندگی , هنرآنلاین , ایسنا , تابناک