پنج شنبه, ۹ فروردین , ۱۴۰۳
درخواست تبلیغات

آشنایی با واژه حضانت

اشتراک:
خانواده
حضانت می توان گفت مفهوم حضانت ، نگهداری از فرزند در ایام کودکی و رسیدگی به امور تربیتی و پرورش او و کوشا بودن در تامین خوراک، پوشاک و رسیدگی به نظافت و صیانت (حفظ) او از سرما و گرماست.درنهایت، عبارت است از گستراندن چتر حمایت مادی و معنوی بر سر طفل و تامین تغذیه، […]

حضانت

می توان گفت مفهوم حضانت ، نگهداری از فرزند در ایام کودکی و رسیدگی به امور تربیتی و پرورش او
و کوشا بودن در تامین خوراک، پوشاک و رسیدگی به نظافت و صیانت (حفظ) او از سرما و گرماست.
درنهایت، عبارت است از گستراندن چتر حمایت مادی و معنوی بر سر طفل و تامین تغذیه، پوشاک و محافظت و
مراقبت از او از آسیب های جسمی و روانی و تلاش در امر تعلیم و تربیت او.

در قرآن کریم در آیه ۲۳۲ سوره مبارکه بقره هم به این موضوع و تکالیف والدین اشاره شده است.
حضانت را از ۳ نظر می توان بررسی کرد، وقتی پدر و مادر با هم زندگی می کنند یا
طلاق نگرفته اند، پس از طلاق و پس از فوت یکی از والدین یا هر دوی آنها.

حضانت طفل در زمانی که پدر و مادر با هم زندگی می کنند

ماده (۱۱۶۸ ق م) حضانت طفل را هم حق و هم تکلیف والدین می داند.
براساس آن، نگهداری اطفال هم حق و هم تکلیف والدین است.
یعنی هیچ کدام از آنها نمی توانند از این تکلیفی که شرع، قانون و عرف به عهده شان گذاشته، شانه
خالی کنند.

در ماده ۱۱۶۹ ق م هم آمده برای حضانت و نگهداری طفلی که پدر و مادر او جدا از همدیگر
زندگی می کنند، مادر تا سن ۷ سالگی اولویت دارد و پس از آن حضانت با پدر است.
اشاره به نکته ای در اینجا لازم به نظر می رسد؛ اینکه تا ۷ سالگی مادر برای حضانت بچه «اولویت»
دارد و معنی اش این نیست که اگر مادر مشکلی داشت، پدر نتواند حضانت فرزندش را زودتر بر عهده بگیرد.

ماده ۱۱۷۲ ق م هم در این زمینه قانون مهمی است.
طبق این ماده، نه پدر و نه مادر حق ندارند در مدتی که حضانت فرزند به عهده آنهاست، از
نگهداری او امتناع کنند و اگر یکی از آنها این کار را انجام دهد، حاکم به تقاضای دیگری یا قیم
یا یکی از نزدیکان یا مدعی العموم (دادستان) نگهداری از طفل را به کسی که حضانت به عهده او است،
الزام می کند.
اگر این الزام ممکن و موثر نباشد، حضانت به خرج پدر و اگر پدر فوت شده باشد، به خرج مادر
تعیین می شود.
نکته بسیار مهم این است که رابطه پدر و فرزند یا مادر و فرزند، تابع روابط زن و شوهر نیست
و والدین به بهانه جدایی نمی توانند از زیر بار وظایف خود در این زمینه شانه خالی کنند؛ وظایف سنگینی
که با تولد کودک به عهده والدین است.

حضانت بعد از طلاق چه می شود؟

در ماده ۱۱۶۹ و ۱۱۷۴ قانون مدتی به این نکته اشاره شده است که بعد از طلاق حضانت فرزند با
چه کسی خواهد بود.

حضانت طفل بعد از طلاق تابع ماده ۱۱۶۹ ق م است؛ یعنی در حضانت دختران و پسران تا سن ۷
سالگی مادر اولویت دارد و بعد از آن با پدر است.
در ماده ۱۱۷۴ ق م هم آمده در صورتی که به علت طلاق یا هر دلیل دیگر، پدر و مادر
در یک خانه سکونت نداشته باشند، هر یک از آنها که حضانت فرزند بر عهده او هم نیست، حق ملاقات
او را دارد.
تعیین زمان و مکان ملاقات و سایر جزییات هم در صورت اختلاف بین پدر و مادر در این زمینه به
عهده دادگاه است.

مثلا اگر حق حضانت با مادر باشد، پدر حق دارد فرزندش را ببیند و حتی خود فرزند هم نمی تواند
بگوید نمی خواهم پدرم را ببینم زیرا قانون گذار این حق را برای والدین تعیین کرده است و بچه نمی
تواند آن را سلب کند.
طبق ماده ۱۱۶۸ق م، حضانت هم حق و هم تکلیف والدین است، اما این حق قابل تفویض است.
مثلا پدر وظیفه دارد از فرزندش نگهداری کند اما مادر هم به این کار تمایل دارد.
ممکن است پدر راضی شود حق حضانت را به مادر بدهد اما باید نفقه او را بدهد و هزینه زندگی
اش را تامین کند.

حضانت بعد از فوت والدین چه می شود؟

حالا فرض کنید پدر یا مادر یا هر دو فوت کنند. در این صورت تکلیف حضانت فرزند چه می شود؟

ماده ۱۱۷۱ ق م راجع به حضانت طفل بعد از فوت والدین یا یکی از آنها، به صراحت صحبت کرده
است: در صورتی که پدر یا مادر فوت کنند، حضانت طفل بر عهده آن دیگری که زنده است خواهد بود.
هر چند پدر طفل فوت کرده و برای فرزندش قیم تعیین کرده باشد.
یعنی اگر شوهر خانمی از دنیا برود، پدر و مادر شوهر نمی توانند حضانت فرزندش را از او بگیرند.
آنها فقط می توانند حق ملاقات با نوه شان داشته باشند مگر در موارد سلب حضانت.

البته طبق ماده ۱۱۷۰ ق م، اگر مادر در مدتی که حضانت طفل بر عهده او است به جنون مبتلا
شود یا با دیگری ازدواج کند، می توان از دادگاه سلب حضانت را درخواست کرد.
چون برقراری ارتباط عاطفی او با همسر جدید، ممکن است باعث شود نتواند آنچنان که لازم است برای تربیت و
پرورش فرزندش وقت صرف کند که این امر باید در محکمه اثبات شود.

مواردی که باعث سلب حق حضانت می شود

براساس ماده ۱۱۷۳ق م؛ هر گاه در اثر عدم مراقبت یا انحطاط
اخلاقی پدر یا مادر که حضانت طفل بر عهده اوست، سلامت جسمانی، تربیتی یا اخلاقی طفل در معرض خطر باشد،
دادگاه می تواند به تقاضای نزدیکان طفل یا قیم یا رییس قوه قضاییه هر تصمیمی برای حضانت طفل لازم بداند،
بگیرد.

طبق این ماده قانونی، این موارد از مصادیق عدم مواظبت یا انحطاط اخلاقی هر یک از والدین است.
(اینکه گفته مصادیق، یعنی فقط این موارد نیست و اینها به عنوان مثال ذکر شده اند و شاید بتوان رفتارهای
دیگری را هم جزو آنها دانست).

۱.
اعتیاد زیان آور به الکل، مواد مخدر و قمار

۲.
شهرت داشتن به فساد اخلاق و فحشا

۳.
ابتلا به بیماری های روانی با تشخیص پزشکی قانونی

۴.
سوءاستفاده از طفل و اجبار او به مشاغل غیراخلاقی مانند فساد و فحشا، تکدی گری و قاچاق

۵.
تکرار ضرب و جرح خارج از حد متعارف

با توجه به این نکته ها، اگر پدر یا مادر مردی بخواهند
بعد از فوت پسرشان حضانت نوه شان را از مادرش بگیرند، باید یکی از این مصادیق را اثبات کنند که
به تشخیص دادگاه حکم صادر می شود.

همه این نکته ها که گفته شد، مربوط به قبل از سن بلوغ بچه ها بود.
چون دختری که به سن ۹ سال تمام قمری و پسری که به سن ۱۵ سالگی (قمری) رسیده باشد، خودش
می تواند تصمیم بگیرد با چه کسی زندگی کند.

آفتاب ایر

گردآوری:
برچسب ها:
اخبار مرتبط:
فیلم پرشین ویآرون گروپ
فیلم پرشین وی
آرون گروپ
خانواده
بیشتر >
آرون گروپس