دلایلی که باعث سلب حضانت از والدین می شود

سلب حضانت

به صراحت ماده ۱۱۷۳ اصلاحی قانون مدنی « هر گاه در اثر عدم مواظبت یا انحطاط اخلاقی
پدر یا مادری که طفل تحت حضانت او است صحت جسمانی ویا تربیت اخلاق طفل در معرض خطر باشد ،
محکمه می تواند به تقاضای اقربای طفل یا تقاضای قیم او یا به تقاضای رئیس حوزه قضایی هر تصمیمی که
برای حضانت طفل مقتضی بداند ، اتخاذ کند .
»دلایلی که باعث سلب حضانت از والدین می شود چیست

اما از انجا که پیش بینی می شد که تشخیص
مصادیق عدم مواظبت یا انحطاط اخلاقی ، در دادگاهها با اشکالاتی مواجه شود ، در ادامۀ این ماده ، مصادیق
مربوطه به این نحو امده است :

۱- اعتیاد زیان اور به الکل ، مواد مخدر و قمار .
۲- اشتهار به فساد اخلاقی و فحشا۳- ابتلا به بیماری های روانی یا تشخیص پزشکی قانونی۴- سوء استفاده از طفل
یا اجبار او به ورود در مشاغل ضد اخلاقی مانند فساد و فحشا ، تکدی گری و قاچاق۵- تکرار ضرب
و جرح خارج از حد متعارف .

البته این موارد ، تمشیلی است و مواردی مشابه را نیز شامل خواهد شد که تشخیص این امور با دادگاه
است.
ضمنا ، هر جند در این مادۀ قانونی نیامده ، لیکن بدیهی است که هر یک از پدر ومادر هم
چنین حقی را دارند که اگر تغییر در وضع حضانت طفل ضرورت دارد ویا به طریق اطمینان بخسی ترتیب نگاهداری
وحضانت طفل داده نشده ، وارد عمل شوند .

این موضوع در ماده ۱۳ قانون حمایت خانواده مصوب ۱۵ بهمن ۱۳۵۳نیز تاکید شده است که در ان ، اعلام
لزوم تغییر در حضانت طفل را به عهده والدین طفل یا اقربای او و یا دادستان داده است.

همچنان که در ماده ۱۱۷۲ قانون مدنی ، مورد خاصی پیش بینی شده است ؛ یعنی امتناع هر یک از
ابوین که حضانت به عهده او محول شده است ، از نگاهداری کودک که در این صورت ، تقاضای الزام
وی ، به طرف دیگر ، یا قیم یا یکی از اقربایا مدعی العموم محول شده است بنابراین ، بسیار
بدیهی است که هر یک از پدر ومادر حق دارند که موارد عدم صلاحیت انکه حضانت به عهده او محول
شده را اعلام و تقاضای اقدام مقتضی از دادگاه بنمایند .

گو اینکه ، هر یک از اولیایی که حضانت طفل را به عهده گرفته است، باید برابر انچه در حکم
دادگاه امده ( از نظر زمان ومکان ملاقات طفل ) با طرف دیگر همکاری کند ودر صورتی که اخلاقی که
در این باره پیش اید ، حل اختلاف بر عهده دادگاهی خواهد بود که حکم طلاق و حضانت ان طفل
را صادر کرده است .

در تعریف حضانت هم باید گفت ، « حضانت » به معنی پرورش و نگهداری طفل است و بنابراین شامل
هر دو جنبۀ جسمی و روحی کودک میشود به موجب ماده ۱۱۶۸ قانون مدنی « نگاهداری اطفال » ، هم
حق و هم تکلیف ابوین است.
»

این موضوع نیز تا زمانی که زوجین به زندگی مشترک خود ادامه میدهند مشکلی ایجاد نمی کند ، ولی
مشکل از وقتی اغاز میشود که که زوجین به دلایلی قادر به ادامۀ زندگی زناشویی نبوده وبامراجعه به دادگاه واخذ
حکم طلاق ، از یکدیگر جدا می شوند.
معمولا در این مرحله « حضانت » طفل با مشکل مواجه میشود.

پیش از این ، قانونگذاردر ماده ۱۱۶۹ قانون مدنی ، با توجه به دو ضابطۀ« جنسیت » و«سن » اطفال
، مقرراتی برای حضانت وضع کرده ومی گفت برای نگاهداری طفل ، مادر تا دو سال از تاریخ ولادت او
اولویت خواهد داشت.
پس از انقضای این مدت حضانت با پدر است مگر نسبت به اطفال اناث که تا سال هفتم حضانت انها
با مادر خواهد بود .
»اما این ماده با اصلاحات سال ۱۳۸۲درمجمع تشخیص مصلحت نظام ، بدین شکل در امده است که برای حضانت و
نگهداری طفل که ابوین او جدا از یکدیگر زندگی می کنند ، مادر تا سن ۷ سالگی اولویت دارد و
پس از ان با پدر است .
»تبصره – بعد از ۷ سالگی در صورت حدوث اختلاف ، حضانت طفل با رعایت مصلحت کودک به تشخیص دادگاه
است

با این اوصاف ، حضانت و نگهداری کودک در صورت جدایی پدر و مادر از هم ، به طور
کلی تا ۷ سالگی – که هم پسر و هم دختر نیاز عاطفی بیشتری دارند- به عهدۀ مادر است واز
ان به بعد به عهده پدر خواهد بود.

بابافارس