ساختار حقوقی مهریه

مهریه

مهریه یکی از حقوق زنان است که طبق قانون و شرع از همان لحظهء عقد بین زن و مرد ایجاد
می شود، زن می تواند آن را از شوهر خود بخواهد اما طبق روال رایج زن در هنگام وقوع طلاق
می تواند مهریهء خود را دریافت دارد و با درخواست مهریه این نظر به اثبات می رسد که او
قصد طلاق دارد.
دریافت مهریه به دو صورت است:

۱) به صورت دادن دادخواست به دادگاه

۲) دریافت مهریه از طریق ادارهء ثبت.

دریافت مهریه از طریق ثبت، یکی دیگر از روش های دریافت مهریه از سوی زن در صورت رسمی بودن
عقدنامه است.
دفتر رسمی تنظیم کنندهء سند ازدواج شایستگی اقدام جهت صدور برگی می کند که در آن دستور اجرا نوشته شده
(که اصطلاحائ به آن اجراییه می گویند)، نسبت به مهریهء مورد درخواست زن را دارد و برابر آن زن با
رفتن به دفترخانه ای که ازدواج در آن ثبت شده، تقاضای دریافت مهریهء خود را می کند و به دنبال
آن دفترخانه به شوهر اطلاع می دهد که همسر او تقاضای اجرای بندهای سند ازدواج خود را دارد و چنان
چه شوهر حاضر به پرداخت مهریه نباشد زن می تواند مالی از شوهر را برای بازداشت معرفی کند و
باید برابر قانون جزو لوازمی نباشد که توقیف آن ها ممنوع است که اصطلاحائ به این اموال مستثنیات دین می
گویند مال معرفی شده از طریق اجرای ثبت به نفع زن توقیف می شود و چنانچه شوهر فاقد مال بوده
و یا کارمند یکی از ادارات دولتی و یا شرکت های خصوصی باشد به تقاضای زن یک سوم از حقوق
وی تا پرداخت کل مهریه به نفع زن توقیف می شود و در صورتی که مهریه جزو اموالی که قابلیت
انتقال را دارند، باشد (اموال منقول) مانند سکه و زیورآلات و…
تقاضای صادر کردن اجرای مهریه باید به همان سردفتر رسمی ازدواج تسلیم شود و در صورتی که مهریه قابلیت انتقال
نداشته باشد (غیرمنقول)، درخواست صادر کردن اجرای مهریه باید به سردفتر اسناد رسمی که ملک در آن به ثبت رسیده
باشد، ارایه شود.

زمانی که زن تقاضای اجرای مهریهء خود را می دهد سردفتر ثبت، با بررسی مدارک و وقتی که در صادر
کردن برگهء اجرای مهریه هیچ مشکلی نبیند، رونوشت سند ازدواج را در سه نسخه تهیه کرده و پس از امضا
و مهر، موضوع را به اطلاع شوهر می رساند و در صورت معرفی مال قابل انتقال (منقول) از سوی زن
و تقاضای توقیف آن، دستور بازداشت مال مورد نظر صادر و پس از امضا تحویل مامور اجرا می شود.
اما برای توقیف مال غیرقابل انتقال (غیرمنقول)، پس از معرفی مال از سوی زن دستور توقیف آن صادر می شود
که در هر دو مورد در صورتی که مرد نتواند مهریه را به زن پرداخت کند مال توقیف شده در
یک حراجی به فروش می رسد.

از آنجایی که مهریه جنبهء مالی دارد، درخواست اجرای مهریه در ادارهء ثبت نیازمند به پرداخت هزینه است و هرگاه
زن و شوهر خارج از ادارهء ثبت آشتی کنند و یا با هم قراری بگذارند که مهریه به صورت قسطی
پرداخت شود و یا به یکدیگر مهلت دهند و یا این که به مدت یک سال موضوع را پیگیری نکنند
هم زن و هم مرد هر دو با هم مسؤولیت پرداخت هزینهء دادرسی را باید برعهده بگیرند و اگر یکی
از آن ها هزینه را بپردازد می تواند برای دریافت اضافهء آن به طرف دیگر مراجعه کند.
با توجه به بالا بودن هزینهء دادرسی نسبت به مهریه های کلان و ناتوانی بسیاری از زنان در پرداخت آن
قانون گذار راه حل اعلام ناتوانی مالی در پرداخت هزینهء دادرسی (اعسار) را پیش بینی کرده است ادعای ناتوانی مالی
ممکن است در هنگام درخواست نخستین یا تجدیدنظر یا فرجام خواهی و یا به موجب دادخواست جداگانه ای مطرح شود.

در صورتی که دلیل ناتوانی مالی، شهادت شهود باشد زن باید شهادت کتبی حداقل دو نفر از اشخاصی که به
وضعیت مالی و زندگی او آگاهی دارند را به دادخواست اضافه کند و باید تمام اطلاعات کامل و وضعیت شغلی
زن در آن نوشته شود.
در صورت ادعای ناتوانی مالی از سوی زن و درخواست مهریه همراه با ناتوانی مالی (اعسار)، دادگاه نخستین به موضوع
ناتوانی مالی رسیدگی کرده و در صورت اثبات ادعای ناتوانی مالی وارد موضوع مهریه می شود و در صورتی که
ادعای ناتوانی زن (اعسار) پذیرفته نشود برای رسیدگی به درخواست دریافت مهریه باید هزینهء دادرسی موردنظر را بپردازد.

و در آخر این که زن می تواند با مراجعه به ادارهء ثبت (بدون آن که خود را درگیر دادگاه
کند)، مهریهء خود را به طریق بیان شده از شوهرش مطالبه کند و به نوعی می توان این راه حل
را مفیدتر از دیگر روش های مطالبهء مهریه دانست.

آفتاب ایر