جمعه, ۱۰ فروردین , ۱۴۰۳
درخواست تبلیغات

رسوم خاص مردم استان کهگیلویه و بویراحمد

اشتراک:
فرهنگ و هنر و شعر
سال نو بنابر اعتقادات قومي منطقه سرآغازي است براي از بين برد كينه و گرايش به صلح و آشتي . در قديم ريش سفيدان قوم با خانواده وابسته به ديدار سران و كدخدايان خود مي رفتند...

آداب و رسوم مردم کهگیلویه و بویراحمد

آداب و رسوم مردم کهگیلویه و بویراحمد در مراسم های خاص استان

سال نو ( نوروز باستانی ) :

سال نو بنابر اعتقادات قومی منطقه سرآغازی است برای از بین برد کینه و گرایش به صلح و آشتی . در قدیم ریش سفیدان قوم با خانواده وابسته به دیدار سران و کدخدایان خود می رفتند
و هدایایی از جمله محصولات آن روز با خود می بردند و امروزه هم معمولاً به دیدار همدیگر می روند و بعضاً هدایایی برای همدیگر می برند و مراسم پذیرایی و جشن دارند

و یک مورد که از قدیم تاکنون وجود داشته این است که در این روز معمولاً مردم به سراغ کسانی که سوگوار هستند و کسی را از دست داده اند می روند و سعی می کنند که لباس سیاه
آنها را تعویض کرده و جای آن لباس سفید یا رنگی به تن آنها بپوشانند و آنها را از حالت
عزا در آورند که این کار را در اصطلاح محلی « پند شکنی » می گویند .آداب و رسوم مردم کهگیلویه و بویراحمد

چاله گرم کنون:

سنتی است که فقیر و غنی یک روز مانده به عید نوروز به منظور گرم نگه داشتن
اجاق خانه و برکت و پایداری سفره صاحب خانه ، غذایی گرم و لذیذ با بهترین نوع
غذای محلی می پزند تا همه اهل خانه از آن بخورند که این را به اصطلاح
« چاله گرم کنون » گویند .آداب و رسوم مردم کهگیلویه و بویراحمد

پیمانهای عشایری :

احترام گذاردن به پیمان میان همه تیره های عشایری لازم اجرااست و شخصاً پیمان شکن
در جامعه انگشت نما و خوار و بی اعتبار می شود . بطور خاص در گذشته در موقع
جنگ و اختلافات محلی و ایلی احترام گذاشتن به پیمان ضرورت داشت .

سوگواری مذهبی :

مردم استان به خاطر شیعه بودن ، تعصب خاصی نسبت به اعیاد وسوگواریهای
امام حسین (ع) نشان می دهند و معمولاً عزاداری با شروع ماه محرم آغاز
و در شب های تاسوعا و عاشورا به اوج خود می رسد . تا این سالهای اخیر عزاداران
از اول شب تا صبح شب عاشورا به عزاداری و سینه زنی می پرداختند
و این عزاداری به صورت ساده با کمک افراد خیر با صرف چای ، پخت برنج محلی
و نیز گندم برشته برگزار می شد . ولی متأسفانه این نوع عزاداری ساده
جای خود را به عزاداری با تشریفات و با رنگ و بوی مدرن داده است .

این خاکسپاری و برپایی مراسم عزاداری برای متوفی :

پیش از مرگ چنان که گمان به مردن بیمار داشته باشند خویشاوندان و نزدیکان
او شبانه روز به دیدن او می آیند و از طرفی از میهمانان و دیدار کنندگان او پذیرایی می شود
و معمولاً در شب چند نفری بر بالین او بیدار می مانند و پس از مرگ همه فامیل
دور و نزدیک را از مرگ او آگاه می سازند که در مراسم تشیع و تدفین شرکت کنند .

در قدیم معمولاً شخص مرده را در تابوت گذاشته و برای غسل ، کنار چشمه یا رودخانه می بردند .
( الان هم کم و بیش در روستاهایی که غسالخانه موجود نباشد همینطور است )
و پس از مراسم غسل او را به قبرستان می بردند و قبری که از همزمان با غسل توسط
عده ای دیگر از اهالی آماده شده بود ، دفن می شد و پس از خاکسپاری مراسم عزاداری سه روز ،
هفته و چهل برگزار می کردند و با ادای احترام بر فقدان او سوگواری می نمودند .

برحسب عادات و رسوم عشایر در مرگ افراد عادی طوایف سوگواری نسبتاً ساده است
و معمولاً افراد طوایف نزدیک و آشنا و خانواده و فامیل نزدیک مرده شرکت دارند
و این عده بنابر سنت محلی بر مزار متوفی گرد می شوند و شیون و زاری
می کنند و پس از برپایی مراسم هفته و پذیرایی مختصر از شرکت کنندگان
و فاتحه خوانی مراسم سوگواری به پایان می رسد.

آداب و رسوم مردم کهگیلویه و بویراحمد

لازم به یادآوری است که تا این اواخر پذیرایی شامل صرف ناهار و شام بصورت گسترده با هزینه بالا از طرف صاحبان عزا بود که خوشبختانه امروزه این تشریفات کم و بیش برداشته شده
و معمولاً با دادن چای و شربت به دیدار کنندگان هفته عزا به پایان می رسد .

با این حال نکته دیگر که یادآوری آن ضروری به نظر می رسد این است که در گذشته با وجود جوانب منفی عزاداری قدیمی ، تشیع جنازه متوفی خیلی ساده و بدون تکلف انجام می گرفت
ولی امروزه متأسفانه تشیع جنازه با تکلف ها و زرق و برق های قابل توجه
چون ایجاد زنجیره طولانی ماشین های رنگارنگ و گوناگون مدرن آنهم در خیابان های
شهر صورت می گیرد که شاید این هم ناشی از تأثیر غیر مستقیم مدرنیسم در استان است .

خیرات مردگان :

رسم است که برای آمرزش مردگان از پنجمین تا هفتمین روز به عید نوروز مانده خانواده های سوگوار شیر برنج ، حلوای خرما ، پلو و گوشت می پزند و خانه به خانه تقسیم می کنند و آن را خیرات نیمه برات می گویند . تقسیم پختنیها توسط افراد خردسال انجام می شود و فاتحه خوانی و آمرزش طلبی از مقاصد این کار است .

کمک و یاری :

کمک افراد به هم در گذشته به صورت های گوناگون به عمل می آمد . اگر کسی خانه اش آتش می گرفت و قادر به بازسازی آن نبود و نیازی به کمک و مساعدت بستگان داشت ، مردم و ابسته و هم طایفه به او در ساختن خانه کمک می کردند .

اگر کسی در اثر بیماری یا ناتوانی و فقر و یا جهات دیگر نمی توانست کشته آبی یا دیمی به موعد درو کند ، مردم طایفه او دسته جمعی به کمک او می شتافتند و محصول او را جمع آوری می کردند و پس از کوبیدن آن را به انبار « گندم » آن شخص می بردند .

موقع نشا کردن برنج که در اصطلاح محلی بویراحمد « کلکی » و میان مردم کهگیلویه « تولکی » گفته می شود ، همه به یکدیگر کمک می کردند ، و در زراعت های کوتاه بهاره و زمستانه و عروسی ها و عزاداری ها ، همین نوع کمک ها اعمال می شده است .

آداب و رسوم مردم کهگیلویه و بویراحمد

آداب و رسوم مردم کهگیلویه و بویراحمد

در کارهای خانه سازی ، کشاورزی ، باغداری و حتی در هنگام ییلاق و قشلاق رفتن هر طایفه موظف به انجام دادن کارهای کسان ناتوان خود می باشد و کدخدایان ، ریش سفیدان طوایف در همیاری ها مشوق و پاسدار این سنت بوده اند .

و این مراسم با علاقمندی خاص برادری ایلی بدون آنکه مزدی دریافت شود و یا منتی برطرف « دیگر » گذارده شود به حکم وظیفه و نهاد قومی انجام می شده است

مهمانداری :

از سنت های نیک که هنوز باقی است مهمانداری و مهمانوازی است .در گذشته این سنت به اندازه ی گرامی بود که حتی اگر وضع زندگی عشایر صاحب خانه رونق خوبی نداشت و مجموع اعضای خانواده صاحب خانه بر روی یک گلیم یا گبه مو زیر یک لحاف می خوابیدند ، مرد مهمان در کنار مرد خانه و زن مهمان در کنار زن خانه می خوابید و خوراکی بهتر از خوراک معمولی اهل خانه به او می دادند .

متأسفانه با شکل گیری نظام جدید شهری این سنت به تدریج کاهش یافته و مهمانی های دوستانه به سبک شهری جایگزین آن سنت والای گذشته شده است . لیکن آثار نیک این رسم هنوز هم در ایلات دور افتاده از شهر پایدار و مورد احترام است .

کمک به آسیب دیدگان :

کمک کردن از رسوم قدیمی و ممتاز این سرزمین است ، خصوصاً در حوادث آتش سوزی و غارت و دامادی و غیره . مردم هر طایفه در صورت تقاضای کمک از سوی خانه سوخته گان و فراخور شأن و مقام ایلی خود کمک هایی از قببل قالی ، گلیم ، لحاف ، نمد و دیگر اثاث می دهند .

همچنین در مورد غارت شدگان که به اصطلاح محلی « مرده مال » گفته می شود و وسایل خانگی داده می شود و یا اگر گله و احشام غارت شده باشد مشابه آن گاو و گوسفند به غارت شده تحویل می شود . کلیه این کمک ها بلاعوض و رایگان و به حکم وابستگی ایلی و خویشاوندی ضروری است .

yasouj.irib

گردآوری:
برچسب ها:
اخبار مرتبط:
فیلم پرشین وی
آرون گروپ
آرون گروپس