جشن آذرگان در نهم آذرماه / جشنی دیگر از جشن­های آتش

نهم آذرماه، جشن آذرگان

روز نهم هر ماه « آذر » یا «اَتر»(Atar) نام دارد؛ آذر ایزد ویژه­ ی
همه­ ی آتش­هاست و از احترام ویژه­ای نسبت به سایر آخشیج­ها (عناصر) برخوردار می­باشد و « جشن آذرگان » جشنی
دیگر از جشن­های آتش است در گرامیداشت این آخشیج و ایزد منسوب به آن.ابوریحان بیرونی در صفحه ۲۵۶ ترجمه­ی آثارالباقیه
درباره­ی این جشن می­آورد« …
روز نهم آذر عیدی است که به مناسبت توافق دو نام آذرجشن می­گویند و در این روز به افروختن آتش
نیازمند می­باشند و این روز جشن آتش است و بنام فرشته­ای که به همه­ی آتش­ها موکل است نامیده شده، زرتشت
امر کرده در این روز آتشکده­ها را زیارت کنند و در کارهای جهان مشورت نمایند …
»در «فرهنگ جهانگیری»، «برهان قاطع»، «مروج الذهب مسعودی» و «المدخل فی صناعه احکام النجوم» از کیا کوشیار ابن لبان با
شهری جیلی، این جشن را «آذرخش» نوشته ­اند.

در جشن­های آتش مردم روی بام­ خانه­ ها آتش افروخته و آن روز را با شادی و شادمانی و پایکوبی
و نیایش و فرآوری خوراک­های ویژه و «آفرینگان خوانی» جشن می­گیرند.
نزد ایرانیان، جشن آذرگان از اهمیت ویژه­ای برخوردار بوده و همچون نوروز و مهرگان بر آن ارج می­نهاده­ اند.در این
روز آتشکده­ ها را آراسته و آذین بندی می­کردند و در آن جایگاه مقدس مراسم ویژه­ای برای جشن برگزار می­کردند.
نظافت و پاکیزگی، از جمله ستردن موی و چیدن ناخن در این روز نیک بود و معتقد بودند در این
روز مشاوره و رایزنی درباره­ی امور و دشواری­ها به نتیجه­ی مطلوب می­انجامد.آتش به طور عموم از روزگاران بسیار کهن تا
به امروز مورد توجه همه­ی اقوام روی زمین بوده و هر قوم و طایفه­ای به شکلی آن را ستوده­اند.دانشمند آلمانی
«شفتلویتز»(Sheftelwitz) در کتاب خود «آیین قدیم ایران و یهودیت» نوشتار بسیار مفیدی در این­باره دارد و نشان می­دهد که چگونه
همه­ی ملل جهان از هر نژاد آتش را می­ستایند و از متمدن­ترین کشورها در اروپا تا وحشی­ترین قبایل آفریقایی در
ستودن این عنصر درخشان با یکدیگر شریک هستند.در نزد هندوان، «آگنی»(Agni) اسم آتش و نام پروردگار آن است و در
«ریگ ودا»ی هندوان و اوستای ایرانیان اسم پیشوای دینی هر دو دسته از آریایی­ها، «اَتره­ون»(Athravan) می­باشد که به مانک آذربان
و آن کسی که از برای پاسبانی آتش گماشته می­شود است.همچنان در «وستالیس»(Westalis) در رم قدیم دختری پاکدامن و دانا
از خاندانی شریف به نگهبانی و زنده نگه داشتن آتش مقدس در معبد «وستا»(Westa) موظف بوده است و در مدت
خدمتش که ۳۰ سال بوده، می­بایست با کمال پاکی و پرهیزگاری و تقدس به سر برد و نگذارد آتش مقدسی
که پشتیبان دولت رم تصور می­شد خاموش گردد.

ایران دیزرتس