آداب و رسوم مردم استان مرکزی در محرم حسینی

رسوم مردم استان مرکزی در محرم

رسوم مردم استان مرکزی در محرم ,طنین نوای محرم دوباره در کوچه و بازار شهر و در دل‌های زنده طنین‌انداز و قصه‌ی تکرارنشدنی مردانگی و شجاعت بر زبان‌ها جاری شد.

محرم که می‌رسد مردم در جای جای ایران با برپایی مراسم عزاداری سعی می‌کنند ارادت و دلدادگی خود را به سالار شهیدان و همراهان باوفایش ابراز کنند. مراسمی که از گذشتگان به ارث برده‌اند؛
گذشتگانی که با انتخاب انسانیت و دل سپردن به انسان‌های حقیقی آبرویی برای مردمان این سرزمین به یادگار گذاشتند.

این مردم از دیرباز با قافله حسین همراه شده‌اند و امروز نیز با کاروان عشق همراه می‌شوند تا در پیمودن این راه بی‌پایان از گذشتگان جا نمانند.

مردم استان مرکزی در شهرها و روستاهای مختلف آیین‌های متنوعی را در بزرگداشت شهید عاشورا و خاندان بزرگوارش برپا می‌کنند.

نخل‌گردانی به یاد نخل‌هایی که بر زمین افتادند

در خمین مراسم نخل‌گردانی از صبح روز عاشورا با بیرون آوردن نخل از جایگاه شروع و تا ظهر عاشورا با گرداندن نخل در دو خیابان اصلی شهر و مکانی قدیمی که از طرف اهالی “چاله نخل” خوانده می‌شود، ادامه می‌یابد. مراسم نخل‌گردانی تابع قراردادهای محلی بوده و حداقل از دوره زندیه تا بحال استمرار داشته است.

در نراق نیز که از شهرهای قدیمی استان مرکزی و در حد فاصل دو شهرستان
دلیجان و کاشان است نیز در روز عاشورا مراسمی تحت عنوان نخل‌گردانی برگزار می‌شود.

رسوم مردم استان مرکزی در محرم

این مراسم که ریشه در فرهنگ و گذشته مردم این شهر دارد از صبح روز عاشورا با بیرون آوردن دو نخل قدیمی از جایگاه خود شروع و با چرخاندن آن در خیابان امام خمینی(ره) و کوچه‌های بافت
قدیم شهر همراه است. زنان به مانند مردان بدنبال نخل به راه افتاده و در پی آن مویه می‌کنند.

تفرش نیز یکی از کانون‌های تشیع در مرکز ایران از صدر اسلام تاکنون بوده است. در این شهر مراسم عزاداری با خاصی برگزار شده و با انجام مراسم و آیین‌هایی خاص همراه است.

یکی از مراسم کهن در این شهر مراسم نخل‌گردانی است. این مراسم در روز عاشورا و
با حضور مردم محله فم و ترخوران برگزار شده و تابع قراردادهای خاص و از پیش تعیین شده است.
مراسم نخل‌گردانی از دوره صفویه تا به حال در شهر تفرش تداوم داشته است.

مراسم عزاداری محرم

علم‌بران تفرشی‌ها به یاد علمدار کربلا

مراسم علم‌بران در محله فم شهر تفرش و در محلات کوچک آن انجام می‌شود.
در محله مذکور سه محله خلچان، ششناو و میان‌ده صاحب تکیه هستند.

در روز اول محرم مردم محل با چند علم سیاه به در خانه‌های صاحب علم رفته و با انجام نوحه و چاوشی‌خوانی او را دعوت به بیرون آوردن علم می‌کنند.

بدین ترتیب تمامی علم‌های یک تکیه از صبح تا حدود ظهر با حضور مردم محله جمع شده و در جایگاه پیش‌بینی شده خود در تکیه جای داده می‌شود. علم‌بران در تفرش دارای سبقه تاریخی بوده
و حداقل از دوره قاجار برگزار می‌شود.

تعزیه آیین کهن ایرانی

یکی از آیین‌های محرمی تفرش تعزیه است که ریشه در تاریخ کهن این خطه دارد. در این شهر و روستاهای پیرامون آن تکایایی ساخته شده که هر ساله و با فرا رسیدن ماه محرم در آنها تعزیه با استقبال و اشتیاق خاص از طرف عموم، برگزار می‌شود.

در تمامی تکیه‌های محله فم از روز اول محرم تعزیه‌های مرسوم دهه برگزار شده و هر محله(ششناو، خلچان و زاغرم) جداگانه به اجرای این مراسم آئینی می‌پردازند.

مردم شهر و مسافرینی که از بلاد اطراف می‌آیند مخاطبین تعزیه بوده و مهمان تکایا هستند.
تعزیه میراث ماندگار گذشتگان در تفرش بوده و از دوره صفویه در این شهر برگزار می‌شود.

نوای تعزیه دو طفلان مسلم در گرکان می‌پیچد

روستای گرکان یکی از روستاهای تابع شهرستان آشتیان است. در تکیه قدیمی این روستا هرساله و در ایام شهادت ائمه(ع) تعزیه برگزار می‌شود.

در داخل تکیه یاد شده که به تکیه «سرپل» موسوم است حجره‌هایی برای نشستن مردم و میانگاهی برای برگزاری تعزیه پیش‌بینی شده است. نسخه‌های تعزیه در روستای یاد شده به گویش گرکانی و به خط خوشنویسان روستاست.

برگزاری تعزیه دوطفلان مسلم، شام غریبان و فروختن پسر شیعه در کنار دیگر تعزیه‌ها، از جنبه‌های برجسته این مراسم است.

آیین سنتی عزاداری

انجدان در عزای حسین(ع) چغچغه‌ها را به صدا در می‌آورد

انجدان یکی از روستاهای تاریخی استان مرکزی در ۲۸ کیلومتری جنوب شرق شهر اراک است. در این روستای تاریخی در روزهای دهم و یازدهم محرم مراسمی بنام چغچغه‌زنی برگزار می‌شود.

چغچغه ابزاری چوبی و خراطی شده است که با به هم کوبیدن آنها آهنگ‌های موزون ایجاد می‌شود.
انجدان از دو محله بالا و پایین تشکیل شده و مردم این دو محله با چغچغه‌زنی به عزاداری می‌پردازند.

غالبا یک نفر آواها و نوحه‌های محلی سر داده و چغچغه‌زن‌ها با هماهنگی خاص با چغچغه،
جواب می‌دهند. این مراسم ریشه در گذشته مردم انجدان داشته و حداقل از دوره قاجار
برگزار می‌شود.رسوم مردم استان مرکزی در محرم

اراک با تعزیه‌ یاد سالار شهیدان را زنده می‌کند

اراک(سلطان آباد سابق) یکی از شهرهای دوره قاجار است. در این شهر هر ساله و در دهه
محرم مراسم تعزیه‌خوانی برگزار می‌شده است.

این آیین در شهر اراک و در بازار تاریخی آن صورت گرفته و بر خلاف دیگر نقاط استان بصورت سیار برگزار می‌شده است. تعزیه سیار توسط مردم دو محله قدیمی قلعه و حصار و طی دهه اول
ماه محرم توسط چند گروه برگزار می‌شده است.

مخاطبین و مشاهدین ثابت و گروه‌های چندگانه با تمامی نقش‌های تعزیه در میانه راه بصورت سیار اجرای مراسم می‌کردند.

مراسم تعزیه اراک یکی از دراماتیک‌ترین جنبه‌های نمایشی یک مراسم آیینی است که در کمتر
جایی از گستره ایران می‌توان از آن سراغ گرفت. این مراسم از سال گذشته دوباره در این
شهر احیاء شده و فردا در بازار اراک اجرا می‌شود.رسوم مردم استان مرکزی در محرم

ایسنا