آشنایی با مسجد جامع نطنز

شهرستان نطنز دارای قدمت تاریخی فراوانی است ما در این
مطلب از پرشین وی قصد داریم شما را با مسجد جامع نطنز آشنا
کنیم این مسجد در در شهرستان نطنز می باشد در ادامه مطلب از پرشین وی
قصد داریم برای شما را شهرستان نطنز آشنا کنیم

مسجد جامع نطنز

بنای تاریخی نامبرده شده یکی از شاخص ترین بنای موجود در شهرستان نطنز می باشد که به شماره ۱۸۸ در
مورخه ۱۸/۴/۱۳۱۱ در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده است.
در قسمت درب جنوبی مسجد، کتیبه ای به خط مینایی توضیحات مختصری را در مورد بنا به بازدید کنندگان می
دهد.مسجد جمعه یا مسجد جامع نطنز مجموعه‌ای از چندین بنا است که این بناها در دوران الجایتو خدابنده و پسرش
ابوسعید بهادرخان به ترتیب زیر ساخته شده‌است: – مسجد بین سالهای ۷۰۴ تا ۷۰۹ هجری.
– بقعه شیخ عبدالصمد به سال ۷۰۷ هجری.
– ایوان جلوخان خانقاه در سال ۷۱۶ و ۸۱۷ هجری.
– مناره که تاریخ پایان بنای آن سال ۷۲۵ هجری نوشته شده‌است.

مسجد جامع نطنز

یکی از مورخان به نام «آندره گدار» درباره بنای مسجد جمعه نطنز که از نظر سبک معماری در نوع خود
کم نظیر است و نشانه‌هایی از معماری چند دوره را در خود حفظ کرده‌است، می‌نویسد: «مسجد که نسبتاً از خرابی
محفوظ مانده مرکب است از یک شبستان هشت ضلعی گنبددار مشرف برصحنی که چهار ایوان دارد.
اضلاع صحن را دهلیزها و نمازخانه‌های مختلف به هم متصل می‌سازد.
این مسجد از سمت شمال و مشرق و جنوب محدود است به کوچه باریکی که چون به مدخل بزرگ مسجد
و مقابل مناره و درگاه خانقاه می‌رسد، وسعت یافته مبدل به میدان کوچکی می‌شود.

در سمت غرب ویرانه خانقاه دیده می‌شود، مسجد ۳ مدخل دارد، یک مدخل جنوبی و دو مدخل شمالی، مدخل‌های سمت
شمال هم سطح حیاط هستند، ولی مدخل جنوبی دهلیزی است که با ۱۲ پله بلند به کف راهرو مسجد می‌رسد…
» از نقاط دیدنی مسجد، مکانی در میان صحن مسجد است که با چند پله به کانال قنات آبی می‌رسد
که از زیربنای مسجد عبور می‌کند.
اصل بنای مسجد با آجر و ملات ساخته و با آهک پوشیده شده‌است.
برپهنه چندین کتیبه و سنگ نبشته در گوشه و کنار مسجد، تاریخ تعمیرات، بانیان، معماران و استادان مجرب و مشهوری
که در مرمت و بازسازی این مسجد فعالیت داشته اند؛ به خوبی عنوان شده‌است

مسجد جامع نطنز

بقعه شیخ عبدالصمد نطنزی

بنای این بقعه با مسجد جمعه
چنان مربوط و متصل است که به نظر می‌رسد مقارن یکدیگر یعنی در سال ۷۰۷ هجری ساخته شده‌اند.
محور اصلی بقعه و محراب آن که با محور مسجد نزدیک به ۱۰ درجه انحراف دارد و نیز موقعیت راهرو،
مقبره و دهلیز مسجد دلیل دیگری است برآن که هر دو بنا در یک زمان ساخته شده‌اند.
گنبد این بقعه هرمی شکل و هشت ضلعی است.
براساس لوحه‌ای در بقعه شیخ عبدالصمد، ساخت این بقعه به اسماعیل بنای اصفهانی نسبت داده شده‌است.

در راهرو مشترک مسجد و مقبره شیخ عبدالصمد سردر مخصوصی برای خانقاه ساخته شده که کتیبه آجری آن به خط
ثلث برجسته به خوبی قابل خواندن است.

برضریح چوبی روی آرامگاه شیخ عبدالصمد نیز کتیبه‌ای به خط ثلث به چشم می‌خورد با این مضمون «عمل استاد حسین
بن استاد اسماعیل سرشگی النطنزی فی تاریخ نه اربع و سنین و الف سنه ۱۰۶۴ کتیبه عبداللطیف.» و بر لوح
سنگی روی قبر شیخ چنین حکاکی شده‌است: «هذا الغفور الرحیم الرحمن اللهم صل علی النبی و الولی و الحسن و
الحسین و العباد و الباقر و الصادق و الجعفر و الکاظم الموسی و الرضا و التقی و النقی و العسگری
و الحجته القائم محمدالمهدی الغازی صاحب الزمان (عج)» “همت مصروف داشت عصمت پناه صالحه خدیجه سلطان بنت شمس طلا در
سنه ۱۰۴۵ و این اثر خیر از او باقی ماند.

مسجد جامع نطنز

گفتنی است؛ قسمتی از بالای محراب آرامگاه شیخ عبدالصمد هم اکنون در موزه ویکتوریا و آلبرت لندن نگهداری می‌شود.
قسمت‌هایی از این محراب در اواخر قرن گذشته به سرقت رفته بود.

بیشتر بدانید از قدمت شهر نطنز

شهر نَطَنز،از باغشهرهای تاریخی و مرکزی ایران است که در استان اصفهان
و در میانه راه کاشان به اصفهان در دامنه کوهستان کرکس و در شمال غربی
اردستان قرار دارد. دسترسی به شهر نطنز از طریق جاده قدیم کاشان نطنز
و اصفهان نطنز و هم چنین آزادراه کاشان – نطنز- اصفهان و جاده ترانزیت تهران جنوب امکان‌پذیر است.

تقسیمات کشوری

در تقسیمات رسمی کشوری، شهرستان نطنز در حال حاضر دارای دو بخش
مرکزی و بخش امامزاده، چهار شهر نطنز، طرقرود، بادرود و خالد آباد و پنج
دهستان به نامهای کرکس، طرقرود، برزرود، امامزاده و خالدآباد می‌باشد.

فرمانداری شهرستان نطنز در سال ۱۳۳۶ تاسیس شده است.

بخش مرکزی شهرستان نطنزدهستان برزرود شامل برز، ابیانه، هنجن، کمجان،
عبّاس آباد، چیمه رود، ولوجرد، بیدهند، فریزهند، طره، یارند،وش، حسن آباد، صالح آباد
دهستان طرق‌رود شامل کشه،طار، ورگوران، مزده، نیه، گودرزن، آب سنج
دهستان کرکس؛ شامل روستاهایی همچون اوره، طامه، جزن، خفر، دستجرد،جاریان، ویشته، هُل آباد
شهرها: نطنز و طرق‌رود

بخش امامزادهدهستان امامزاده آقاعلی‌عباس؛ شامل اریسمان، سرآسیاب، عباس آباد
دهستان خالدآباد؛ شمال روستاهای متین آباد، فمی، ده آباد
شهرها: بادرود و خالدآباد

مسجد جامع نطنز

جمعیت

بنابر سرشماری مرکز آمار ایران، جمعیت شهرستان نطنز در سال ۱۳۹۰ برابر با ۴۲٬۲۳۹ نفر بوده‌است.

جغرافیا

شهرستان نطنز در حدفاصل ۳۳ درجه و ۲۵ دقیقه تا ۳۳ درجه و ۴۰ دقیقه عرض
شمالی و ۵۱ درجه و ۲۵دقیقه تا ۵۲ درجه طول شرقی قرار دارد. وسعت
شهرستان نطنز برابر ۳۳۹۷ کیلومتر مربع و ارتفاع شهر نطنز از دریا ۱۶۰۰ متر است.

تاریخ، مردم و فرهنگ

زبان : زبان مردم نطنز یکی از گویش‌های کهن زبانهای ایرانی است، در روستاهای
نطنز و بخش‌های مختلف آن شاهد هستیم که مردم در تلفظ کلمات و بیان جملات
هر کدام بنحوی کش و قوس‌های خاصی در تلفظ کلمات می‌دهند. بطور مثال:
کلمه «کوی» که در فارسی قدیم بمعنای منزل و سرای یا خانه می‌بوده هر
کدام از روستاهای نطنز به شیوه‌ای آنرا تلفظ نموده در ابیانه به آن
«کیاً گفته می‌شود در کشه» کیه «تلفظ می‌شود و در بیتند (بیدهند)»
ی «و در کالیجان» کویه «در چیمه» کی یه «در چیمه نام این زبان راجی
می‌باشد. این تفاوت موجب شده تا هرکدام از اهالی روستاهای نطنز در صحبت با زبان ولایتی با یکدیگر به محل و روستای هم پی ببرند!

اصفهان

لباس: در مورد لباس مردم نطنز باید گفت که امروزه بجز ابیانه
(آخرین روستای واقع در رودخانه برزرود) که بخش عمده‌ای از
فرهنگ گذشته خود را هنوز حفظ داشته، دیگر نقاط به صورت
معمول بوده، البته بغیر از لباس از دیگر نکات که هنوز در ابیانه
حفظ مانده خانه‌ها با در و پنجره‌های قدیمی آن است، بطورکلی
مردم ابیانه بنا به هر عللی تا امروز در حفظ آنچه که مربوط به فرهنگ گذشته‌است.

صنایع دستی: یکی از صنایع موجود در مرکز نطنز چینی آن است که هنوز بروش
دستی تولید می‌گردد، همچنین یکی دیگر از مشاغل گذشته نطنز حلاجی یا
همان پارچه بافیست، که هنوز بعضی از این دستگاه‌های قدیمی موجود می‌باشد.

اصفهان

ریسندگی و قالی بافی یکی دیگر از کارهای دستی مناطق نطنز است که دومی یعنی قالی بافی آن هنور در روستاها رایج بوده و تولیدات آن به بازار فرش کاشان گسیل می‌گردد، شیلونگری یکی از کارهای قدیمی موجود در بازار نطنز بوده. بازار شهر نطنز شامل دو قسمت می‌باشد که محله قدیمی آن که به پشت بازار معروف است روزگاری بازار قصبه مرکزی نطنز بوده، که در آن آهنگری، شیلونگری (قفل‌سازی)، نجاری و خراطی از کارهای متداول آن عصر بوده، که تا چند سالی پیش پیرمردهای بازمانده از آن دوران هم چنان در آن کار می‌کردند.

مراسم ها

آیین ها و مراسم های مختلفی در نطنز برگزار می‌شود که از قدمت بالایی برخوردار است که از جمله آنها میتوان به پنجشنبه بازار سنتی نطنز،شب برات، نخل گردانی، تعزیه خوانی، حلیم پزان، جل جلانی، بالا بردن چادر تکایا، جاروکشی اول محرم و… اشاره کرد.

سیری در ایران / injaisfahan