آشنایی با پل خواجو

پل خواجو در طول عمر خود نام‌های بسیاری داشته است
پل خواجو یکی از پل‌های تاریخی احداث شده بر روی رودخانه زاینده رود
به دستور شاه عباس دوم باید یک پل زیبا در این مکان که عمیق‌ترین
نقطه رودخانه بود ساخته می‌شد

  پل خواجو

گفته مورخان؛ معلوم گردیده که در جای کنونی پل خواجو ، پل دیگری وجود داشته که قابل استفاده نبوده است.

از این رو شاه عباس دوم دستور داد؛ پلی بر روی زاینده رود، نزدیکی باغ سعادت آباد
و عمارت آینه خانه ساخته شود. بعدها در وسط این پل، ساختمان مخصوصی که به نام بیگلربیگی شهرت دارد بنا شد.

این پل که طولش حدود ۱۵۰ متر و عرضش حدود ۱۴ و معبر آن نیز حدود ۶ متر می‏باشد از
سنگ و آجر ساخته شده و ۲۱ جوی و ۲۶ چشمه دارد.

این پل از حیث معماری و استحکام، از نظر آنوبانینی بی اندازه زیبا و بی نظیر است و شامل چهار
طبقه در دو طرف داخلی معبر فوقانی می باشد که هر طرف ۵۱ غرفه بزرگ و کوچک دارد.
جلو هر سقف و دیوار، پیش آمدگی و فرو رفتگی وجود دارد که اگر تخته‏ای با اندازه دهانه پل ها
بگذارند آب رودخانه بالا آمده و مدتی ذخیره می‏شود.

پل خواجو

آشنایی با  پل خواجو

این پل علاوه بر اینکه برای عبور و مرور قوافل و عابران ساخته شده بود، برای تفرج و گردش مردم و پادشاه نیز مستعد بوده است.
چنانچه از قصص خاقانی نقل شده، در سال ۱۰۶۰ ه.ق.
که پل ساخته شد؛ بعد از تعطیلات نوروز آن سال به فرمان شاه عباس دوم، پل را تزیین و چراغانی
کردند و هر یک از غرفه‏های آن را یکی از امراء و بزرگان تزیین کردند و برای جشن مهیا نمودند.

هم اکنون اطراف پل مانند قدیم، در ایام بهار و تابستان و روزهای تعطیل، از گردشگاههای مهم اصفهان بوده و
بعضی روزها به حدی جمعیت زیاد است که راه عبور و مرور در طبقه دوم تقریبا مشکل می‏شود.

این پل را به اسامی: بابا رکن الدین، خواجو، گبرها، شیراز، حسن آباد و پل شاهی نیز خوانده‏اند.

نامیدن آن به پل خواجو به مناسبت این است که در مجاورت محله خواجو ساخته است.

به طور کلی وجود تزئینات کاشیکاری فراوان و پشت بغل های چشمه های پایین و غرفه های بالا و نمای
غرفه های طرفین با کاشیهای الوان، پل خواجو را در شمار آثار بسیار ممتاز اصفهان قرار می دهد، به طوری
که کلیه سیاحان و جهانگردانی که در دوره های مختلف به اصفهان آمده اند زیبایی های پل خواجو را وصف
کرده و آن را در زمره شاهکارهای مسلّم معماری ایرانی-اسلامی به شمار آورده اند.

پل خواجو

بیشتر بدانید از معماری پل خواجو

معماری این پل قدیمی به دلیل وجود تزئینات، نقاشی‌ها و کاشی کاری‌ها جلوه خاصی دارد. به همین دلیل این اثر تاریخی از جمله زیباترین پل‌ها در زمان خود بوده است و در بسیاری از کتب قدیمی و متون تاریخی می‌توان توصیفات و شعر‌های بسیاری را در وصف پل خواند. جالب است بدانید که پل مانند اکثر پل‌های ساخته شده بر روی رودخانه‌ها تنها برای اتصال دو طرف رودخانه کاربرد نداشته است.  پل علاوه بر اتصال ضلع شمالی و جنوبی رودخانه کاربرد سد بند نیز داشته است.

پل اصفهان

با بالا بردن دریچه‌های پل، آب تا ارتفاع ۶ متری بالا می‌آمده و همین موضوع باعث می‌شده که یک دریاچه مصنوعی" title="دریاچه مصنوعی" target="_self"> دریاچه مصنوعی ایجاد شود. ترکیب این دریاچه با طبیعت سرسبز اطراف پل خواجو منظره بسیار زیبایی ایجاد کرده و پل را به یک مکان تفریحی تبدیل می‌کرده است. اگر به دقت به پل خواجو نگاه کنید در دو ضلع شرقی و غربی ساختمانی با عنوان شاه نشین (بیگلربیکی) همراه با چند اتاق تزئین شده با نقاشی وجود دارد، که محل تفریح خانواده شاه و همچنین محل اقامت آن‌ها هنگام برگزاری مسابقات شنا و قایقرانی بر روی این دریاچه مصنوعی بوده است.

معماری پل

همچنین با بستن دریچه‌های آب و با بالا آمدن آب رودخانه در ماه‌های تابستان امکان آبیاری درختان و زمین‌های اطراف رودخانه راحت‌تر فراهم می‌شده، البته این امر در بالا بردن میزان آب چاه‌های موجود در شهر نیز موثر بوده است. بنا به متون تاریخی پل خواجو چهار طبقه داشته که طبقه فوقانی آن در طول تاریخ تخریب شده است. تخریب پل خواجو تنها به تخریب طبقه فوقانی آن محدود نمی‌شود، بلکه این پل حوادث بسیاری را پشت سر گذاشته است تا امروزه با طولی به اندازه‌ای ۱۳۲ متر و عرض ۱۲ متر خود را به عنوان یکی از نماد‌های شهر اصفهان به جهانیان معرفی کند.

ساختار طبقه دوم پل کاملا متفاوت از طبقه زیرین آن است. قسمت بالایی پل، شامل یک مسیر عبور اصلی برای سواره و در دو طرف آن محل عبور باریک با طاق نما برای عبور افراد پیاده ساخته شده است. اما قسمت زیر پل شامل ۲۱ تالار یک شکل است که با فاصله جدا از یکدیگر قرار گرفته اند تا در فضای موجود بین آن‌ها نور به اندازه کافی در فضا وجود داشته باشد. این قسمت از پل مشرف به پله‌های است که به کف رودخانه منتهی می‌شوند.

پل اصفهان

پل اصفهان

بهترینها / راسخون