گشتی در قبرستان‌های تاریخی قشم +تصاویر

قشم بزرگ ترین جزیره ایران می شود که در هرمزگان قرار دارد این جزیره در دوران ساسانیان ابرکاوان
نامیده می شد قشم دارای جاذبه های گردشگری زیادی است و همه ساله گردشگران زیادی به این
جزیره سفر می کنند و از جاذبه های آن دیدن می کنند و از سفر خود لذت می برند قشم دارای قبرستان های
تاریخی زیادی است که مهمترین قبرستان های قشم محله چاه بهار، سید مظفر، کوهی، زیر کوه (محله زیرانگی)، محله
مخابرات (گورفرنگی)، محله مسنی، سرکوه کولغان می باشد در ادامه با قبرستان های قشم
آشنا شوید و عکس های قبرستان های قشم را در پرشین وی مشاهده کنید

قبرستان های قشم

جزیره قشم به دلیل پیشینه تاریخی، اقتصادی و وجود گورستان‌هاى قدیمى ‌در کنار منزلگاه‌‌هاى متروکه، قلعه‌ها، حصار و برج‌ها، یکی
از مهم‌ترین مناطق گردشگری کشورمان به حساب می‌آید.
این جزیره حتی قبل از میلاد مسیح نیز آباد و مرکز حکومت جزایر و بنادر خلیج فارس بوده است.

قشم بزرگترین جزیره ایران و خلیج فارس در تنگه هرمز واقع است.
این جزیره در دوران ساسانیان ابرکاوان نامیده می‌شده است.
شهر قشم در شرقی‌ترین نقطه جزیره واقع شده‌ است و به‌رغم آنکه این شهر نسبت به کل جزیره مرکزیت هندسی
ندارد، اما به علت موقعیت مهم استراتژیک آن (دید گسترده به جنوب، شمال و شرق، دید به تنگه هرمز، نزدیکی
به بندرعباس و …)

از قدیم واجد اهمیت بوده و عمده‌ترین سکونتگاه جزیره محسوب می‌شده‌ است.
انتخاب شهر قشم به عنوان پایگاه اصلی توسعه منطقه آزاد تجاری ـ صنعتی قشم نیز بر اهمیت این شهر
افزوده ‌است.

در شهر قشم چندین گورستان دایر و متروکه از قدیم وجود دارد که ‌مهمترین قبرستان های قشم عبارت‌اند از گورستان‌هاى محله چاه
بهار، سید مظفر، کوهی، زیر کوه (محله زیرانگی)، محله مخابرات (گورفرنگی)، محله مسنی، سرکوه کولغان و همچنین، در روستاهایی چون
کوشه، توریان، لافت، تم سنیتی، جی‌جیان و گربدان نیز گورستان و قبرستان های قشم با قدمت زیاد وجود دارد.

در
ادامه با چند قبرستان های قشم آشنا می‌شویم.

قبرستان سید مظفر

این قبرستان ابتدا در مرکز شهر قشم وجود داشت.
بعد از خیابان کشی و ساختمان مدرسه، به نقل از آقای نوربخش نویسنده کتاب خلیج فارس، قبرستان سید مظفر تسطیح
شده و قسمتی جزو خیابان و پیاده‌رو و بقیه هم در حیاط و زیربنای مدرسه قرار گرفت.
امروز آنچه مى‌بینیم در محل قدمگاه در بهشت زهرا زیارتگاهی گنبدی شکل است که با همت سازمان منطقه آزاد قشم
و معتمدین شیعه تجدید بنا شده است.

این قبرستان ابتدا در مرکز شهر قشم وجود داشت.

 قبرستان گور فرنگی

این قبرستان در جنوب خور کولغان قشم قرار دارد و در روزگاران پیش مدفن انگلیسی‌ها و پرتغالی‌هاى ساکن جزیره بوده
است.
جسد ویلیام بافین دریانورد، کاشف معروف، و دو نفر دیگر از سربازان انگلیسی که در سال ۱۰۳۱ ه‍.
ق در‌این مکان مدفون است.
‌این گورستان ۳۹۲ سال قدمت دارد

این قبرستان در جنوب خور کولغان قشم قرار دارد

قبرستان محله مسنی

سالخوردگان قشم قدمت ‌این گورستان را بین ۴۰۰ تا ۵۰۰ سال مى‌دانند.
در گورستان مسنی قبرهای مردان معروفی چون شیخ حاج رمضان که قبرش جلوی خانه حاج عبدالفاتح کریمى ‌قرار دارد و
مردم به زیارت آن مى‌روند فاتحه مى‌خوانند و نذر مى‌کنند و روی قبر نقل و بادام مى‌ریزند و از قبرهای
معروف دیگر در‌این گورستان قبر شیخ قاسم اسنوی است که مردی فقیه و حافظ قرآن بوده است.

قبرستان‌های حومه شهر
علاوه بر قبرستان های قشم در حومه و روستاهای اطراف نیز قبرستان‌های تاریخی زیادی وجود دارد.
در ادامه با تعدادی از قبرستان های قشم آشنا می‌شویم.

قبرستان کولغا

این گورستان در خارج از شهر قشم و بر سر راه درگهان و روی کوه معروف به کولغان
قرار گرفته است.
در بالای تپه‌هاى کولغان، آثار خانه و معبد و برج و غیره وجود داشته است که همه بر اثر باران
و تابش آفتاب و نیز دستبرد به مصالح ساختمانی به تدریج از بین رفته است.

در بالای تپه‌هاى کولغان، آثار خانه و معبد و برج و غیره وجود داشته است

قبرستان روستای کوشه

در روستای کوشه قبرستانی قدیمى ‌وجود دارد که آرامگاه بسیاری از بزرگان و علمای جزیره است.
علاوه بر آن، در ‌این روستا مقبره مخروبه شیخ برخ و نیز مسجد قدیمى ‌و معروف «برخ» وجود دارد که
مى‌گویند بر روی آتشکده زرتشتیان بنا شده و در سال ۲۴۴ هجری قمری (برابر سال ۸۳۸ میلادی) تعمیر شده است.
به ‌این ترتیب، از سال ۸۳۸ میلادی تاکنون زمانی نزدیک به ۱۲ قرن است که ‌این مسجد تعمیر شده است.

در اطراف مسجد برخ قبرهایی با اشکال مختلف و زیبایی‌هاى متنوع قدیمى ‌با قالب‌هاى استوانه‌اى سنگی و به شکل
قایق (زورق) بادبانی قدیمى ‌وجود که نوشته‌هاى کنده شده بر سطح سنگ‌هاى ‌این قبرها حکایت از وجود مسلمانان در آن
منطقه مى‌کند و کلمات و الفاظ معنوی با درود بر دوازده امام یا نوشته‌هاى صلی علی امام باقر (ع) و
صلی علی امام جعفرالصادق (ع) و صلی علی امام‌التقی (ع) و صلی علی امام زین‌العابدین، که در دو طرف سنگ
استوانه‌اى که بر روی قبر قرار داده شده، کنده‌کاری شده است و هنوز با گذشت زمان و تأثیرات عوامل فرسایشی
صحیح و سالم بر جای مانده است.

در روستای کوشه قبرستانی قدیمى ‌وجود دارد که آرامگاه بسیاری از بزرگان و علمای جزیره است.

همچنین، نقش‌ها و نوشته‌هاى ترسیمى ‌یا طراحی شده به نام خداوند متعال و به نام امام علی (ع) به صورت
درهم در طرحی منظم بر روی ‌این سنگ طراحی شده است که شمای آن به شکل زیبا و جذاب است
که از یک سمت الله و از جهتی دیگر علی خوانده مى‌شود.
بر بعضی دیگر از سنگ‌هاى ‌این قبرهای نیز صفات خداوند متعال نظیر حلیم، غفور، رحیم و اسماالحسنی دیگر آیاتی از
قرآن نوشته شده است.

قبرستان روستای کوشه

این گورستان و مسجد و مقبره معروف و بسیار قدیمى ‌(شیخ برخ) که ساختمان اولیه آن را به قرن اول
هجری نسبت مى‌دهند، در روستای کوشه قشم که در حدود ۴۰ کیلومتری غرب قشم واقع شده است قرار دارد.

قبرهایی با سنگ‌هاى استوانه‌اى کنده‌کاری با نوشته‌هاى قرآنی که در دو طرف آن با طرح‌هایی از گل و ستاره، حاشیه
چینی زیبا، طرح‌هاى درهم به نام خداوند متعال و حضرت و امام علی (ع) و نام مبارک امامان تزئین شده‌اند،
با قدمت بیش از هزار سال در‌این روستا پابرجا است و قبرهایی نیز شبیه آن در روستای گربدان با قدمت
۶۰۰ ساله و در روستاهای همجوار توریان، تم سنیتی، رمکان، جی‌جیان وجود دارد.
این قبرها همگی از نوعی خط و نوع جنس سنگ برخوردار بوده و حکایت از وجود گروهی از حجاران معروف
در زمان ورود فرماندهان رسول اکرم (ص) به جزیره است.در ادامه با قبرستان های قشم آشنا شوید

قبرستان توریان

در گورستان روستای توریان قشم نیز قبری قدیمى ‌به شکل قبرهای روستاهای کوشه و گربدان و با همان
دست خط کوفی و عربی وجود دارد که بر روی‌ آن اشعاری در وصف رسول گرامى ‌اسلام (ص) و در
مدح امام علی (ع) کنده‌کاری شده است و در انتهای سنگ قبر در سمت پای جنازه آیه قرآن ـ کل
شی‌هالک الاوجهه ـ بر روی سنگ قبر کنده‌کاری شده است که قدمت ‌این قبر مربوط به زمان حجاران معروف در
حدود ۱۰۰۰سال قبل می‌رسد.

قدمت ‌این قبر مربوط به زمان حجاران معروف در حدود ۱۰۰۰سال قبل می‌رسد.

قبرستان روستای تم سنیتی

در‌ این گورستان قبرهای زیادی با دست خط همان حجاران و سنگتراش‌هاى مشابه قبرهای سایر
گورستان‌هاى منطقه که دارای قدمت در حدود ۹۰۰ سال مى‌باشد وجود دارد که بسیاری از‌این قبرهای در زیر خاک است
و بعضا گوشه‌هایی از‌این قبرهای با فرسایش خاک اکنون مشخص شده است و زیارتگاهی گنبدی و مخروبه نیز در‌ این
قبرستان وجود دارد که اطلاعی از شناخت صحیح آن وجود ندارد، بعضی از پیران منطقه آن را خواجه بو اخیر
مى‌نامند.

زیارتگاهی گنبدی و مخروبه نیز در‌ این قبرستان وجود دارد

قبرستان رمکان

این قبرستان در کنار حوزه علمیه صالحیه رمکان است و قبرهای قدیمى‌فراوانی در آن وجود دارد.
نوعی نوشته و سنگ‌تراش‌هاى آن نیز شبیه سنگ‌های قبرهای تاریخی روستای کوشه و مناطق اطراف است.
از جمله قبرهایی که نوشته‌ها و تاریخ آن مشخص است و به عربی نوشته شده است عبارت‌اند از: الموتوفا المرحوم
السعید الشهید حاجی سماالدین بن عتاب الدین یب، نوراسه مرقده و فی شهر جمادی الاول به تاریخ سال ۹۴۹ هجری
قمری ـ در یک سمت سنگ ‌این قبر اشعاری ‌این چنین مشخص است.

این قبرستان در کنار حوزه علمیه صالحیه رمکان است

«الموت کاس و کلی نا س شاربه» مرگ تشبیه به جامى‌شده که همه مردم از آن جام مى‌نوشند.
والقبر باب و کل ناس داخله و قبر دری است و تمام مردم از آن داخل مى‌شوند.
قدمت‌ این قبر به چهارصد و هفتاد و چهار سال مى‌رسد.
وفات المرحوم السعید الشهید نوراسه فی مرقدها بی بی رابعه محمد سفاهانی به تاریخ ماه ذیقعده سال ۹۰۳ ه‍.
ق قدمت‌این قبر پانصد و بیست سال است.

قبر فردوس مکان ملا محمد بن داود در تاریخ ربیع الاخر ۱۰۴۴که قدمت آن ۳۷۹ سال است.
قبر عزالدین محمدبن مولانا عبدالرحمن عالی، در ماه صفر ۹۰۹، که قدمت آن پانصد و چهار سال است.

قبر عالی شاه بن علی، در گذشته در تاریخ دهم ذیحجه‌الحرام سال ۹۰۳ ه‍.
ق، که ۵۰۲ سال قدمت آن است و قبر بی بی روحه در شهر رمکان جنب مسجد جامع قدیمى ‌در
نزدیک منزل مرحوم شیخ محمد شریف صالحی که قدمت آن از تاریخ سال ۹۰۳ ه‍.
ق تاکنون ۵۲۰ سال است، که ابتدا دارای گنبد بوده و با ورود گروهی در زمان قواسم ـ یا جاسم
ـ که از نجد وارد قشم مى‌شوند و مخالف گنبد و آثار قبر بوده‌اند، گنبد‌این قبر تخریب مى‌شود.در ادامه با قبرستان های قشم آشنا شوید

گورستان لافت کهنه

در اطراف زیارتگاه سیدحسن پسر سیدمنصور در لافت کهنه، قبرستانی وجود دارد.
اعتقاد بر ‌این است که مقابر مسلمانان در لافت، یادگار دستبرد عثمان ثقفی و علاء خضرمى‌(جانشین عثمان در فرمانداری بحرین)
در سال شانزدهم هجری به جزیره قشم است.
در‌این قبرستان که تابلویی به نام قبرستان دارالمغفره دارد، قبرهای دارای قدمت فراوانی بوده و تکه سنگ‌هاى نوشته شده قدیمى‌که
در حال حاضر شکسته شده و در حال از بین رفتن است و تاریخ آن قابل خواندن و تشخیص نیست.

در اطراف زیارتگاه سیدحسن پسر سیدمنصور در لافت کهنه، قبرستانی وجود دارد.

در قبرستان قدیمى ‌لافت کهنه در منطقه تابه‌تا که در آنجا زیارتگاه سید شمس‌الدین قرار دارد اطراف آن نیز قبرهای
بسیاری با قدمت فراوان که از نوع سنگ نبشته و کتیبه‌هاى شکسته مى‌توان تشخیص داد وجود دارد که قدمت آن
نیز به حدود بیش از هزار سال مى‌رسد

زیارتگاه دیگری نیز به نام زیارت شیخ‌اندرآبی در روبه‌روی شهر لافت در
جزیره کوچک در منطقه جنگل‌هاى حرا قرار دارد که با فاصله ۵۰۰ متری از ساحل مردم به زیارت آن رفته
و برای خود نذوراتی دارند که قدمتی برابر با دو زیارتگاه لافت کهنه و لافت جدید دارد.

قبرستان منطقه خربس

در ‌این قبرستان نیز تعداد ۳ قبر با سنگ‌های معدنی تراشیده شده به شکل مستطیل با کنده‌کاری
و دست خط همان حجاران معروف که در منطقه روستای کوشه و گربدان از خویش اثر زیبایی به جا گذاشته‌اند
دیده مى‌شوند.

اما به علت قرار گرفتن ‌این قبرستان در ساحل دریا و تأثیر بیشتر عوامل طبیعی (از جمله هوای شرجی و
گرمای خورشید) نوشته‌هاى آن خوانا نبوده و فقط از نوع سنگ و بقیه اثرهای به جا مانده قابل تشخیص است
که قدمت آن نیز به حدود هفتصد سال مى‌رسد.
در مناطقی نیز از کناره‌هاى ساحلی یا مکانی‌هایی که برای ساخت و ساز حفاری مى‌شوند اغلب آثاری از سنگ‌هاى قبر
با قدمت فراوان یافت مى‌شود.

بیشتر بدانید:مختصری از تاریخ

همان طور که در بالا هم گفته شد قدمت این جزیره به دوران ساسانیان می رسد
و در آن دوران به آن ابرکاروان می گفته اند. گفته می شود که از دوران قب از اسلام
و حتی از دوران پادشاهان ماد در این جزیره سکونت می شدهاست، با پیدایش اسلام،
مسلمانان جزیره را فتح کرده و اینگونه بود که کم کم همه چیز رنگ و شکل دیگری به خود گرفت.

کم کم حکومت های مختلفی بر این جزیره حاکم بودند که از میان آن ها می توان به آل بویه اشاره کرد
و در دورانی هم تحت تاثیر حمله ی مغولان و حکومت ایلخانیان بود. کم کم اروپایی ها پایشان به اینجا
باز شد و مدتی مخصوصا پرتغالی ها به آن حکومت کردند و این سلطه تا جایی در دوران قاجار شکل
رسمی به خود گرفت تا اینکه دوران بعد از حکومت قاجار دوباره این جزیره به ایران برگردانده شد.

کجارو و الی گشت