روستای برگ جهان یکی از زیباترین روستاهای اطراف تهران

شاید برای برخی از افراد تهران یادآور شهر بزرگ و پر ترافیک و آلوده است اما باید بدانید تهران زیبایی های
طبیعی خاص خود مانند روستاهای خوما در این مطلب قصد داریم شما را با یکی از زیباترین روستاهای
واقع در تهران آشنا کنیم روستای برگ جهان یکی از زیباترین روستاهای استان تهران است که شاید
برای خیلی از افراد ناشناخته باشد در ادامه با روستای برگ جهان و عکس هایی از آن آشنا خواهیم شد

روستای برگ جهان

روستای برگ جهان یکی از زیباترین روستاهای اطراف تهران است که شاید برای بسیاری از ساکنان تهران ناشناخته مانده باشد.
با ما همراه باشید تا بیشتر با این روستا آشنا شوید.

تنفس هوای پاک و دیدن آسمان آبی غنیمتی است که شما می توانید طی مدت یک ساعت و در فاصله حدود
۵۰ کیلومتری هر کجای اطراف تهران به آن برسید.
روستایی زیبا و خاص که در بیخ گوش تهران چشم هر گردشگری را به خود خیره می‌کند.
آب‌وهوای برگ جهان در بهار و تابستان معتدل و مطبوع و در پاییز و زمستان سرد است.
البته درست است که هوای روستا در پاییز سرد است، اما دیدن این روستا را در پاییز به شما توصیه
می‌کنیم.
زیبا‌ترین مناظر ممکن را در پاییز برگ جهان می‌بینید نه تابستان و بهار.
درختان روستا در این فصل ترکیبی از رنگ‌های گرم نارنجی و زرد و قرمز و قهوه‌ای می‌شوند و ناخودآگاه گرما
را مهمان وجودتان می‌کنند.

موقعیت و تاریخچه

رودخانه برگ جهان، از ارتفاعات اطراف روستای برگ جهان سرچشمه می‌گیرد و پس از پیوستن به رودخانه رودبار به
سد لتیان می‌ریزد.
ارتفاع روستای برگ جهان از سطح دریا ۲۰۲۶ متر است.
آب‌وهوای آن در بهار و تابستان معتدل و مطبوع و در پاییز و زمستان سرد است.
برگ جهان از جمله روستاهای قدیمی منطقه لواسانات است.

روستای برگ جهان

سفال‌های به دست آمده از لایه زیرین این روستای کوهستانی نشانگر قدمت تاریخی این روستاست.
طی چند دهه اخیر بناهای قدیمی این روستا تخریب و به جای آن‌ها ساختمان‌های جدیدی احداث شده و بافت قدیمی
روستا دگرگون شده‌ است.
محلات سرده، پاده، رودبار و شاهان کالبد روستای برگ جهان را تشکیل می‌دهند که متاسفانه از نظر معماری هویت آنها
دگرگون شده‌ است.
فقط در محله سردره بقایای معماری (بنای یک مسجد) سال‌های میانی دوره پهلوی به جا مانده‌ است.
مردم روستای برگ جهان به زبان فارسی سخن می‌گویند.

زندگی و سکونت مردم

مشاغل عمده مردم این روستا زراعت، باغداری و دامداری است و برخی نیز به فعالیت‌های خدماتی می‌پردازند.
گندم، جو و بنشن عمده‌ترین محصولات زراعی و گردو، سیب، زردآلو، گیلاس، آلبالو و هلو از محصولات باغی و سردرختی‌های
این روستاست.
تولید فرآورده‌های لبنی از قبیل شیر، ماست و کره و نیز تولید عسل در این روستا رواج دارد.

روستای برگ جهان در یک محدوده کوهستانی استقرار یافته و بافت مسکونی متمرکزی دارد.
این روستا که در گذشته از چهار محله به نام‌های سرده، پاده، رودبار و شاهان تشکیل شده بود، امروزه بر
اثر تخریب و نوسازی ساختمان‌ها، هویت پیشین خود را از دست داده‌ است.
مصالح خانه‌های قدیمی عمدتا شامل سنگ، خشت، گل و چوب است.
دیوار خانه‌های قدیمی ضخیم و سقف آن‌ها با تیرهای چوبی سرشاخه‌های درختان و اندود کاهگل پوشیده شده‌ است.

روستای برگ جهان

در بازسازی برخی خانه‌های قدیمی از سقف‌های شیروانی و یا روش ایزوگام استفاده شده‌ است.
خانه‌های قدیمی اکثرا یک طبقه و ساختمان‌های جدید دو یا چند طبقه ساخته شده‌اند.

علی‌رغم تغییرات فضای کالبدی، باغچه‌های سرسبز و پر گل فضایی سرشار از سرزندگی و نشاط پدید آورده‌اند.
خانه‌های قدیمی معمولا به صورت حیاط مرکزی ساخته می‌شدند که در اطراف آن اتاق‌ها قرار داشتند.
برای رسیدن به اتاق‌ها در هر سمت حیاط پلکان سنگی وجود داشت که عرض آن گاه به دو متر می‌رسید
و ارتفاع پله‌ها بین ۲۰ تا ۳۵ سانتی‌متر بوده است.
سکویی که در آن اتاق‌ها قرار دارند از سطح حیاط حدود ۲ متر بالاتر است و در زیر این سکو
زیرزمین‌ها قرار دارند که برای ذخیره آذوقه از آنها استفاده می‌شده‌ است.

جاذبه‌های گردشگری روستای برگ جهان

روستای کوهستانی برگ جهان با چشم‌اندازهای جذاب ارتفاعات اطراف گسترده باغات سرسبز و مزارع پیرامون حواشی رودخانه برگ جهان و
مسیرهای زیبای کوچه باغ‌های روستا یکی از زیباترین و جذاب‌ترین روستاهای استان تهران به شمار می‌آید.
این روستای زیبا با مناظر دل‌فریب و جلوه‌های کم‌نظیر به ویژه در بهار و تابستان هزاران گردشگر شهری را به
سوی خود جلب می‌کند.
آرامگاه امام‌زاده اسماعیل در ضلع غربی روستا و در دامنه شرقی تپه‌ای معروف به تنگل‌خانه واقع شده‌ است.
بنای اولیه این امام‌زاده گنبد مخروطی زیبایی داشت که امروزه به بنای جدیدالاحداثی تبدیل شده‌ است.
این امام‌زاده مورد احترام مردم روستای برگ جهان و روستاهای مجاور است.

نمایی از داخل روستای برگ جهان

در ضلع غربی روستا و در شمال رودخانه برگ جهان صخره رسوبی بزرگی قرار دارد که از سطح زمین‌های جنوبی
حدود ۴۵ متر ارتفاع دارد و اطراف آن را باغات روستا فرا گرفته‌اند.
این تپه که در جهت شمالی-جنوبی گسترش یافته به تنگل‌خانه مشهور است.
به نظر می‌رسد این تپه در گذشته قلعه‌ای بوده‌ است.
که مردم روستا در مواقع احساس خطر و یا تهاجمات دشمنان به آن پناه می‌برده‌اند

قلعه دختر

در فاصله سه کیلومتری شمال
روستای برگ جهان و در ارتفاع ۲۷۲۰ متری نیز بقایای قلعه‌ای به جا مانده است که به قلعه دختر یا
قلعه بند معروف است.
این قلعه طی دهه‌های اخیر تخریب شده و مصالح آن در سایر بنا‌های روستا مورد استفاده قرار گرفته است. این
اثر در سال ۱۳۸۲ در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده‌ است.

زندان‌خانه لار

همچنین در ارتفاعات شمال غربی این روستا غاری وجود دارد که به زندان‌خانه لار معروف است.
ظاهرا در گذشته این غار به‌ عنوان زندان مورد استفاده قرار می‌گرفته است.

نمایی از داخل روستای برگ جهان

غار خمیره

یا همان زندان‌خانه لار در منطقه لواسان و در سمت شمال غربی روستای برگ جهان واقع شده است.
غار ابعادی در حدود دو متر در دو متر دارد و طول آن نیز حدود ۳۰ متر برآورد شده است.
در درون این غار چند راه فرعی وجود دارد.
که عمق چندانی ندارند.
ظاهرا در گذشته این غار به عنوان زندان مورد استفاده قرار می‌گرفت.

آرامگاه امام‌زاده اسماعیل

در ضلع غربی روستا و در دامنه شرقی تپه‌ای معروف به تنگل‌خانه واقع شده ‌است.
بنای اولیه این امامزاده گنبد مخروط زیبایی داشت که امروزه به بنای جدیدالاحداثی تبدیل شده ‌است.
این امامزاده مورد احترام مردم روستای برگ جهان و روستاهای مجاور است.

آبشار برگ جهان

آبشار برگ جهان در شمال شرقی روستا یکی از جاذبه‌های گردشگری برگ جهان است.
این آبشار در مسیر صعود به قله‌های سرسیاه غار (سیاه چال‌ها) قرار گرفته و همچنین مقصد طبیعت گردانی است که
به قصد پیاده‌روی و کوهپیمایی به این روستا عزیمت می‌کنند.
ارتفاع آبشار برگ جهان از سطح دریا حدود ۲۲۰۰ متر بوده و برای رسیدن به آن به یک تا یک
ساعت‌ونیم پیاده‌روی در مسیری است که ابتدا از میان کوچه باغ‌ها و سپس از پای کوه می‌گذرد.

روستای برگ جهان

بعد از گذشت تقریبا پنج دقیقه پیاده‌روی از داخل روستا از یک پل ماشین رو که در طرف راست قرار
دارد عبور کرده، بعد از قرار گرفتن در مسیر باغ‌ها راه اصلی را ادامه داده و بعد از گذشتن ۱۰
دقیقه به دو راهی رسیده که سمت راست آن به رودخانه می رسد در صورت کم آب بودن رودخانه از
آن گذشته و با حرکت در جهت خلاف جریان آب به سمت محل تلاقی رودخانه‌ها و بعد به سمت آبشار
می‌رسیم.
اما راه سمت چپ کمی بالاتر از پای کوه گذشته و به همان محل تلاقی رودخانه‌ها می‌رسد.

اگر چه امروزه جوانان این روستا نیز همانند سایر نقاط کشور به بازی‌های رایج به ویژه بازی فوتبال و والیبال
علاقمند هستند، اما بازی‌های سنتی الک دولک و هفت‌سنگ هنوز هم در میان مردم این روستا رواج دارد.

چهره ماندگار

محمد
همایون در سال ۱۲۷۳ هجری خورشیدی به دنیا آمد و در ۵ بهمن ۱۳۵۶ درگذشت.
مدفن وی در مسجد فیروزآبادی شهر ری و در نزدیکی قبر جلال آل احمد است.
محمد همایون جهت عمران و آبادانی روستای برگ جهان اقدامات بسیاری را انجام داد.

اقدامات محمد همایون

۱.
ساخت نخستین جاده دسترسی روستا

۲.
ساخت نخستین و تنها مدرسه روستا

۳.
ساخت مسجد محله شاهان

۴.
ساخت نخستین حمام بهداشتی روستا

۵.
تخریب حمام شاهان و ساخت حمام جدید با سیستم دوش

نمایی از روستای برگ جهان

۶.
احداث توالت عمومی جووک و تل حموم

۷.
احداث پل شاهان

شکل‌گیری تکیه سرده برگ جهان

تا حدود یک‌صد سال پیش، برگ‌جهان یک حسینیه بیشتر نداشت و آن
هم تکیه سرده بود.
زمین تکیه سرده را فردی به نام اسماعیل وقف کرده است.
اسماعیل پدر علی‌اکبر و او پدر حاج آقا و او پدر سه فرزند پسر به نام‌های کربلایی محمد، حاج ایوب
و حاج یعقوب پلویی بود.
به این ترتیب سال وقف زمین تکیه در فاصله زمانی بین ۱۵۰ تا ۲۰۰ سال قبل برآورد می‌شود.
همه‌ اهالی روستا از محله‌های شاهان، روبار آقانور، روبارک، پاده و سرده در این محل جمع شده و مراسم عزاداری
را به‌ جا می‌آوردند.

نمایی از روستای برگ جهان

نقشه و معماری تکیه

در ابتدا، چهار سمت زمین وقفی را که زمینی مربع شکل بود، با دیوارهای گلی محصور
کرده و سه سمت شمال، شرق و جنوب آن (چسبیده به دیوار پیرامون) را سکومانند ساخته و آن را مسقف
کردند که به تاق‌نما معروف بود.
سقف تاق‌نماها از یک سمت به دیوار پیرامون و از سمت دیگر به ستون‌ها و نعلین‌های چوبی استوار بود.
تاق‌نما یا ایوان تکیه رو به محوطه درون یا حیاط تکیه بدون دیوار بود.
تنها در لبه سکوها نرده‌های چوبی کوتاه (معجر) نصب شده بود.

باقی مانده زمین در وسط به حیاط تکیه مشهور شد.
در وسط حیاط سکوی بزرگ و مربع‌شکلی ساخته که نام سکوی تکیه داشت و برای برگزاری مراسم تعزیه‌خوانی استفاده می‌شد.

در فصل زمستان که انبوهی از برف حیاط تکیه را پوشانده بود، اهالی برای حفظ خود از سرما به صورت
طایفه‌ای و مشترک، مبادرت به گذاشتن کرسی می‌کردند و در هنگام عزاداری زیر کرسی‌ها می‌نشستند.

بدین ترتیب تاق‌نماها دارای پشت‌بام بوده و به نظر می‌رسد حضور جمعی زنان در تکیه استقرار بر روی همین پشت‌بام‌ها
بوده است.
چرا که هنوز هم افراد سالخورده روستا محل استقرار زنان در طبقه بالای حسینیه را پشت‌بام تکیه می‌نامند.

مراسم پوش‌گذاری

پنج
روز مانده به محرم، اهالی روستا جمع شده و طی مراسم خاصی و با سردادن شعارهای مذهبی که در آن
روزگار مرسوم بود، و به رهبری مشهدی اسماعیل محمود (پدر عبدالرزاق) کار بالا کشیدن پوش آغاز می‌شد.
ابتدا دو تیر چوبی بزرگ را به‌عنوان ستون در وسط پوش قرار داده که به آن گُل‌بند می‌گفتند.

نمایی از روستای برگ جهان

به هر ستون طنابی بسته و آن را یکی به ساختمان قهوه‌خانه‌ای که در روبروی سرقبرستانی (زیر خانه فعلی آقانوری)
قرار داشت بسته و دیگری را به منزل استاد غفور در کنج مقابل تکیه مهار می‌کردند.
سپس دو طناب دیگر به دو سمت دیگر متصل می‌کردند.

برای استوار کردن ستون، مشهدی اسماعیل به عنوان فرد هماهنگ‌کننده با صدای بلند می‌گفت: یولی بکشین – یولی بکشین.

طناب‌ها از چهار سمت کشیده شده و ستون اصلی در وسط استوار شده و طناب‌ها محکم در هر سمت
بیرون تکیه بسته می‌شد.

تعزیه خوانی روستای برگ جهان

گروه‌های تعزیه‌خوان در بدو ورود به روستا و تصمیم به برپایی تعزیه مدتی طبل و شیپور می‌زدند
تا اهالی از حضورشان با خبر شوند.
در هر روز هم که قرار بود تعزیه خوانده شود، مدتی طبل و شیپور می‌زدند تا علاقه‌مندان فرصت یافته خود
را به تکیه برسانند.
مراسم تعزیه همواره در غروب اجرا می‌شد.
معمولا تعزیه‌ها در تکیه محله شاهان برپا می‌شد.
زیرا در زمان خدمت مرحوم حاج صدرالله پلویی در تکیه محله سرده، ایشان نسبت به برپایی تعزیه روی خوشی نشان
نمی‌دادند.

این موضوع هم متاثر از نظر اکثر علمای دینی در خصوص برپایی تعزیه بود و هم به دلیل افزایش مسئولیت‌های
ایشان در مراقبت از اموال حسینیه که معمولا در زمان برپایی تعزیه عمدا یا سهوا مفقود شده یا دزدیده می‌شد.راه‌های
دسترسی به روستای برگ جهان

فاصله تهران تا برگ جهان ۴۰ کیلومتر است، اما برای رفتن به برگ جهان از
دو راه می‌توان استفاده کرد.
یکی مسیر تهران، لواسان، نارون، هنرک، افجه و سپس برگ جهان و دیگری تهران، جاجرود، سد لتیان، نیکنامده و برگ
جهان.
هردو این مسیر‌ها آسفالته است.
اگر قصد دارید از تهران به سمت برگ جهان بروید، می‌توانید از مسیر بزرگراه شهید بابایی، جاده لشگرک، لواسان بزرگ
رفته و از آنجا راه روستای افجه را در پیش بگیرید و به روستای برگ جهان برسید

بیشتر بدانید از تاریخچه روستا برگ

همان طور که گفته شد روستای برگ جهان قدمت زیادی دارد و یکی از کهن ترین روستاهای
منطقه لواسانات است. سفال‌ های مکشوفه از این منطقه که در نتیجه کاوش های
باستان شناسی به دست آمده تایید کننده این گفته ی محققان است.

این سفال ها از لایه های زیرین این روستای کوهستانی بدست آمده است.
اما این روستا هم مثل خیلی از نقاط دیگر در گذر زمان و بویژه دهه های اخیر آثار
و بناهای قدیمی آن به شکل های گوناگون، یا در اثر حوادث طبیعی و یا ساخت و
سازهای بی رویه تخریب شده و امروزه به جای آن یادگارها و بناهای تاریخی،
ساختمان‌ های جدیدی در این محل احداث شده که این مساله باعث شده بافت قدیمی
برگ جهان آرام آرام دچار تغییر شود و آن زیبایی طبیعی که ویژگی این روستا بوده رفته رفته کم رنگ شود.

این روستا از محله های گوناگون تشکیل می شود که شامل، محله های سر ده، پا ده،
روبار و شاهان کالبد است و باز جای تاسف و نگرانی است که آن بافت قدیمی این
محله ها از بین رفته و از نظر معماری هویت این محلات بکلی تغییر یافته و اصالت
و زیبایی طبیعی خود را از دست داده اند و تنها در محله سردره بقایای معماری
یک اثر قدیمی که یک مسجد دوره پهلوی است در حال حاضر وجود دارد.

زبان مردم این نقطه زبان فارسی است و جمعیت روستای برگ جهان حدودا
۱۲۰۰ تن است که این جمعیت از راه زراعت، باغداری و دامداری و فعالیت‌های خدماتی دیگر امرار معاش می کنند.

آب و هوا و ویژگی های روستای برگ جهان

این روستا دارای آب و هوای  معتدل و مطبوع  در فصل های بهار و تابستان  است و در پاییز
و زمستان دمای هوا در این روستا کاهش یافته و سرد می شود. روستای قدیمی برگ
جهان که در یک منطقه کوهستانی قرار گرفته از نظر سکونت دارای بافت مسکونی
متمرکزی است. مصالحی که اهالی روستا برای ساخت خانه‌های خود در قدیم از آن
استفاده می کردند شامل سنگ، خشت، گل و چوب بود، دیوار این خانه ها ضخیم
و سقف خانه ها را با تیرهای چوبی که از سرشاخه ‌های درختان بود و کاهگل اندود شده بود، می پوشاندند.

گندم، جو و حبوبات تولیدات عمده این روستا است همچنین دیگر محصولات کشاورزی
مثل آلبالو، گیلاس، زردآلو، هلو، گردو و سیب از محصولات درخت ها و باغ های برگ
جهان است. فرآورده‌های لبنی روستا هم شامل شیر، ماست و کره است و تولید عسل هم در این روستا رایج است.

کجارو / الی گشت