روستای تاریخی وانشان از کهن‌ترین خاستگاه‌های تمدن ایرانیان

ما در این مطلب از پرشین وی قصد داریم شما را به یکی از روستاهای
بسیار زیبا و خاص در شهرستان گلپایگان آشنا کنیم ، روستای وانشان یکی
از زیباترین روستاهای این شهرستان در اصفهان است که آب و هوای بسیار
عالی و دلپذیر و همچنین معماری خاصی در خانه هایش دارد در ادامه بیشتر با این
روستا آشنا خواهیم شد

روستای وانشان

اصفهان با آ‌ب‌وهوای دلپذیرش و وجود رود زاینده‌رود روستاهای بسیاری در دل خود دارد.
یکی از این روستاهای زیبای تاریخی وانشان است.

روستای وانشان از توابع شهرستان گلپایگان واقع در استان اصفهان است.
این منطقه وسیع، از کهن‌ترین خاستگاه‌های تمدنی در نجد ایران است که صدها روستای قدیمی، زیبا و مهم را در
خود جای داده است.

این روستا در ۱۲ کیلومتری جنوب شهرستان گلپایگان و ۱۵ کیلومتری شمال خوانسار قرار دارد.
این روستا در دل طبیعت زیبای خود پذیرای آثار و بناهای تاریخی بسیاری است.

وجه تسمیه

این روستا به دلیل نزدیکی به ارتفاعات داری آب‌وهوای بسیار خوبی است.
نام این روستا وانشان یا به زبان محلی وانشون است.
البته درنوشته های دیگر به نام ونیشون نیز از آن یاد شده است.

روستای وانشان

سابقه تاریخی روستای وانشان

وجود بقعه امامزاده ابوالفتوح سلیمان‌بن موسی‌بن جعفر، در روستای وانشان که بنای آن با توجه به کتیبه داخل حَرم، به
قرن دهم هجری مربوط می‌شود.
همچنین وجود درخت عظیم و فوق‌العاده قدیمی کنار دیوار امامزاده که نزدیک به هزار سال عمر دارد، نشان از قدمت
این روستا دارد.

در آبان ماه سال ۱۳۹۱ غاری قدیمی با بقایای استخوان چندین انسان و ظروف سفال شکسته در کوه تیر روستای
وانشان کشف شد که پس از انجام بررسی‌ها توسط میراث فرهنگی استان اصفهان مشخص شد قدمت آنها به بیش از
۳۰۰۰ سال می‌رسد که حاکی از قدمت و وجود زندگی در زمان های قدیم در این روستا است.

روستای وانشان

گویش مردم

گویش مردم وانشان که وانشانی، ونیشونی و مردم این روستا اونشونی می‌نامند، جزئی از گویش‌های ایران مرکزی و شمال غربی
است و شباهت‌هایی به گویش خوانساری دارد. زبان وانشونی یکی از قدیمی‌ترین زبان‌های ایرانی است.

مکان‌های دیدنی وانشان
بقعه امامزاده ابوالفتوح سلیمان‌بن موسی‌بن جعفر، در روستای وانشان (وانشون) با توجه به کتیبه داخل حَرم، به قرن دهم هجری
مربوط می‌شود.
بنا بر کتیبه، امامزاده از نوادگان موسی پسر جعفر است.

بر فراز بقعه چهارگوش آجری گنبدی هرمی و دوازده ترکی کشیده شده‌ است.
روی صندوق آیاتی از قرآن مجید نوشته شده و کلمه «صندوق شاه حسین فرید ونشکوه» دیده می‌شود.

روستای وانشان گلپایگان

آشنایی با روستای وانشان

کهنسالان وانشان می‌گویند امامزاده ابوالفتوح بسیار قدیمی است و یک دلیلش، وجود درخت عظیم و فوق‌العاده قدیمی کنار دیوار آن
است.

فضای داخلی گنبد دارای یک صندوق چوبی منبت‌کاری شده بسیار نفیس است که در حال حاضر ضریح روی آن قرار
گرفته‌ است، چون صندوق چوبی زیر ضریح است، نمی‌توان تاریخ ساخت آن را بررسی کرد.

در فضای داخلی گنبدخانه، فضایی مستطیل شکل یا آسمانه با سقفی تیرپوش و مسطح قرار دارد.
زیر سقف چوبی نقاشی و خوشنویسی با خط نستعلیق دیده می‌شود که کار استاد محمود نجار و استاد یوسف خوانساری
است.

درب قدیمی امامزاده ابوالفتوح که یک بار در سال ۱۳۰۹ زراندوزان یهودی به آن طمع کردند، شاهکار منبت‌کاری در زمان
شاه تهماسب صفوی است.

روستای وانشان گلپایگان

تاریخ اتمام کار این در سال ۹۹۰ هجری قمری است، یعنی بیش از سه قرن قدمت دارد.

شمعون میرزا سلیمان کلیمی و در عتیقه شاهزاده ابوالفتوح

در سال ۱۳۰۹ هجری شمسی شخصی به نام شمعون میرزا سلیمان
کلیمی برای خرید درب عتیقه شاهزاده ابوالفتوح روستای وانشان به خادم آن مراجعه می‌کند و ایشان هم حکم شرعی فروش
درب‌ها را از روحانی محل (شیخ محمد صادق علامه) می‌پرسد،

کهنسالان نقل کرده‌اند ایشان پاسخ می‌دهد: اگر این درب قابل
استفاده نیست، فروش آن مانعی ندارد و باید پول آن را خرج تعمیر و مرمت زیارتگاه شاهزاده ابوالفتوح کنید.

ضریح امامزاده ابوالفتوح

پس از این فتوا، درب امامزاده به فروش می‌رسد، اما بعد از مدتی شمعون هنگام خروج از
مرز ایران گیر می‌افتد و در بازجویی می‌گوید این در را از خادم زیارتگاه شاهزاده ابوالفتوح خریده‌ است.

ماموران حکومتی به خادم شاهزاده ابوالفتوح مراجعه می‌کنند، او هم می‌گوید: من به حکم مجتهد محل‌مان این درب را فروخته‌ام
و سرانجام شیخ محمدصادق علامه را برای محاکمه به اراک احضار می‌کنند.
این محاکمه سال‌ها طول می‌کشد و در نهایت در تاریخ ۵ فروردین ۱۳۱۹ دادگاه استان تهران به این دلیل که
معامله درب امامزاده سال ۱۳۰۹ صورت گرفته و درب امامزاده در اول آذر سال ۱۳۱۰ در فهرست آثار ملی ثبت
شده، روحانی مزبور را تبرئه می‌کنند.

ضریح امامزاده ابوالفتوح

از میان دیگر دیدنی‌های وانشان می‌توان به:

باغ‌های سبز و زیبا، کوه بابا دودورشاه، چشمه لمبی، مورا، دزی، کوه دیگا،
کوه محد حیدر، قلعه جمال، حسن‌آباد، سدکرا (مقبره سید کرار)، مقبره بهلون، برج حاج فرج‌الله، مزرعه امیریه، قلعه‌ی وانشان اشاره
کرد که البته امامزاداه ابوالفتوح جایگاه ویژه‌ای دارد.

در روستای وانشان، بقایای ارگ و قلعه‌ای تاریخی وجود دارد که در سال ۱۳۹۱ برای تصویر‌برداری سریال جلال‌الدین، بخش‌های زیادی
از آن‌ بازسازی ‌‌و بخش‌هایی نیز به آن اضافه شده است.
اما با این وجود قلعه سینمایی مولانا در روز سه شنبه ۲۳ شهریور ۱۳۹۵ توسط سازمان امور آب شهرستان گلپایگان
به بهانه قرار گرفتن در حریم رودخانه تخریب شد، در حالی که رودخانه نصف بیشتر سال خشک است و فقط
بخشی از قلعه در حریم آن بود.

گلپایگان

بیشتر بدانید از در سفر به گلپایگان، از کجا دیدن کنیم؟

گلپایگان، سرزمین چهار اقلیم ایران‌زمین، از شهرهای تاریخی و قدیمی کشور است
که در استان اصفهان قرار دارد. به نظر می‌رسد پیشینه‌ تاریخی این شهر به زمان
حکومت سلسله‌ کیانیان، دوران پارینه‌سنگی میانه و نوسنگی بازمی‌گردد که در
گذشته به «وردپاتکان» یا «سرزمین گل‌های سرخ»، شهرت داشته است.

روایات جالبی در مورد پیشینه‌ این شهر تاریخی وجود دارد. برخی معتقدند که
«همای چهرزاد»، شاه‌بانوی کیانی (دختر بهمن کیانی)، این شهر را احداث
کرده و نام خود، «چهرزادگان» را بر آن نهاده است. گروه دیگری براین باورند
که در اواخر حکومت ساسانیان، این شهر به «گردپادگان» به‌معنای «کوهپایه»،
شهرت داشت. «جربادگان» و «گلپادگان» از دیگر نام‌های این شهر در ادوار
مختلف است. با کجارو همراه شوید تا در این مطلب با دیدنی‌های گلپایگان آشنا شویم.

گلپایگان

۱. مسجد جامع گلپایگان

یکی از آثار تاریخی و مذهبی در شهرستان گلپایگان، مسجدی است کهن که پیشینه
‌ آن متعلق به دوران حکومت سلجوقیان است و از آن به‌عنوان «مسجد جامع گلپایگان»
یا «مسجد جامع سلجوقی» یاد می‌شود. «ابوعمر بن محمد القزوینی»، نام معمار
سازنده‌ این مسجد تاریخی است که برفراز محراب و در قسمت پایینی کتیبه‌ دور گنبد،
ثبت شده است.

این اثر ملی در اوایل قرن ۶، در سال ۵۰۸ هجری قمری، به فرمان
«ابونصر ابراهیم بن محمد بن ابراهیم بابا عبدالملک»، در زمان حکومت
«ابوشجاع محمد بن ملکشاه سلجوقی» احداث شده که نام وی در کتیبه‌ دور
گنبد و همچنین در اطراف محراب، حک شده است. صحن و شبستان وسیع
، گنبد آجری بسیار بزرگ، کتیبه‌های آجری متعدد و تزیینات بسیاری که بر
مسجد انجام شده است، از ویژگی‌های بارز مسجد جامع است.

روستای وانشان گلپایگان

۲. مناره گلپایگان

یکی از بلندترین سازه‌های تاریخی ایران، با ۱۸ متر ارتفاع، در شهرستان گلپایگان قرار دارد
که به «مناره‌ گلپایگان» یا «میل گلپایگان» نیز شهرت دارد. این اثر تاریخی که متعلق به
دوران سلجوقیان است، با قدمتی بالغ بر ۹ قرن، شاهد رخدادهای مختلف تاریخی
است و به نظر می‌رسد با روشن کردن چراغ برفراز آن، همچون راهنمایی برای
کاروانیان بوده است. میل گلپایگان دارای دو در، پلکانی داخل مناره، کتیبه‌ای
به خط کوفی بدون تاریخ، منقوش به آیات قرآن به خط کوفی و نیز دو راه پله
با ۶۴ پله است که احتمالا دوران ساخت آن، متقارن با احداث مسجد جامع و بازار چهارسوق است.

کجارو