غار شاپور اول ساسانی را بشناسید
ما این بار قصد داریم شما را با یک مکان تاریخی زیبا در شهر کازرون فارس آشنا کنیم
اگر گذری به شهر زیبای کازرون کردید حتما از مکان زیبا و تاریخی غار شاپور اول ساسانی دیدن
فرمایید این غار در ۱۲ کیلومتری شهر کازرون از سوی شیراز قرار دارد این غار در دیواره کوهی از
در دشت تنگ چوگان قرار دارد در ادامه مطلب از پرشین وی قصد داریم شما را با غار شاپور اول ساسانی بیشتر
آشنا کنیم
غار شاپور اول ساسانی
به فاصله ۱۲ کیلومتر از شهر کازرون به سوی شیراز در استان فارس، شهر باستانی
بیشاپور قرار دارد.
در مقابل بیشاپور دره زیبایی است که به آن تنگ چوگان گفته میشود.
جاده آسفالته به طول ۶ کیلومتر دره را به روستای تنگ چوگان متصل میکند، از این روستا با ۵/۱ ساعت
کوهپیمایی میتوانیم به دهانه غار برسیم.
معرفی
غار شاپور بر روی دیواره کوهی که دشت تنگ چوگان را به شکل نیم دایره در
بر گرفته، زایش یافته است.
دیوارههای ورودی تنگه پوشیده از نقش برجسته هایی تراشیده شده بر روی سنگ هستند که هر یک بخشی از تاریخ دوره
ساسانیان را به نمایش گذاشته اند.
در سمت راست ورودی تنگه آثار قلعهای، که گویا محل نگهبانی از شهر بیشابور بوده است، به چشم میخورد.
کف دره بستر رود شاپور است که آب آن از طریق کانالهایی متعدد به داخل شهر منتقل میشده است.
ساختمان
غار، درون کوهی با کانیهای زایش یافته است.
دهانه غار طولی برابر با ۳۰ متر و ارتفاعی برابر با ۱۵ متر دارد.
قبل از ورود به درون غار در سمت چپ دخمهای قرار دارد که بخشی از آن دست ساخته است.
حدود ۱۰ متر بعد از ورودی غار مجسمه ۷ متری شاپور اول ساسانی جلوه گری میکند.
غار از چند بخش تشکیل شده است: بخش اول نسبتاً هموار است و با طولی حدود ۸۰ متر به لبه
پرتگاهی منتهی میشود.
دو طرف دیوارهای این بخش را حجاری و صاف، و گویا برای کندن نقشهای برجسته و یا نوشتن آماده کرده
بودند که نیمه تمام ماندهاند و بر روی تاقچههای بزرگ آنها چیزی به چشم نمی خورد.
در سمت چپ انتهای این بخش دو آب انبار به فاصله ۵/۰ متر از هم
در داخل سنگ کندهاند که هر یک حدود یک متر عمق دارد.
ابعاد یکی ۴×۳ متر و دیگری ۵/۱×۲ متر است و هر دو پلهای برای دسترسی به آب دارند.
آبی که از سقف به کف غار میچکیده در این حوضها جمع میشده و نیاز ساکنان را تأمین میکرده است.
در سمت چپ آب انبارها یک آبشار سنگ زیبا و در پشت آن زیباترین چکنده و چکیدههای بزرگ به چشم
میخورند.
سپس گودالی بسیار بزرگ به قطر تقریبی ۱۰۰ متر، که نسبت به کف تالار اول حدود ۳۰ متر عمق
دارد، قرار دارد که بیننده را به یاد دریاچهای خشک شده میاندازد.
برای ورود به انتهای غار باید از پرتگاه بگذریم و با صعود از سربالایی گودال وارد دالان نسبتاً وسیع دیگری
شویم.
در انتهای سمت چپ گودال، محلی مسطح قرار گرفته که بخشی از آن دست ساخته است و گویا محل ذبح
قربانی و اجرای مراسم بوده.
سقف غار در این تالار حدود ۴۰ متر و بلندترین فضای آن است.
با گذر از این تالار وارد دالانی وسیع میشویم که تا انتهای غار ادامه دارد.
طول غار از دهانه تا انتها حدود ۴۵۰ متر است.
غار دو شعبه دیگر دارد که از چندان وسعیت برخوردار نیستند.
ویژگی
غار شاپور از غارهای تاریخی بسیار پراهمیت ایران است.
به نظر میرسد غار قبل از دوران ساسانیان از مکانهای مذهبی و آیینی ساکنان آن منطقه بوده و به مانند
غار باباجابر و نیاسر مراسمی در آن جا انجام میشده است.
از آن جا که اردشیر و شاپور اول روش وحدت مذهبی را میان مردم اجرا میکردند، از این رو اردشیر
برای محو اعتقادات گذشته مردم منطقه نیاسر، آتشکدهای بزرگ هم جوار غار نیاسر میسازد و شاپور هم دستور ساختن مجسمه
اش را درون این غار میدهد.
پژوهش باستان شناسی بیشتر در هر دو غار، مسئله را روشن خواهد ساخت.
بیشتر بدانید از راز مجسمه غولپیکر ساسانی
قدبلند، تنومند و پرهیبت، چشمان درشتش به روبهرو خیره شده. سبیل بلند و تاب دادهای
دارد و ریش کمپشتی بر صورت. با حدود ۷ متر ارتفاع، تاجی بر سرش گذاشته که موهای
مواجش از زیر آن بیرون زده. این پیکره بزرگ، بر دهانه یک غار ایستاده؛ غاری بر بلندای ۸۰۰
متری کوهی در استان فارس که برای رسیدن به آن باید مسیری ۵ ساعته بروید. چرا این
مجسمه در این غار دور از دسترس ساخته شده؟ این پیکره کیست؟ مطمئنا یکی از شاهان
باستانی ایران. اما کدامشان؟
از ظاهرش معلوم است که شاهی ساسانی است. این را از مقایسه لباسها و تاجش
میتوان فهمید. باستانشناسان برای شناخت او، به شکل تاج او توجه کرده و آن را با تصاویر
شاهان ساسانی در سکهها و نقشبرجستهها مقایسه کردند تا ببینند کدام شاه این سلسله،
دستور داده با مجسمه او را درون یک غار بسازند. پیکره این غار، تاجی کنگرهدار بر سر دارد
که شبیه تاج شاپور یکم ساسانی است. اما این گوی کروی شاپور، بر بالای تاج پیکره نیست.
بررسیها نشان داده که در فرق سر پیکره، سوراخی وجود دارد که احتمالا محل نصب
همان گوی بوده که حالا از بین رفته. این گوی که به آن کوریمبوس میگویند، نوعی آرایش
موست که میگویند برای ساسانیان نماد ایزد مهر بوده و شاپور آن را بر بالای سرش و در وسط تاج قرار میداد.
شاپور یکم، دومین شاه ساسانی بود و یکی از مقتدرترین پادشاهان تاریخ ایران.
از او نقش برجستههای متنوعی به جا مانده، اما چرا مجسمه عظیم او باید درون
یک غار بر بالای کوه ساخته شود؟ پیکره ۷ متری شاپور یکم با سنگهای کف خود
غار ساخته شده و سنگ تراشان باستانی، با ظرافت تمام جزئیات اندام، لباس و چهره
او را تراشیدهاند. این پیکره بر ورودی غار نصب شده و نگاهش به بیرون از غار است؛
رو به جنوب. به کجا نگاه میکند؟ شاید بهتر است ابتدا همین را بفهمیم.
پایین غار که آن را غار شاپور نامیدهاند، تنگهای است با رودخانهای در میانش که حالا
مزارع کشاورزی شده. اما آنطور که باستانشناسان دریافتهاند، اینجا زمین بازی بزرگی
بوده. جایی که شاپور به رسم شاهان ساسانی، در آن چوگان بازی میکرد؛ بازی کهن
ایرانی. به همین دلیل هم این مکان را تنگه چوگان نامیدهاند. اما چرا اینجا؟ چرا شاه
ساسانی باید در میان این تنگه چوگان بازی میکرد و مجسمهاش را هم بر بالای کوه مشرف به آن در یک غار میساخت؟
برترین ها / رکنا