رازهای پنهان در معبد هندوها بندرعباس ؛ روایت و سفری به زندگی و باورهای هندوان در بندرعباس

بندرعباس، شهری با تاریخ و فرهنگی غنی، جاذبه‌های گردشگری متنوعی را برای گردشگران به ارمغان آورده است. از سواحل زیبای خلیج فارس گرفته تا بناهای تاریخی و بازارهای سنتی، هر گوشه از این شهر داستانی برای گفتن دارد. یکی از جذاب‌ترین جاذبه‌های بندرعباس، معبد هندوها یا همان پرستشگاه بت‌گوران است که نمادی از تاریخ چند فرهنگی این شهر است. برای اطلاعات بیشتر در مورد تاریخچه معبد هندوها با ما در پرشین وی همراه باشید.

معبد هندوها بندرعباس

هندوها پیرو مکتب برهمنی هستند که بر اساس آن، اعتقاد به وجود خدایان مختلفی چون برهما، ویشنو و شیوا دارند. باورهای اصلی این دین شامل:

• تناسخ: اعتقاد به زایش دوباره (تناسخ) که هر انسانی پس از مرگ مجدداً در شکل دیگری متولد می‌شود.
• کارما: قانون عمل و عکس‌العمل که بر اساس آن هر عمل خوب یا بد تأثیراتی در زندگی آینده فرد دارد.
• دارما: نظم ذاتی و اخلاقی که باید در زندگی رعایت شود

زندگی هندوها در بندرعباس تحت تأثیر فرهنگ محلی و سنت‌های خودشان شکل گرفته است. آنان به غذاهای دریایی، ادویه‌جات تند و خوراک‌های محلی علاقه‌مندند. صنایع دستی نیز بخش مهمی از زندگی روزمره آنها را تشکیل می‌دهد؛ از حصیر بافی گرفته تا ظروف سفالی که در مراسم مذهبی استفاده می‌شوند

با خروج هندوها از ایران در سال ۱۳۴۴، معبد بت‌گوران بیشتر به عنوان یک جاذبه گردشگری شناخته می‌شود. امروزه تلاش‌هایی برای حفظ و مرمت این بنا انجام می‌شود تا یادآور تاریخ غنی فرهنگی بندرعباس باشد. معبد نه تنها نمایانگر باورهای دینی هندوها بلکه نمادی از همزیستی فرهنگی میان ایران و هند است

هندوها همچنین به پرستش خدایان مختلف و انجام مراسم مذهبی اهمیت زیادی می‌دهند. در معبد بت‌گوران، نقاشی‌ها و مجسمه‌هایی از خدایان هندو وجود داشت که نشان‌دهنده‌ی اعتقادات عمیق مذهبی آنان بود.
معبد هندوها یکی از جالب ترین و تاریخی ترین نقاط گرشگری بندرعباس است که در خیابان امام خمینی، روبروی بازار روز واقع شده و از محل جمع‌آوری هدایای هندوها، توسط تجار هندی به سبک پرستشگاه های هندی ساخته شده‌است. این معبدکه ارتباط مهمی میان فرهنگ و هنر، هند و ایران است متاثر از معماری هندی است و از یک اتاق چهار گوش میانی که بر روی آن گنبدی قرار گرفته است تشکیل شده که دارای اتاق معبد و محراب و همینطور حجره‌های کوچکی است که برای طلبه‌های مکتب برهمنی ساخته شده و داخل برخی از اتاق‌ها نقاشی‌های مذهبی کشیده شده که هر کدام از آن‌ها بیانگر فلسفه خاصی از اعتقادات مختلف مردم هند است .

آثار تاریخی شهر بندرعباس

یکی از مهم‌ترین آنها خدای فلوت‌زن به نام کریشنا است و متأسفانه به علت عدم توجه اغلب نقاشی‌ها از بین رفته است.در کرانه شمالی قدیمی‌ترین و مهم‌ترین خیابان و منطقه اداری و تجاری بندر عباس، معبد هندوها چشم هر تازه‌واردی را به خود جلب می‌کند. شیوه و سبک معماری این بنا، آدمی را به یاد معابد هندوها و هندوستان می‌اندازد. این معبد، معبد هندوها است نه گبرها؛ اما از آنجا که مردم قدیم بندر عباس، هندوهای مقیم این شهر را به نام گور یا گبر می‌شناختند، معبد نیز در زبان مردم بومی به پرستشگاه بت‌گوران شهرت یافته است و همچنان مردم محلی کم‌و‌بیش آن را به همان نام می‌شناسند.

جاهای دیدنی استان هرمزگان

پرستشگاه بت گوران

در ساخت معبد هندوهای بندر عباس از لاشه سنگ، ملاط گل و ساروج، سنگ‌های مرجانی خاک و گچ‌های ضخیم ماده و گچ لویی استفاده شده است. نمای ظاهری معبد مخروطی شکل با رنگ سفید و شیارها و کنگرهای طولی است.اساس ساختمان این معبد عبارت است از یک اتاق چهارگوش میانی که روی آن گنبدی قرار گرفته است. در اتاق آن طاقچه و قاب‌های کور به چشم می‌خورد و دورتادور اتاق نیز چهار راهرو وجود دارد که در گذشته زوار به دور آن زیارت می‌کردند. داخل راهروها حجره‌های کوچکی است که برای طلبه‌های مکتب برهمنی در نظر گرفته شده است و داخل برخی از اتاق‌ها نقاشی‌های مذهبی دیده می‌شود که یکی از مهم‌ترین آن‌ها خدای فلوت زن به نام کریشنا است.

جالب ترین و تاریخی ترین نقاط گرشگری

معبد هندوها در سال ۱۳۱۰ هجری قمری، در زمان حکومت محمد حسن‌خان سعدالملک حاکم وقت بندرعباس احداث شده‌است. این بنا از دوران قاجار محل عبادت هندوها در ایران بوده است. آئین هندو، دین هندی با بیش از شش هزار سال قدمت است و میلیون‌ها پیرو دارد که بعد از مسیحیت و اسلام، به عنوان سومین دین بزرگ جهان محسوب می‌شود. زمانی از تاریخ، ایران و هند روابط تنگاتنگ سیاسی و فرهنگی داشتند که همین امر موجب شده بود تا چندین هندی در کشورمان ساکن شوند و در همین حین نیز با ازبک‌ها و عثمانی‌ها درگیر جنگ بودند که پرتغالی‌های به ایران وارد شدند و هرمز را تسخیر کردند.

بنایی دیدنی در مرکز شهر بندرعباس

همین کار باعث گردید تا هندی‌های زیادی به ایران بیایند، حتی تا بعد از آزاد سازی هرمز نیز ادامه داشت. هندی‌ها که برای برگزاری مراسم مذهبی شان به کاروانسراها می‌رفتند، در نهایت ﺩﻭ ﻧﻔﺮ ﺑﻪ ﻧﺎﻡ‌ﻫﺎی ﺷﻮﻝ ﺭﺍﻡ ﻭ ﺩﺩﻩ ﺭﺍﻡ شروع به ساخت ﻣﻌﺒﺪی در بندرعباس کردند که نامشان نیز بر روی کتیبه آورده شده است. هزینه ساخت معبد نیز از طریق جمع‌آوری هدایای هندوها تامین شد و محلی‌ها این بنا را بت گوران نامیدند؛ زیرا آن موقع اهالی، هندی‌ها را گور یا گبر می‌خواندند. ﻣﺠﺴﻤﻪ‌های زیادی مانند اﺑﺮﻫﻤﺎ، ﺷﻴﻮﺍ ﻭ ﻭﺷﻴﻨﻮ در این معبد قرار داده شد و هندی‌ها مشغول عبادت بودند تا اینکه در سال ۱۳۴۴ هندی‌ها ایران را ترک کردند و این مجسمه‌ها را نیز با خودشان بردند و امروزه این معبد دیگر مانند قبل نیست و فقط به عنوان جاذبه گردشگری بندعباس شهرت دارد.

رازهای پنهان در معبد هندوها بندرعباس

این معبد در سال ۱۳۱۰ هجری قمری (معادل ۱۲۶۷ خورشیدی) و در زمان حکومت محمدحسن خان سعدالملک ساخته شد. هندوهای مقیم بندرعباس که تعدادشان در آن زمان حدود ۱۰۰ نفر بود، برای عبادت خود ابتدا در کاروانسراها جمع می‌شدند تا اینکه دو تاجر هندی به نام‌های شول رام و دده رام اقدام به ساخت این معبد کردند. جالب است که نام این بانیان بر روی کتیبه‌های معبد حک شده است
معماری معبد تحت تأثیر سبک‌های هندی و اسلامی قرار دارد.

طراحی آن شامل:

• گنبد مقرنس: که نمایی منحصر به فرد دارد و از دیگر گنبدهای موجود در سواحل خلیج فارس متمایز است.
• نورگیرها: چهار نورگیر استوانه‌ای که نور طبیعی را به داخل می‌آورد.
• نقاشی‌های آئینی: دیوارهای معبد با نقاشی‌هایی از خدایان هندو تزئین شده است، از جمله خدای فلوت‌زن، کریشنا

رازهای پنهان

• مجسمه‌ها و نمادها: در گذشته، این معبد شامل مجسمه‌هایی از خدایان هندو مانند برهما، شیوا و ویشنو بود. پس از ترک هندوها از ایران در سال ۱۳۴۴، بسیاری از این مجسمه‌ها به هند منتقل شدند
• تأثیرات فرهنگی: معبد نه تنها محل عبادت بلکه نمادی از تعاملات فرهنگی و تجاری بین ایران و هند در دوران قاجار است. این ارتباطات باعث شکل‌گیری یک فضای فرهنگی غنی در بندرعباس شد
• گنبد و برجک‌ها: گنبد معبد با ۷۲ برجک مخصوص هندوها احاطه شده است که هر کدام نمادهایی از اعتقادات هندو را نمایندگی می‌کنند. همچنین، میله بزرگی در وسط گنبد وجود دارد که نشانگر محور زمین و آسمان است

امروزه، این معبد بیشتر به عنوان یک جاذبه گردشگری شناخته می‌شود و تلاش‌هایی برای مرمت آن انجام شده است. با ثبت ملی این بنا، اهمیت آن به عنوان یک اثر تاریخی و فرهنگی مورد توجه قرار گرفته است .
معبد هندوها در بندرعباس، با تاریخچه غنی و معماری خاص خود، همچنان رازهای بسیاری را در دل خود نهفته دارد که منتظر کشف توسط بازدیدکنندگان است.

سوالات متداول درباره معبد هندوها بندرعباس

معبد هندوها بندرعباس کجاست و چطور می‌توان به آنجا رفت؟

معبد هندوها در مرکز شهر بندرعباس واقع شده و دسترسی به آن بسیار آسان است. شما می‌توانید با استفاده از وسایل نقلیه عمومی یا خودروی شخصی به این مکان زیبا سفر کنید.

تاریخچه ساخت معبد هندوها بندرعباس چیست؟

ساخت این معبد در سال ۱۳۱۰ هجری قمری، در زمان حکومت محمد حسن‌خان سعدالملک حاکم وقت بندرعباس آغاز شده و محلی برای عبادت هندوهای ساکن در ایران بوده است.

 معماری معبد هندوها چه ویژگی‌هایی دارد؟

معماری معبد هندوها ترکیبی از سبک ایرانی و هندی است. استفاده از گنبد مقرنس، تزئینات هندسی و مجسمه‌های خدایان هندو از ویژگی‌های بارز این بنا هستند.

 چرا معبد هندوها برای گردشگران جذاب است؟

معبد هندوها به عنوان یکی از آثار تاریخی و فرهنگی مهم بندرعباس، با معماری منحصر به فرد و داستان جالب خود، هر ساله گردشگران بسیاری را به سوی خود جذب می‌کند.

چه مراسمی در معبد هندوها برگزار می‌شد؟

در گذشته، هندوها در این معبد به عبادت خدایان خود می‌پرداختند و مراسم مذهبی مختلفی برگزار می‌کردند.

چرا مجسمه‌های معبد هندوها دیگر وجود ندارند؟

پس از ترک ایران توسط هندوها در سال ۱۳۴۴، مجسمه‌های خدایان هندو نیز از معبد خارج شدند.

 بهترین زمان برای بازدید از معبد هندوها چه زمانی است؟

بهترین زمان برای بازدید از معبد هندوها فصل‌های خنک سال، به ویژه پاییز و زمستان است.

هزینه بازدید از معبد هندوها چقدر است؟

برای بازدید از معبد هندوها، مبلغ ناچیزی به عنوان ورودی دریافت می‌شود.

 چه جاذبه‌های گردشگری دیگری در اطراف معبد هندوها وجود دارد؟

در اطراف معبد هندوها، جاذبه‌های گردشگری دیگری مانند بازار سنتی بندرعباس، قلعه پرتغالی‌ها و اسکله بندرعباس وجود دارد که می‌توانید از آن‌ها نیز دیدن کنید.