موزه آثار سنگی در مجموعه کاخ قلعه سردار اسعد تهران
کشور عزیزمان ایران به دلیل پیشینه تاریخی دارد مملو از کاخ ها و عمارت هایی است که پادشاهان در طول
تاریخ بنا کرده اند و معمولا بعد از مدتی این کاخ ها تبدیل به موزه مردم شناسی و یا میراث فرهنگی محسوب
می گردد ما در این مطلب از پرشین وی قصد داریم این بار برای شما عزیزان موزه سنگ تهران و کاخ سردار اسعد بختیاری
را به اشتراک گذاریم
موزه سنگ تهران
موزه سنگ تهران در مجموعه کاخ قلعه سردار اسعد توسط اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری در شهر جونقان
از توابع شهرستان فارسان راهاندازی شد.
«مصطفی هادیپور» گفت که همزمان با ایام الله دهه مبارک فجر وسالروز پیروزی انقلاب شکوهمند اسلامی، موزه آثار تاریخی سنگی
شهر جونقان از توابع شهرستان فارسان راه اندازی شد.
وی با بیان اینکه موزه ها در معرفی هویت تاریخ بشر اهمیت ویژهای دارند افزود:
این مجموعه شامل آثاری از
قطعات سنگی، سرستون ،پایه ستون سنگ تزئینی و سنگ قبرهای دوره صفوی و قاجاریه است.
هادیپور، ساعت بازدید موزه های تحت پوشش این اداره کل را درشش ماه نخست سال از ساعت ۹ تا ۱۸
و شش ماهه دوم سال را ۸ تا ۱۶ اعلام کرد و گفت که این سومین موزه ملی سنگ پس
از موزه سنگ مجموعه تاریخی فرهنگی چالشتر و موزه سنگ قلعه دزک در استان است که به بهرهبرداری رسیده است
که علاقه مندان از آن بازدید میکنند.
بیشتر بدانید از معماری کاخ سردار اسعد بختیاری
معماری قلعه با الهامگیری از معماری جدید فرانسه و مطابق با کاخهای اروپایی قرن ۱۹ میلادی
است که دستور آن با هماهنگی امین السلطان، صدر اعظم ناصرالدین شاه قاجار انجام شده
است. این کاخ افسانهای در دوران پویایی خود بسیار زیبا و چشمگیر بود و هر تماشاگر و
ایرانشناس اروپایی را در نگاه نخست متحیر کرده و زبان تحسین آنها را میگشود.
هرچند عمارت کاخ در ابتدا بهگونهای متفاوت از آنچه که در امروز شاهد آن هستیم
ساخته شده است؛ و به قول «هانری رنه دالمانی»، زیباییهای این کاخ به دلیل
معماری چشمگیر و تزئینات انجام شدهاش، ذهن هر بینندهای را متوجه داستانهای
شهرزاد قصه گو در داستانهای هزار و یک شب میسازد.
این کاخ در دوران اوج و پویایی خود دارای باغهای بزرگ در اطراف، استخری بزرگ در مرکز، ورودی
که به جادهی سنگفرش باستانی مشرف بود، سردری بسیار زیبا و مجلل و تزئیناتی قابل توجه
و شگفتانگیز از هنر دست اساتید ایرانی همچون آیینهکاری و نقاشی دیواری و نیز کتابخانهای
بزرگ در این کاخ تاریخی مشاهده میشد؛
این در حالی است که متاسفانه امروزه از این
کاخ مجلل و دو طبقه، تنها یک سردر و یک شاهنشین برجای مانده است. البته عوامل
مختلف طبیعی و اجتماعی، در کنار کمتوجهی در ساخت و سازهای اطراف و نیز استفادههای
نادرست از این مکان به عنوان پاسگاه ژاندارمری، کتابخانهی عمومی و مدرسه،
از عمده دلایل از بین رفتن بخشهای اصلی این کاخ ارزشمند تاریخی است.
معماری قلعه جونقان الهام گرفته از معماری اروپایی و فرانسه نوین است
هرچند مدرسهی اسعد، بخش دیگری از قلعهی جونقان است که در ضلع غربی کاخ سردار
اسعد، همچنان پابرجا است و گردشگران میتوانند هنگام حضور در این اثر تاریخی، از آن
نیز بازدید کنند. در طبقهی فوقانی کاخ که به بخش شاهنشین شهرت دارد،
میتوان ایوانی
با ستونهای سنگی در سه جهت شمالی، جنوبی و شرقی مشاهده کرد که در مرزهای
اتصال، آجرکاری متنوع و دیدنی اجرا شده است. در بخش غربی، کاخ به صورت یک دیوا
ر یک دست و فاقد ستون و آجرکاری مشاهده میشود. درواقع این بخش از کاخ ساده
و بدون تجملات است. همچنین در این قسمت از کاخ سردار اسعد اتاقها را با سقفی
که به صورت هندسی توفال کوبی شده، پوشاندهاند.
در عمق یک متری از سطح محوطهی کاخ، طبقهی دیگری قرار دارد که طبقه زیرزمین است.
برای ورود به این بخش باید از زیر پله هایی که در طبقهی فوقایی تعبیه شده است،
استفاده کرد. راهروها و اتاقهایی منشعب در این طبقه قرار دارد که سقف تمامی
آنها به سبک قمی پوش، طاقبندی شده است. سازندگان در هر کدام از اتاقها
یک بخاری دیواری با گچبریهای ساده، ساختهاند که درواقع به عنوان انبار خدمتکاران مورد استفاده قرار میگرفت.
تزئینات انجام شده در کاخ سردار اسعد بختیاری
در کاخ سردار اسعد، تزئینات زیبا و جالبیوجود دارد که برخی از آثار به جا مانده از آنها
قابل توجه و تماشایی است. به عنوان نمونه، ستونهای سنگی در بخشهای شمالی،
جنوبی و شرقی عمارت کاخ و به صورت دوتایی یا جفت در کنار یکدیگر، ۱۲ ستون
(۶ ستون دوتایی)، در ایوان شمالی، ۶ ستون دوتایی در ایوان جنوبی و ۶ ستون
دوتایی در ایوان شرقی قرار گرفته است. در بخش زیرین ستون ها نیز میتوان
اشکال هندسی به صورت مکعب مستطیل را که با نقشهای یکنواخت
و مزین به گل چند پَر و نیلوفر است، مشاهده کرد.
تزئینات زیبایی همچون حجاری، گچبری و آجرکاری، عمارت کاخ سردار اسعد
بختیاری را بسیار زیبا و تماشایی ساخته است
نمای خارجی طبقهی زیرین با هنر حجاری استادان ایرانی تزئین شده است.
این تزئنیات قطعاتی از سنگ نما، نما و ازارههای سنگی ابزارکاری شده با تصاویر
هندسی به شکل مستطیل و لوزی است. همچنین در قسمت جرزهای بین پنجرهها،
لچک، پیشانی و لبهی ایوان نیز میتوان نقوش اسلیمی و گل بوته را مشاهده کرد.
هنر گچبری از دیگر تزئینات صورت گرفته در بخش زیرزمین، طبقهی بالا بوده، دو طرف بخش ورودی اصلی بنای کاخ و سربخاریهای اتاقها است که زیبا و تماشایی جلوه میکند.
آجرکاری به شکلهای مستطیل ساده، گل میخی، لوزی و مربعی در کل سطوح خارجی دیوار غربی از بخش بالای بنا و نیز سطوح پیشانی ازارههای سنگی تا بخش انتهایی دیوار و همچنین پخهای چهار زاویه قسهای ایوانها از دیگر تزئیناتی است که هنرمندان سازندهی این اثر ملی، در این بنا اجرا کرده و بر زیبایی آن افزودهاند.
استادکاران و هنرمندانی که ساخت و تزئین کاخ سردار اسعد بختیاری را برعهده داشتهاند، با بهکار گیری از روش معرق روی چوب و فلزکوبی، تزئیناتی به صورت گل و بوته را روی درهای ورودی راهروی اصلی در بیشتر فضاهایی که به بخش فوقانی مرتبط است، شکوه و زیبایی چشمگیر و قابل توجهی را ایجاد کردهاند که در نوع خود ستودنی است.
و اما آخرین بخشی که در کاخ با تزئینات زیبا مشاهده میشود، سردر ورودی رفیعی است
که سازندگان آن را با سقف هلالی در دو طبقه ساخته و در دو طرف آنها، اتاقهای
مخصوص دیدهبانی و نگهبانی احداث شده است. عمده مصالح استفاده شده در ساخت کاخ،
خشت با نمای آجر است که در پیرامون آن ارازههای سنگی مستطیلی منقوش و با ارتفاعی بالغ بر ۶۰ سانتیمتر بهکار برده شده است.
از نکات جالب توجه در مورد کاخ سردار اسعد میتوان به موارد زیر اشاره کرد.
• نخستین عمارت در چهارمحال و اصفهان که موتور برق و الکتریسیته در آن کارگذاشته شد.
• تالیف لغتنامهی دهخدا توسط علیاکبر دهخدا، در این کاخ زیبا آغاز شده است.
• جمع زیادی از پناهندگان سیاسی در زمان جنگ جهانی اول در این کاخ حضور داشتند.
کجارو