سفری به پارک ملی کویر در کاروانسرای قصر بهرام
کاروانسرای قصر بهرام سمنان
کاروانسرای قصر بهرام برای مدتهای مدید روح زندگی را در کویر مرکزی نگاه میداشت.در اوایل سال ۱۳۳۷ مطلبی در روزنامههای
ایران تحت عنوان کشف قصر بهرام گور در نزدیکی دریاچهی نمک کویر مرکزی منتشر شد.
انتشار این خبر به مانند کشف بنایی ناشناخته و پیدا شدن بنایی دیگر از ساسانیان بازتاب یافت.
اما راستش بنای تاریخی تا آنموقع خیلی ناشناخته نبود و تعلق آن به دورهی ساسانی نیز قطعی به
نظر نمیرسید.
دید که ایرانشناسان به آن توجه نشان دادهاند.
مرحوم منوچهر ستوده آنچنان به منطقه اشراف داشت که راهنمای علاقهمندان میشد.
مرحوم ایرج افشار (۱۳۰۴ – ۱۳۸۹) نیز در سال ۱۳۳۴ از این بنا عکسهایی برداشته بود.
در سال ۱۳۱۲ آلفونس گابریل (Alfons Gabriel) اتریشی به همراه همسرش از آن دیدن کرده بود.
بوهزه (F.
A.
Buhse)، گیاهشناس روسی، در سال ۱۸۴۹ (۱۲۲۸ خورشیدی) از آن عبور کرد.
این کاروانسرا در گزارش پیترو دلاواله و توماس هربرت ، در قرن
هفدهم میلادی میزیستند، آمده است.
کاروانسرای قصر بهرام – که با نامهای کاروانسرای شاه عباسی و رباط سیاهکوه نیز شناخته شده است – در استان
سمنان ، جنوب شهر گرمسار و در محدودهای که اکنون پارک ملی کویر نامیده میشود قرار گرفته است.
موقعیت کاروانسرای قصر بهرام روی نقشه
به گفتهی ایرج افشار، این بنا از آن رو قصر بهرام گور نامیده شده که، به گفتهی شکارچیان و مسافران،
بهرام پنجم ساسانی در همین نواحی شکار میکرد.
روزی بهرام در باتلاقهای نمکین اطراف سفیدآب و بیابان مخوف ریگ جن فرو رفت و دیگر برنگشت.
به گفتهی احمد مستوفیالممالک، که خاندانش در اینجا شکار میکردند، در این منطقه تا همین چند دههی پیش گورخرهای زیادی
وجود داشت.
اما از اوایل دههی ۱۳۶۰ هیچ گورخری در این منطقه مشاهده نشده است.
آغاز کار نه کاروانسرا بلکه قصر یا ساختمان شکاری بدانیم فاصلهای است که بنا از نزدیکترین چشمهی آب شیرین دارد.
چشمهی آب شیرین، که به چشمهی شاهی نامور است، در فاصلهی هفت کیلومتری بنا قرار دارد که با کانالهای سنگی
آبش به سمت سازه سرازیر میشده است.
به نظر میرسد علت ساختن ساختمان در چنین فاصلهای از چشمه آن
بوده .
هیبت بنا و سر و صدای احتمالی برخاسته از فعالیتهای آن موجب فراری دادن حیوانات نشود .
همچنان گورخر و حیوانات دیگر برای نوشیدن به حوالی این چشمه بیایند.
همگردی