گل بکارید در هوای آزاد

اشتراک:

افزایش جمعیت و نیاز روزافزون جامعه به محصولات خوراکی و انگیزه های اقتصادی دست اندرکاران تولید باعث شده که همه
منابع تولید با هرگونه آثاری به کار گرفته شود و توجهی به تبعات زیست محیطی آن نشود.
جمعیت زیاد و کمبود وقت مناسب و کثرت اطلاعات متاسفانه فرصت لازم را برای افراد جامعه فراهم نمی کند که
از نظر زیست محیطی در مصرف محصولات خوراکی خود اندیشه کنند که چه بر سر آنها می آید، به این
منظور در چند ساله اخیر موضوع تامین نیازهای جامعه از طریق توسعه پایدار به شدت در حال پیگیری است و
طبیعتاً کشور ما هم نمی تواند از این مساله جدا باشد و باید روش های گوناگون دفع آثار زیانبار حاصله
از تولیدات کشاورزی را به هر شکل در دستور کار خود قرار دهد.
در شیوه تولیدی که در این مکتوب به آن اشاره می شود، مصرف سموم و کودهای شیمیایی و آب مصرفی
به حداقل می رسد و از مصرف فاضلاب های شهری و صنعتی و آلودگی های فلزات سنگین و میکروبی در
آن خبری نیست.
همچنین آثاری از مگس ها و پشه های خاک گلدانی یا بوی تعفن وجود نخواهد داشت.
توسعه علوم نوین کشاورزی در جامعه: آشنایی افراد علاقه مند به کشت بدون خاک و تولید هر نوع سبزیجات خوراکی
یا پرورش گل های زینتی در هر زمان و حداقل مکان مورد نیاز می تواند شرایط مناسبی را برای سرگرمی
و لذت از زیبایی های طبیعت در محیط مسکونی به وجود آورد.
به خصوص اگر با طرح سایر زیبایی ها ادغام شود که مختصراًً در مباحث بعدی به آن اشاره خواهد شد.
اشتغال زایی و صرفه جویی اقتصادی: حذف زمان لازم برای خرید سبزیجات از بیرون منزل، جنبه اشتغال زایی برای تولید
کنندگان دستگاه های آوند کشت و همچنین آشنایی افراد علاقه مند برای امکان توسعه در سطوح وسیع تر و بالاخره
اینکه معادل سطوح تولید گل های زینتی و سبزیجات به اراضی زیر کشت این گونه محصولات اضافه خواهد شد.
● آوند کشت چیست؟ آوند به معنی ظرف و لوله است و آوند کشت نوعی بستر کشت ظرفی یا لوله
ای است که شامل شبکه ای از لوله هاست که شامل شبکه ای از لوله های سوراخ دار یا شکاف
دار یا نیم لوله ها یا ظرفی به اشکال مختلف است که در آن بذر یا نهال گل ها و
سبزیجات و صیفی جات کاشت می شود.
این شبکه ها با نصب روی چهارپایه ای به راحتی قابل حمل و جابه جایی هستند و از نظر اندازه
سطوح می توان هم از طول و هم از عرض آنها را توسعه داد.
برای افزایش طول می توان از لوله های بلندتر استفاده کرد یا لوله های استانداردشده کوتاه تر قابل اتصال شدن
را سر هم کرد.
برای افزایش عرض شبکه ها تنها باید بر تعداد لوله ها افزوده و آخرین لوله را از هر طرف با
زانو به طرفین شبکه محکم چسب کرد.
قطر لوله های انتخابی بر حسب اندازه بوته ها از ۴۰ میلیمتر تا ۱۱۰ میلیمتر (اندازه های مختلف لوله پولیکا)
متغیر است مگر اینکه اختصاصاً بر اساس نیاز قالب ریزی شوند.
بر اساس یک برآورد نظری برای ساخت کوچک ترین شبکه ای که بتوان یک فضای سبز گلدار یا تولید سبزیجات
مورد نیاز یک خانواده پنج نفری را تامین کرد، می شود سطحی معادل دو متر مربع در نظر گرفت.
برای ابعاد بزرگ تر مطابق با خانواده های پرجمعیت می توان از هر طرف بسته به علاقه مندی مجری آن
را توسعه داد که البته علاوه بر توانایی مدیریت و نگهداری آن، شرایط دیگری مثل نیاز به نور لازم، فضای
کافی، در معرض دید بودن یا نبودن و از این قبیل را باید در نظر گرفت، آنگاه سیستم را طراحی
و آماده کرد.
بذر، غده، و قلمه یا نهال در این شبکه ها در سوراخ ها یا شکاف های تعبیه شده روی لوله
ها کشت می شود.
داخل لوله از مواد مصنوعی مثل پریلیت، لیکا، پشم سنگ، پیت ماس یا ماسه درشت پر شده است و محلول
غذایی با استفاده از شبکه لوله های باریکه از داخل آن عبور می کند.
اگر شیوه کاشت بدون خاک (هیدروپونیک) در لوله یا ظروف بدون مواد مصنوعی انجام گیرد در اصطلاح علمی آن را
کشت بدون خاک در لایه های نازک محلول های غذایی یا اختصاراً NFT می نامند.
این لایه ها می تواند در لوله یا نیم لوله های پی وی سی، مجاری چهارگوش یا ذوزنقه ا ی
شکل، صفحات موج دار فایبرگلاس و از این قبیل باشد.
در این روش محلول غذایی در عمق چند میلیمتری از کف این لوله ها به صورت چرخشی عبور می کند،
ولی در روش مورد نظر مسیر های کشت از مواد مصنوعی پر شده و بر اساس نیاز رطوبتی ریشه گیاه
طبق برنامه دور آبیاری این مواد آبیاری و خیس می شوند.
بر این اساس کاشت در سیستم آوند کشت مورد نظر را می توان نوعی سیستم کشت تعدیل شده نامید که
دارای متعلقات اضافه تر از جمله سیستم فرمان آبیاری است، با این وصف از این سیستم در این نوشتار به
نام آوند کشت اسم برده خواهد شد.
در سیستم آوند کشت ریشه ها درون شبکه های تعبیه شده که دارای پریلیت یا ماسه یا مخلوطی از این
دو یا پشم سنگ انجام می شود، ولی قسمت ساقه و برگ ها در بالای آن قرار می گیرد که
چنانچه همانند صیفی جات ارتفاع بلندی پیدا کنند آنها را در بالای آوند کشت می توان داربست کرد.
● تکیه گاه آوند کشت (میز نگهداری) برای نگهداری و همچنین قابلیت جابه جایی و استفاده از نور و تهویه
مناسب از تکیه گاهی به صورت چهارپایه استفاده می شود به طوری که این چهارپایه با استفاده از چرخ های
کوچک به راحتی روی سطوح فرش قابل جابه جا شدن باشد.
در طرح هایی که کشت حاصله نیاز چندانی به نور مستقیم خورشید ندارد یا بتوان از نور مصنوعی استفاده کرد،
می توان این چهارپایه را در دو یا سه طبقه به فاصله ۴۰ تا ۶۰ سانتیمتر بسته به ارتفاع گیاهان
کاشته شده تهیه کرد.
میزهای نگهداری آوند کشت را می توان از لوله های گالوانیزه یا برای تزیین بیشتر منزل از شبکه های استیلی
یا پلاستیکی محکم تهیه کرد.
● مواد مصنوعی برای بستر کشت برای کاشت گیاهان در داخل لوله ها یا نیم لوله های شبکه آوند کشت
لازم است درون آنها از مواد نگهدارنده و مرطوب کننده بذر و نهال ها پر شود، به طوری که این
مواد کاملاً خنثی و بدون اثر گذاری روی محلول های غذایی یا دیواره بستر یا ریشه گیاه باشد.
همچنین این مواد باید بتوانند رطوبت را به خوبی جذب کنند و آنگاه در اختیار ریشه بگذارند و دارای فضای
لازم برای تهویه و رشد و توسعه ریشه ها باشند و اثرات شیمیایی خاصی روی محلول های غذایی نداشته باشند.
۱) مواد معدنی: این مواد اگرچه انواع مختلفی دارند ولی چهار نمونه از آنها که خصوصیات بهتری داشته و در
این گونه بستر ها استفاده می شود، نام برده می شود.
پریلیت، پشم سنگ، لیکا، ماسه ۲) مواد آلی: این مواد شامل انواع پیت موس ها که منشاء گیاهی دارند و
کاملاً پوسیده اند هستند.
آنها را می توان به تنهایی یا مخلوطی با هریک از مواد معدنی فوق الذکر در سیستم های کشت بدون
خاک استفاده کرد.
۳) مواد پلاستیکی: این مواد شامل انواع فوم ها و اسفنج های مخصوصی هستند که به علت گرانی و استفاده
کمتر در سیستم های کشت بدون خاک از توضیح بیشتر آنها خودداری می شود.
● نحوه کاشت کاشت گیاه به چند صورت بذر، غده، ریشه، نهال و قلمه صورت می گیرد.
برای این منظور ابتدا محل بستر کشت را که از پریلیت یا ماسه یا هر دو پر شده با محلول
غذایی بسیار رقیق و حتی با آب تنها کاملاً خیس کرده آنگاه بذر را کاشته و روی آنها با همان
مواد مصنوعی بستر دو تا سه سانتیمتر پوشانده می شود.
اگر قرار است غده، ریشه، نهال یا قلمه کاشته شود، محل آنها را کمی گود کرده تا به راحتی در
جای خود مستقر شود.
آنگاه اطراف آن به میزان دو تا سه سانتیمتر از مواد مصنوعی بستر پر می شود.
برای آبیاری بذر یا نهال های کاشته شده گل ها می توان چند روزی آنها را تا استقرار کامل با
آب تنها آبیاری کرد و همین شیوه را می توان برای کاشت بذر و نهال سبزیجات به کار بست، با
این تفاوت که با شروع رشد رویشی آنها به خصوص در مورد گیاهان نورپسند باید آوند کشت را در محلی
مستقر کرد که از نظر تابش نور مشکلی نداشته باشد و حداقل نور مورد نیاز روزانه به گیاهان کاشته شده
بتابد یا از نور مصنوعی استفاده شود.
در صورتی که برای اغلب گل های آپارتمانی به علت عدم نیاز به نور مستقیم خورشید آوند کشت را می
توان در سایه و هر نقطه مناسب از منزل نگهداری کرد.
● تهیه انواع نشا چون به صورت متراکم تهیه می شود، لازم است مسیر کاشت پیوسته و فواصل بین ردیف
های کشت نیز کوتاه تر باشد.
همچنین بستر ها را می توان به صورت ناودانی و به عرض و عمق ۵ تا ۱۰ سانتیمتر و طول
دلخواه تهیه و فضای آنها را از پشم سنگ مخصوص کشت هیدروپنیک پر کرد، آنگاه بذرکاری کرد.
همچنین می توان از مکعب های فشرده شده پشم سنگ استفاده کرد که در این حالت در زمان انتقال نشا
مکعب ها همراه نشا منتقل می شوند.
این گونه مکعب های کوچک قابل جای گذاری در بستر های کاشت اصلی هستند ولی از همین مکعب های پشم
سنگ نوع بزرگ تر و فشرده تر تهیه شده اند که اطراف و کف آنها با لفاف هایی پوشیده شده
و به عنوان بستر اصلی تا پایان رشد گیاه به تنهایی باقی می مانند.
● عملیات داشت ۱) تنظیم دور آبیاری: برای جذب عناصر غذایی توسط گیاه محیط ریشه باید همیشه مرطوب بوده و
این رطوبت با مواد غذایی مورد نیاز گیاه همراه باشد.
در این صورت جمع آب و مواد غذایی به صورت محلول غذایی تهیه شده و به محیط ریشه ها منتقل
می شود.
اینکه این محلول غذایی در چه دفعاتی به محیط ریشه برسد بستگی به روش تهیه بستر دارد.
در سیستم NFT محیط ریشه خالی است و اطراف آن را صرفاً هوا فرا گرفته و محلول غذایی همراه با
اکسیژن لازم به عمق سه تا پنج میلیمتر به طور مرتب از ناحیه انتهای ریشه ها عبور می کند.
در این روش چون نیاز به جریان دائم محلول غذایی است و مراقبت های مکرر و هوادهی ریشه ها ضروری
است، برای استفاده در منازل مناسب نبوده، توصیه نمی شود.
برای کاهش زمان آبیاری و سرکشی ها و مراقبت های مکرر و اینکه بتوان آبیاری را دوره ای کرد و
به وسیله دستگاه فرمان سیستم محلول رسانی را هوشمند کرد داخل بستر های کشت را از مواد مصنوعی (نگهدارنده) پر
کرده و پس از کاشت گیاه آبیاری انجام می گیرد، مواد مصنوعی محلول های غذایی را در خود جذب کرده
و آنگاه به تدریج در اختیار ریشه قرار می دهند.
در نتیجه تا زمان وجود رطوبت در محیط ریشه نیازی به آبیاری نیست.
برای تنظیم دوره آبیاری در این روش باید ابتدا قبل از کاشت گیاه محیط ریشه ها را کاملاً مرطوب کرد،
آنگاه دور آبیاری به شرح زیر تنظیم می شود: برنامه شبکه آبرسانی را برای دو تا سه نوبت در روز
و برای مدت یک تا سه نوبت در روز و برای مدت یک تا دو دقیقه به دستگاه فرمان منتقل
کرده تا زمانی که بذور کاشته شده سبز شود یا نهال ها و قلمه ها ریشه کند، آنگاه برنامه آبیاری
را مطابق با مراحل رشد گیاه که نیاز به محلول غذایی آن کم کم افزایش می یابد به تدریج به
دو تا پنج دقیقه در هر نوبت افزایش داده و دور آبیاری نیز از سه تا چهار نوبت در روز
منظور می شود.
این تغییرات معمولاً برای سبزیجات هر دو تا سه هفته یک بار لازم است انجام شود، در صورتی که برای
پرورش گل ها این تغییرات خیلی مورد نیاز نیست.
برای تنظیم دور آبیاری عوامل دیگری نیز موثر است که در مبحث میزان مصرف محلول های غذایی به آن اشاره
شد.
نکته قابل ذکر در طول دوره آبیاری تجمع نمک ها در محیط ریشه است که در اثر آن به تدریج
ec محیط افزایش می یابد که با آبشویی رفع خواهد شد.البته هرچه دور آبیاری کوتاه تر و تعداد دفعات آن
بیشتر شود تجمع نمک ها در محیط ریشه کمتر می شود و ec محیط نیز به کندی افزایش می یابد.
همچنین هرچه مسیر های کاشت اعم از لوله یا نیم لوله یا ناودانی طولانی تر باشد طبعاً مواد پرشده داخل
آنها زیادتر می شود که در این حالت نیاز به افزایش زمان آبیاری است.
روزنامه شرق

گردآوری: پرشین وی

برچسب ها: گل