خطرات ناشی از مصرف داروی ضد تشنج در دوران بارداری

مصرف داروی ضد تشنج در بارداری ممنوع نیست و زنان مبتلا به این بیماری باید با پزشک خود قبل از اینکه باردار شوند مشورت کنند تا از عوارض احتمال مصرف این دارو ها در امان باشند در صورت پیگیری قبل از حاملگی از بروز ناهنجاری در جنین پیشگیری خواهد شد و می توان نوزاد سالمی را به دنیا آورد.

داروی ضد تشنج در بارداری

بیماری صرع یکی از بیماری‌های قدیمی شناخته شده بشر است که امروزه به برکت درمان‌های موثر دارویی در بیش
از نود درصد موارد، قابل کنترل و درمان است. بیماری در همه سنین بویژه در سنین پایین دیده می‌شود
و یکی از گروه‌های هدف بیماری،‌ خانم‌های باردار هستند.

نکته بسیار مهم و کلیدی این است که بروز حملات تشنج در مادر باردار، اثر سوء به مراتب بیشتری نسبت به مصرف داروی ضدتشنج دارد، ‌چراکه مصرف داروی ضدتشنج در مادر باردار، نقایص جنینی را دو برابر افزایش می‌دهد. (میزان بروز ناهنجاری جنین در یک مادر صرعی، چهار درصد و در مادر سالم، دو درصد است.)

در صورت مصرف مناسب و پیگیری دقیق قبل از بارداری می‌توان این عوارض را به حداقل رساند. هر چه تعداد داروهای ضدتشنج بیشتر باشد،‌ احتمال بروز ناهنجاری در جنین بیشتر است. در مادری که سه نوع داروی ضدتشنج مصرف می‌کند، احتمال آنومالی (ناهنجاری‌ها) جنینی به ۹ درصد می‌رسد. خوشبختانه نقایص جنینی اغلب خفیف و به صورت نقایص جزئی در ناخن یا شکل صورت و شکاف لب و کام دیده می‌شود.

احتمال اختلالات شدیدتر نظیر مشکلات قلبی و سیستم عصبی نیز وجود دارد. به عنوان مثال، داروی والپروات سدیم و کاربامازپین، باعث نقص در بسته شدن لوله عصبی می‌شوند. برای به حداقل رساندن این مشکلات، رعایت نکات زیر در مادران باردار مبتلا به صرع توصیه می‌شود:

عوارض داروی ضد تشنج در بارداری بر جنین

ـ برای کنترل تشنج از یک دارو استفاده واز مصرف همزمان چند دارو اجتناب شود.

ـ سعی شود تا حملات صرع با حداقل میزان داروی مورد نیاز کنترل شود.

ـ هر گونه تغییر داروی ضد تشنج بهتر است قبل از بارداری انجام شود و اگر تغییر انجام نشده و بارداری اتفاق افتاده ولی ضرورت تعویض دارو احساس می‌شود،‌ هر چه سریع‌تر در اولین هفته‌های بارداری انجام شود. تغییر دارو بعد از سه ماهه اول بارداری نیز توصیه نمی‌شود.

ـ حتی‌الامکان از تجویز داروی سدیم والپروات در بارداری پرهیز شود و اگـر در اقوام درجه اول فرد مصروع،
نقص لوله عصبی وجود داشته، کاربامازپین هم تجویز نشود.

ـ اسید فولیک از قبل بارداری و حداقل در سه ماهه اول بارداری تجویز شود.

ـ در خانم‌هایی که حداقل دو سال تشنج نداشته‌اند و تغییرات نواری قابل ملاحظه ندارند، تحت نظارت متخصص مغز و اعصاب می‌توان دارو را قطع کرد و سپس باردار شد.

خوب است بدانید مصرف داروی ضد تشنج در بارداری ممنوع نیست

پرویز بهرامی در حاشیه چهاردهمین کنگره بین المللی صرع در ارتباط با موضوع صرع و بارداری اظهار داشت:
هرچند که ممکن است این مشکل شایع نباشد ولی حدود نیم درصد از زنان باردار احتمال دارد که مبتلا به صرع باشند.

وی افزود: اگر پزشک معالج شناخت از بیماری صرع داشته باشند در ۹۰ درصد موارد، مادران باردار به به سلامتی زایمان کرده و هیچ مشکلی آنها و نوزادشان را تهدید نمی‌کند.

این متخصص مغز و اعصاب با اشاره به اینکه علت های صرع مختلف است، گفت: فردی که تنها یک بار دچار تشنج شده را نمی توان گفت صرع دارد و نشانه ابتلا به این بیماری، به بیش از ۲ بار تشنج داشتن است.

بهرامی با بیان اینکه زنان مبتلا به صرع که قصد بارداری دارند باید برنامه‌ریزی‌های لازم را قبل از بارداری
و شش ماه پیش از آن انجام دهند تاکید کرد: این زنان باید دو ماه قبل از اقدام به بارداری
مصرف اسید فولیک را به صورت روزانه مدنظر قرار دهند.

اطلاعات مصرف داروی ضد تشنج در بارداری

این فلوشیپ صرع و نوار مغزی ادامه داد: مصرف فولیک اسیدارقبل از بارداری باید شروع و در دوران بارداری
ادامه یابد تاخطرنقص عصبی در نوزاد را کاهش دهد همچنین خواب و تغذیه مناسب در این زمان بسیار حائز
اهمیت بوده و بهتراست که استرس واضطراب نداشته باشند.

بهرامی با بیان اینکه مادران باردار نباید ترسی از مصرف داروهایشان در دوران بارداری داشته باشند، گفت: مصرف نکردن کردن این داروها عوارض زیادی برای مادر باردار و جنین به همراه خواهد داشت که درصورت تشنج سبب کمبود اکسیژن در جنین و احتمال سقط، جدا شدن جفت و خونریزی داخل مغزی وحتی مرگ جنین می‌شود.

نحوه مصرف داروی ضد تشنج در بارداری

متخصص مغز و اعصاب با تاکید بر اینکه مادران باردار مبتلا به صرع نباید به هیچ عنوان داروهایشان راقطع کنند،
گفت: دوز موثر دارو توسط پزشک تعیین می‌شود و بیمار باید در این دوران حتما تحت نظر پزشک باشد
تا خطری آن و جنین را تهدید نکند همچنین انجام برخی از آزمایش‌هاو سونوگرافی‌های
ویژه برای بررسی وضعیت جنین ضروری است.

وی خاطرنشان کرد: زنان باردار مبتلا به صرع اواخر بارداری بهترهروزانه ۱۰ میلی گرم مکمل ویتامین k مصرف کرده و نوزاد نیز هنگامی که متولد می‌شود یک میلی گرم از این ویتامین به صورت عضلانی برای آن تزریق شود.

این متخصص مغز و اعصاب خاطرنشان کرد: زنان باردار مبتلا به صرع در اکثر مواقع می‌توانند به صورت طبیعی
زایمان کنند ولی اگر در ماه آخر دچار تشنج شده یا احتمال این مشکل هنگام زایمان برای آنها وجود دارد
باید به صورت سزارین زایمان کنند.

بهرامی خاطرنشان کرد: این زنان بعد از زایمان تا ۲۴ ساعت باید تحت نظر پزشک باشند و در دوران شیردهی نیز از ترس عوارض دارو نباید داروهای شان را قطع کنند چرا که این مسئله عوارض زیادی برای آنها و نوزادشان دارد ‌ومصرف دارو نمیتواند مانعی برای شیردهی باشدو به طور کلی همه این موارد باید با مشاوره پزشک انجام شود.

جام جم , مهر