علائم بارداری چندقلویی را می دانید !
بارداری یک پروسه پر چالشی است که مادر باردار در دوران بارداری
با آن دست و پنجه نرم می کند حال اگر مادر باردار دوقلو باردار باشد
این بارداری کمی متفاوت تر خواهد بود ما در این مطلب از پرشین وی
قصد داریم به بررسی علائم بارداری چندقلویی بپردازیم
علائم بارداری چندقلویی
گاهی اوقات یک تخمک بارورشده و سپس به دو یا چند رویان تقسیم می شود.در این حالت دوقلوهای همسان ایجاد
میشوند.
بارداری چند قلویی بارداری دو جنین یا بیشتر است. نامهای چند قلویی به شرح زیر است:
• دوقلو – دو جنین• سهقلو – سه جنین• چهارقلو – چهار جنین• ۵ قلو – پنج جنین• ۶ قلو
– شش جنین• ۷ قلو -هفت جنین
اگرچه چند قلویی تنها درصد کمی از همه تولدها را شامل میشود (کمتر
از سه درصد) اما میزان آن رو به افزایش است.بر طبق مرکز ملی آمار سلامت امریکا، دوقلویی از سال ۱۹۸۰
به میزان ۴۹ درصد در آمریکا افزایش یافته است و در حال حاضر ۲۸,۱ مورد از هر ۱۰۰۰ مورد تولد
زنده را شامل میشود و این مقدار به معنی حدوداً یک بارداری دوقلویی از هر ۳۶ تولد زنده است.میزان تولد
سهقلویی و چند قلویی در همین بازه زمانی، ۴۲۳ درصد افزایش یافته و به حدود یک مورد در هر ۵۰۰
تولد زنده رسیده است.
چه عواملی موجب چند قلویی میشود؟
فاکتورهای زیادی با بارداری چند قلویی مرتبط است.فاکتورهای طبیعی
چند قلویی عبارتاند از:
• وراثت: سابقه خانوادگی بارداری چند قلویی احتمال دوقلویی را افزایش میدهد.• سن بالای بارداری: در
زنان بالای سی سال احتمال چند قلویی بیشتر است.بسیاری از زنان امروزه بارداری را خیلی به تأخیر میاندازند و ممکن
است نتیجه آن دوقلویی باشد.
• زایمانهای زیاد: یک یا چند بارداری قبلی بهخصوص در صورتی که چند قلو بودهاند، احتمال چند قلویی را افزایش
میدهد.
• نژاد: در زنان آمریکایی آفریقایی نسبت به نژادهای دیگر احتمال چندقلویی بیشتر است.بومیان آمریکایی و آسیاییها کمترین میزان دوقلویی
را دارند.در زنان هندواروپایى، بهخصوص افرادی که بالای ۳۵ سال دارند، بیشترین میزان چند قلویی بیشتر از دوتا (سهقلو یا
بیشتر) وجود دارد.
فاکتورهای دیگری که میزان چندقلویی را در سالهای اخیر بسیار افزایش داده است شامل تکنولوژیهای باروری است که عبارتاند از:
• داروها: داروهای تحریک کننده تخمک گذاری مانند کلومیفن سیترات و فولیکل که تحریک کننده هورمون (FSH) بوده و به
تولید تخمکهای زیاد کمک میکنند، که اگر بارور شوند، ممکن است به چند قلویی منجر شود.• روشهای بارداری: تکنولوژیهای کمک
به بارداری مانند باروری آزمایشگاهی (IVF) و تکنیکهای دیگر که به بارداری زوجین کمک میکند.این تکنولوژیها اغلب با استفاده از
داروهای تحریک کننده تخمک گذاری چندین تخمک تولید میکنند که سپس بارورشده و به رحم بازگردانده میشود تا رشد کند.
بارداری چند قلویی چگونه اتفاق میافتد؟
بارداری چند قلویی معمولاً زمانی اتفاق میافتد که بیش از یک تخمک بارور
میشود و در رحم جایگیر میشود.به این حالت دوقلویی دو تخمکی میگویند.و ممکن است همه آنها پسر، دختر یا ترکیبی
از هر دو باشند.در چند قلویی دو تخمکی همزمان دو تخمک بارورشده و نطفه ایجاد میشود.چند قلویی های دو تخمکی
درست همانند خواهر و برادرانی که میتوانند مشابه باشند، ممکن است بسیار شبیه به نظر برسند.چند قلویی های دو تخمکی
هر کدام جفت و کیسه امنیوتیک (کیسه آب) جداگانه دارند.
گاهی اوقات یک تخمک بارورشده و سپس به دو یا چند رویان تقسیم میشود.در این حالت دوقلوهای همسان ایجاد میشوند
که همه پسر یا همه دختر هستند.چند قلوهای همسان از نظر ژنتیکی یکسان هستند و معمولاً به قدری شبیه به
هم هستند که حتی والین به سختی میتوانند آنها را از هم تشخیص دهند.با این حال، این کودکان شخصیتهای متمایز
و متفاوتی دارند.چند قلوهای همسان ممکن است جفتها و کیسه مایع امنیوتیک جداگانه داشته باشند اما اغلب یک جفت مشترک
و کیسه های جداگانه دارند.بهندرت دوقلوهای همسان یک جفت مشترک و یک کیسه امنیوتیک مشترک دارند.
علائم بارداری چندقلویی
در زیر متداولترین علائم بارداری چند قلویی آمده است.اگرچه ممکن است هر زنی علائم متفاوتی را تجربه کند.علائم بارداری چند
قلویی عبارتاند از:
• رحم بزرگتر از حد انتظار برای این سن جنین است.• ناخوشی صبحگاهی افزایش یافته است.• اشتها افزایش
یافته است.• مادر اضافه وزن زیادی پیداکرده است، بهخصوص در اوایل بارداری• حرکات جنین در بخشهای مختلف شکم همزمان احساس
میشود.
چرا بارداری چند قلویی نگرانی ایجاد میکند؟
داشتن بیش از یک فرزند ممکن است هیجان انگیز بوده و
واقعه خوشحال کنندهای برای بسیاری از زوجها باشد اما بارداری چند قلویی خطر عوارض و پیچیدگیهای بعدی را افزایش میدهد.متداولترین
عوارض عبارتاند از:
• درد زایمان و تولد زودرس:
حدود نیمی از دوقلوها و تقریباً همه چند قلوها نارس هستند (پیش از ۳۷ هفتگی متولد میشوند).هرقدر
تعداد جنینها در بارداری بیشتر باشد، خطر تولد زودرس بیشتر میشود.نوزادان زود رس پیش از اینکه بدن و اندامهایشان بهطور
کامل رشد کنند متولد میشوند.این نوزادان اغلب کوچک هستند و وزن هنگام تولدشان کم (کمتر از ۲۵۰۰ گرم) است و
ممکن است نیاز به کمک برای تنفس، تغذیه، مبارزه با عفونتها و گرم ماندن داشته باشند.نوزادان خیلی زود رس که
پیش از ۲۸ هفتگی متولد میشوند خیلی آسیب پذیر هستند.بسیاری از اندامهای آنها آماده زندگی در خارج از رحم مادر
نیست و ممکن است خیلی نارستر از این باشد که بهدرستی عمل کند.بسیاری از نوزادان چند قلو نیاز به مراقبت
در بخش مراقبتهای ویژه نوزادان (neonatal intensive care unit یا بهطور خلاصه NICU) دارند.
• هایپرتنشن یا پرفشاری خون ناشی از بارداری:
زنانی که چند جنین دارند، احتمال ابتلا به فشارخون بالای بارداری در آنها، بیش از سه برابر دیگران است.این وضعیت
نسبت به بارداری تک فرزندی اغلب زودتر شروع میشود و شدیدتر است.چند قلویی میتواند احتمال کنده شدن جفت (placental abruption)
را نیز افزایش دهد.
• بارداری ناموفق:
پدیدهای به نام سندرم ناپدید شدن دوقلو (که به عنوان جذب جنین fetal resorption نیز شناخته میشود) که در آن
بیش از یک جنین شناسایی میشود اما ناپدید (یا سقط) میشود (معمولاً در سه ماهه اول این اتفاق میافتد) در
بارداریهای چند قلویی احتمال بیشتری دارد.این پدیده ممکن است با خونریزی همراه باشد یا نباشد.در این وضعیت، خطر از دست
دادن جنین در سه ماهههای بعدی نیز افزایش مییابد.
• سندرم انتقال خون قل به قل:
سندرم انتقال خون قل به قل وضعیتی برای جفت است که تنها باوجود دوقلوهای مشابهی که جفت مشترکی دارند، ایجاد
میشود.رگهای خونی به جفت متصل شده و خون را از یک جنین به دیگری میرسانند (در این حالت، یکی از
قل ها اهداکننده خون و دیگری دریافت کننده خون نامیده میشود).این اتفاق در ۱۵ درصد از دوقلوهای با جفت مشترک
میافتد.
علائم بارداری چندقلویی
• کم خونی:
کمخونی در بارداریهای چند قلویی بیش از دو برابر شایعتر از بارداری یک جنینی است.
• نقص مادرزادی:
نوزادان چند قلویی حدود دو برابر بیشتر درخطر ناهنجاریهای مادرزادی از جمله نقص لوله عصبی (مانند اسپینا بیفیدا)، و ناهنجاریهای
قلبی و گوارشی قرار دارند.
• ناهنجاریهای امنیوتیک:
ناهنجاریهای مایع امنیوتیک در بارداریهای چندقلویی بیشتر است بهخصوص دوقلوهایی که جفت مشترک دارند.
• زایمان سزارین:
قرار گیری غیر طبیعی جنین احتمال زایمان سزارین را افزایش میدهد.
• خونریزی پس از زایمان:
ناحیه جفتی بزرگ و رحم خیلی بزرگ شده در بارداریهای چندقلویی، خطر خونریزی پس از
زایمان در مادر را افزایش میدهد.
کاهش جنین در بارداری چندقلویی چیست؟
در سالهای اخیر روشی به نام کاهش چند جنینی بارداری در شمار زیادی از
جنینها بهخصوص چهار جنین یا بیشتر مورداستفاده قرار گرفته است.این روش شامل تزریق داروی کشنده به یکتا دو جنین است
که موجب مرگ جنین میشود.هدف کاهش چند جنینی این است که با کاهش تعداد جنینها در بارداری، جنینهای باقی مانده
احتمال سالم و زنده ماندنشان بیشتر شود.برای اطلاعات بیشتر با پزشک خود صحبت کنید.
بارداری چند قلویی چگونه تشخیص
داده میشود؟
بسیاری از زنان این احتمال را میدهند که بارداری چند قلویی دارند، بهخصوص در صورتی که پیش از
این بارداری داشتهاند.تشخیص چند قلویی ممکن است در اوایل بارداری انجام شود، بهخصوص در صورتی که از شیوههای باروری استفاده
شده باشد.علاوه بر سابقه پزشکی کامل و معاینات بالینی، با روشهای زیر نیز ممکن است تشخیص انجام شود:
• آزمایش
خون
بارداری:
سطح گنادوتروپین جفتی انسانی ممکن است در بارداری چند قلویی خیلی بالا باشد.
• آلفا فتو پروتئین:
مقدار پروتئینی که توسط کبد جنین آزادشده و در خون مادر یافت میشود، ممکن است زمانی
که بیش از یک جنین پروتئین تولید میکنند، بالا باشد.
• اولتراسوند:
تکنیک تصویر برداری تشخیصی که از امواج صوتی با فرکانس بالا و یک کامپیوتر استفاده میکند تا تصاویری
از رگهای خونی، بافتها، و اندامها ایجاد کند.اولتراسوند برای دیدن اندامهای درونی زمانی که در حال کار کردن هستند استفاده
میشوند و جریان خون در رگهای مختلف را با استفاده از ترانسدیوسر (مبدل صوتی) واژنی، بهخصوص در اوایل بارداری، یا
با ترانسدیوسر شکمی در اواخر بارداری ارزیابی میکند.
مدیریت بارداری چند قلویی
مدیریت ویژه بارداری چند قلویی، توسط پزشک
شما بر اساس موارد زیر تعیین میشود:
• بارداری، سلامت عمومی و سابقه پزشکی شما• تعداد جنینها• تحمل شما نسبت به
داروها، عملها، یا درمانها خاص• انتظارات دوره بارداری• نظر یا ترجیح شما
مدیریت بارداری چند قلویی شامل موارد زیر است:
بیشتر بدانید از نشانه های اولیه علائم بارداری چندقلویی یا چندقلویی
ازجمله نشانه های اولیه یک بارداری دوقلویی می توان به موارد زیر اشاره کرد:
بالا بودن عدد بتا و یا همان سطح هورمون hCG در آزمایش تشخیص بارداری، از آنجا که این هورمون
توسط جفت ساخته و به جریان خون مادر وارد می شود، اگر شما دو و یا چند جنین در شکم
خود داشته باشید که جفت های جداگانه داشته باشند، هر یک از این جفت ها به طور مستقل
این هورمون را ساخته و وارد جریان خون شما خواهند کرد، به این ترتیب بدیهی است که
سطح نهایی عدد بتا در خون شما افزایش خواهد یافت.
باتوجه به بیشتر بودن سطح هورمون hCG، و شدید تر بودن تغییرات هورمونی در بدن مادر،
عوارض ناشی از این تغییرات همچون خستگی، خواب آلودگی، بیحالی و … خصوصاً در هفته های
ابتدایی بارداری بیشتر خواهد بود. بنابراین اگر این علائم در شما به طرز عجیبی شدید است، شاید دال بر دوقلو باردار بودنتان باشد.
مادرانی که دوقلو باردار هستند، برای تامین کالری فراوانی که بدن آنها برای رشد دو جنین احتیاج دارد، معمولا مقدار زیادی غذا می خورند.
با گذشت زمان و چشمگیر شدن رشد جنین ها، شکم مادرانی که بیش از یک جنین در خود رشد می دهند، از سایرین بزرگتر به نظر خواهد رسید.
تغییرات خلقی شدیدتر خصوصاً در حوالی هفته ششم بارداری، در مادرانی که دوقلو باردار
هستند بیشتر خواهد بود، که علت آن مربوط به تغییرات هورمونی بیشتر در این مادران است.
وارد شدن هورمون hCG در ادرار سبب مثبت شدن تست های تشخیصی بارداری خانگی
(بی بی چک) می شود، در بارداری های دوقلو مقدار این هورمون بیشتر است، در نتیجه
زودتر به مقدار قابل تشخیص در ادرار خواهد رسید. بنابراین اگر بلافاصله در تاریخ عقب افتادن
عادت ماهیانه تان تست بارداری شما مثبت شده، ممکن است به زودی از بارداری دوقلویی سورپرایز شوید.
نشانه های ثانویه بارداری دوقلویی یا چندقلویی
وقتی دوقلو و با چندقلو باردار باشید، شریط کمی متفاوت تر از حالت عادی پیش خواهد رفت، به مرور ممکن است متوجه وجود تفاوت هایی در خود شوید. همانند:
با داشتن دو فرشته کوچکِ در حال رشد در شکمتان، روند وزن گیری شما نسبت به بارداری های تک قلویی سریع تر خواهد بود.
بالاتر بودن فوندال هایت. منظور از فوندال هایت، بالاترین نقطه رحم درون شکم مادر است که پزشک با پیدا کردن مکان آن در هر بار ویزیت می تواند اطلاعاتی از قبیل، سن بارداری، وزن تقریبی جنین و … بدست آورد. اگر شما دو جنین در شکم خود داشته باشید، قطعا آنها فضای بیشتری را در درون رحم شما اشغال کرده و فوندال هایت شما بالاتر خواهد بود.
در بارداری های دوقلویی حرکات جنین ها زود تر و همچنین بیشتر توسط مادر حس خواهد شد. به هر حال لگد ها دو برابر شده و فضا نیز کمتر است.
شنیده شدن دو صدای ضربان قلب در رحم
علائم بارداری چندقلویی تشدید تنگی نفس مادر نیز یکی از علائم مهم محسوب می شود، دو و یا چند جنین که با
سرعت در حال رشد هستند، فضای بیشتری نیاز دارند، درنتیجه رحم با سرعت بیشتری رشد کرده و با فشار آوردن به دیافراگم سبب تنگی نفس مادر می شود.
انقباضات رحمی بدون خون ریزی نیز از جمله نشانه های بارداری های دوقلویی هستند،
اگر در اوایل بارداری خود چنین درد هایی در شکم و لگن خود، البته بدون لکه بینی دارید،
ممکن است علت آن وجود دو جنین در شکمتان باشد. رشد بسیار سریع رحم عامل ایجاد کننده این انقباضات است.
کمر دردهای مداوم، حمل دو برابر بار بیشتر، فشار دوچندانی را به بدنتان وارد می کند، درنتیجه عوارض بارداری همچون کمر درد، تکرر ادرار و … ممکن است که تشدید شود.
از آنجا که در این شرایط باید قلب شما برای رساندن مواد غذایی و اکسیژن برای ۳ نفر کار کند، تعداد ضربان قلبتان به طرز چشمگیری افزایش می یابد.
بدن شما به آب بیشتری نیاز دارد. خون رسانی به دو جنین به حجم خون بیشتری احتیاج خواهد داشت، حجم خون بیشتر به مصرف آب بیشتری نیاز دارد.
نی نی بان / niniplus