آشنایی با استاد حاج قلی نامی , استاد رنگرزی در فرش

استاد حاج قلی نامی

استاد حاج قلی نامی , استاد حاج قلی نامی یکی از هنرمندان تبریز در محله سرخاب به سال ۱۳۰۴ مردی

به دنیا آمد که سال‌ها بعد نامی جاودان در عرصه هنر این مرز و بوم از خود به یادگار گذاشت.
سال‌ها پیش در شهر هنر پرور تبریز در محله سرخاب به سال ۱۳۰۴ مردی به دنیا آمد که سال‌ها بعد
نامی جاودان در عرصه هنر این مرز و بوم از خود به یادگار گذاشت.استاد قلی نامی در محیطی هنر پرور
و دوستدار فرش بدنیا آمده و از‌‌ همان کودکی با فرش و فرهنگ فرش بافی آشنا شد.
و انس گرفت و به سرعت به سمت هنر فرش کشیده شد تا جایی که در سن ۱۲ سالگی اولین
کارش را در قالب تابلوئی به نام محاربه در مورد جنگ جهانی دوم طراحی و رنگ‌پردازی نمود.
این اثر به سفارش سروان حریری و در کارخانه اشقی ریزان با دست خود استاد نامی طراحی و
بافته شد.
او در حین کار تسلط به تمام اصول کار داشت و با تمام قواعد آشنا بود.
همیشه سعی می‌کرد تا متمایز از دیگران عمل کند او این قصد را در رنگ آمیزی پیاده کرد.
وی نه تنها در طراحی بلکه در رنگرزی و رنگبندی مهارت ویژه‌ای داشت.

به گفته فرزند ایشان آقای رسول نامی که وی نیز به همراه دیگر برادرانش به کار طراحی قالی مشغول است،

استاد قلی نامی در طرحی نقشه‌های موسوم به زیرخاکی مهارت ویژه‌ای پیدا کرده بود، تا آنجا که هم اینک وی
را با طرحهای زیرخاکی‌اش می‌شناسند و می‌توان گفت بعد از حبیب الله امین افشار و امین مصور، او از بزرگ‌ترین
طراحان زیرخاکی است.
تلفیقات ماهرانه و زیبای او از اسلیمی و گل و بوته و حیوان به همراه آثار باستانی زیرخاکی، قدرت وافر

او را در امر طراحی بیان می‌کند.
فرزند ایشان می‌گوید کارهای استاد هرگز تکراری و تقلیدی نبود و همیشه طرحهای جدید را طراحی می‌کرد.
از ویژگیهای منحصر به فرد ایشان طراحی بدون اتود قبلی بوده است، یعنی بامداد طراحی نمی‌کرد و از‌‌ همان ابتدای

کار از روان نویس استفاده می‌نمود و با بکارگیری ذهن خلاق خود اجزاء نقشه را در حین کار بدون طرح
ریزی قبلی، می‌کشید و از پاک کن نیز استفاده نمی‌نمود و این امر نشان از مهارت و دید بالای هنری
ایشان بوده است.

استاد پرنده و حیوان را در متن فرش به کرات استفاده می‌نمود.

اسلیمی‌ها و ختائی‌هایش سبک خاصی داشته و در عین اینکه قالب سنتی را حفظ کرده، شباهت آن به طرحهای اصفهان
کمتر شده است.
اسلیمی‌هایش را تبدیل به طرحهای گچبری کرده بود.
به اعتقاد استاد نامی طرحهای موسوم به گچبری ابتدا از ایران به اروپا رفته و بعداً از آنجا به صورت
تغییر یافته به ایران آمده است و به غلط آنرا طرحهای فرنگی می‌نامند.استاد حاج قلی نامی استاد عقیده داشت که
نباید در طراحی به تقلید از گذشته و تکرار در طرحهای سنتی پرداخت و باید هر روز به خواسته بازار
جهانی توجه کرد و طرحی نو و جدید آفرید.
او طرح‌ها و کارهای شاه عباسی اصفهان را متنوع ساخت و آنرا تغییر داده، منحصر به فرد نمود.
به نقل از فرزندش، استاد نامی رنگ رگه پنبه‌ای را برای قالی ۲۴ متری از توت فرنگی بدست آورده و
نخ‌هایش را با آن رنگرزی می‌نمود.
از جمله کارهای محوله به ایشان مرمت کاشیهای مسجد کبود بوده که عمر ایشان برای اتمام آن، کفاف نداد.
استاد برای اولین بار با هفت رنگ متن قالی را از لچک تا ترنج رنگبندی نمود.
که نمونه‌ای از آن فرش‌ها، فرشی ۴×۳ بود که با ۷ رنگ طوسی به صورت تنالیته از طوسی سیر تا
طوسی روشن رنگبندی شده است، که هم اکنون در یکی از موزه‌های فرانسه می‌باشد.استاد حاج قلی نامی

همچنین فرشی با طرح آتش زدن تخت جمشید توسط اسکندر نیز از همین نوع فرشهاست.

وی بیشتر دوست
داشت حاشیه قاب قابی را به کار ببرد.
در حاشیه تکه طرحهایی جدا از هم و مشخص ولی به نوعی در ارتباط با هم را کار می‌کرد.
گاهی نیز حاشیه گچبری را بکار می‌برد.
او طراحی را از قاعده و قانون خاص خود در آورد و خود را آزاد گذاشت.استاد حاج قلی نامی

به
طور مثال اندازه خاصی برای حاشیه و تقسیم بندی آن نداشت و هر طرح زیبا‌تر در نقشه می‌افتاد،‌‌ همان طور

می‌نمود.
فرزندش می‌گوید، پدرش از نقشهای ایجاد شده بر روی شیشه‌های یخ زده الهام می‌گرفت و طرح می‌زد.
وی همه نوع سفارش در هر اندازه‌ای داشت.

طرحهای ایشان را کارگاههای آقایان زرخاب، نارونی، مجدیه و آقای فرجی می‌بافتند.

و این طرح‌ها در اندازه‌های ۴۰ متری، ۲۴ متری، ۳×۲ و دیگر اندازه‌ها سفارش شده بافته می‌شد.
استاد طرفدار هنرمندان بود و هر کسی که طرحی را از استاد می‌گرفت، اگر طبق آنکه استاد نامی در مورد
اجرای طرح بافت نظر داشت انجام می‌داد، استاد اجرت خود را می‌بخشید، زیرا آن شخص با کار دقیق خود ناگفته‌های
استاد را به حد ظهور می‌رساند و حرف او را با قلاب و رنگ‌ها به گفتگو وا می‌داشت.
آن استاد ارجمند در سن ۶۳ سالگی در تاریخ ۱۱ مهر ۱۳۷۹ چشم از جهان فروبست و به دیار باقی
شتافت.استاد حاج قلی نامی قالی ایران