آشنایی با استاد عبدالله عظیما از اساتید رفوگر تبریز

استاد عبدالله عظیما

استاد عبدالله عظیما از جمله اساتید رفوگر تبریز است.
سطوری را که در ذیل می‌خوانید متن مصاحبه حضوری استاد عماد کار‌شناس فرش با ایشان در مرداد ۱۳۶۸
است که به زبان آذری ضبط شده و آقای آذرولیان آن را به فارسی برگردانده‌اند: من، عبدالله عظیما، متولد ۱۳۳۵
شمسی وساکن تبریز، از سال ۱۳۴۹ به فراگیری رفوگری پرداخته‌ام، و از سال ۱۳۵۳ به طور مستقل، کارم را
ادامه می‌دهم.
تنها استادم که می‌توان او را استاد همه رفوگران تبریز دانست، حاج جواد آقا زعفرانچی بود که شیوه این کار
و ابداعاتی را که می‌بینید، حاصل ذهن سرشار از نبوغ ایشان است.
کار تخصص من ترمیم آسیب دیدگهیای مختلف فرش از قبیل: بیدخوردگی ، فرسودگی، خواب رفتگی و آتش گرفتگی، آنهم
در رجشمارهای ۵۰ به بالا و منحصر به فرشهای اعلا و ممتاز است.

(وی سپس در ارتباط با هنر رفوگری می‌گوید:) در ترمیم قالیهای که بر روی دستگاه صدمه می‌بیند معمولاً همه مصالح
مربوط به رفو همراه قالی موجود است.
لیکن در مورد فرشهای عتیقه، ناچار از تهیه مصالح و مواد خاص‌‌ همان فرش هستیم.
برای این کار، چنانچه فرش از رنگهای گیاهی تهیه شده باشد،

ابتدا به ذات رنگ پی برده و تمام سعیمان را به کار می‌گیریم تا عین‌‌ همان رنگ را نه خوب‌تر و نه بد‌تر تهیه کنیم و

اصالت آن را مخدوش نکنیم.
چنانچه فرش با رنگهای سنتی تهیه شده باشد، رنگهای مورد نیاز را رنگرزی کرده و پس از شستشوی کلاف‌ها با
آب گرم و اطمینان از تهیه رنگ دلخواه، آن را مورد استفاده قرار می‌دهیم.
برای کار رفوگری حد و مرزی نیست و نوع رفو همواره بستگی به بافت قالی دارد به طور
مثال، چه بسا قالیهای ریز بافتی (۹۰ تایی) که رفوی آن‌ها به طور معمول انجام می‌گیرد، و در مورد برخی
دیگر از نظر سفتی و سختی این کار با اشکال مواجه می‌شود.استاد عبدالله عظیما نکته مهم دیگری که توجه به
آن از اهمیت خاصی برخوردار است، این است که شخص رفوگر به هنگام رفو باید همواره خود را همطراز بافنده
اولیه فرش آسیب دیده تصور کرده و علیرغم داشتن مهارت و کارآیی، سلیقه‌اش را همسان با وی فرض کند، تا
فرش ترمیم شده اصالت خود را حفظ کند.

استاد عظیما در بین بهترین کارهایی که انجام داده، از فرش دوپاره و تمام ابریشم به اندازه ۱۲× ۸ متر
یاد می‌کند و با پوزش از اینکه نمی‌تواند نام فرش و صاحب آن را به زبان آورد، می‌گوید: با تعهد
اینکه چنانچه فرش ترمیم شده از کشوری که رفته بازگردد تمام خسارت آن را بپردازیم، کار رفوی آن را آغاز
کردم، و قبل از ارسال آن را به قالی شویی فرستاده و دارکشی کردم به طوری که از تمامی حراجی‌ها
به سلامت بیرون آمد.
وی سپس در توصیه به دستگاه داران توجه آنان را به اندازه گیری دقیق فرش و ثابت کردن آن بر
روی دستگاه جلب کرده و می‌گوید: فرش‌ها یا روی دستگاه ایراد پیدا می‌کنند یا در منازل و مغازه‌ها و یا
موزه‌ها.

فرشهایی که روی دستگاه دچار عارضه می‌شوند معمولاً تار آن‌ها کم دوام می‌باشند.

و از حیث تا بیدگی درجه۲ هستند و یا یک طرفشان نسبت به طرف دیگر دارای کشیدگی بیشتری است، در
نتیجه بعد از بافت و قبل از اتمام پاره می‌شوند.استاد عبدالله عظیما عارضه‌هایی نظیر مور خوردن، انداختن گل عوضی، کاربرد
رنگ اشتباه و یا عدم رعایت گونیای فرش، آن طور که از ابتدا شروع شده، از جمله دیگر عوارض قابل
ذکری است که همگی قابل ترمیم است.
تنها زمانی ترمیم فرش لاعلاج است که رفوگر مشاهده کند اگر قالی دوباره بافته شود بیشتر مقرون به صرفه خواهد
بود.
استاد عظیما در پایان اضافه می‌کند که: حرفه رفوگری جامع تمامی حرف از ریسندگی تا رنگرزی و دستگاه کشی و
بالاخره بافت است.
رفوگر حتی باید نقاشی نیز بداند چرا که در ترمیم فرشهای تابلویی و نفیس، اگر در صورت تابلو ایرادی باشد،
چنانچه رفوگر تنها صنعتگر باشد و نقاشی نداند و هنرمند نباشد، نمی‌تواند رفع عیب کند و کارش بدون عیب نخواهد
بود.استاد عبدالله عظیما قالی ایران