شناخته شده ترین تقسیم بندی برای ارزیابی فرش در ایران
تقسیم بندی فرش
تقسیم بندی فرش , هدف از این گروه بندی آن است که نوعی درجه بندی و معیار برای ارزیابی فرش
های دستباف ارئه دهیم که در آن واقعیّت های موجود در روند فرش بافی ایران ، ولو به صورت تجربی
، در نظر گرفته شده باشد.تقسیم بندی فرش شناخته شده ترین تقسیم بندی برای ارزیابی فرش در ایران ، به
صورت عرف یا قراردادی (در گمرک و بازار) ، ارزیابی بر اساس رج شماره است : ۱_ فرش هایی با
بافت ظریف و پر کار با رج شمار حدودا ۵۰ به بالا (فرش های لوکس و تجمّلی ؛ فرش هایی
که مصرف پوششی دارند.
از آن نوع که در اتاق نشیمن و مهمان خانه های ایرانی به کار می روند ، فرش هایی که
مصارف شخصی دارند فی المثال بافنده آن را برای چادر جهیزیه و غیره می بافد). ۲_ فرش هایی با بافت
متوسط تا خوب با رج شمار حدود ۳۰ تا ۵۰ ۳_فرش هایی درشت بافت تا متوسط با رج شمار پایین
تر از ۳۰
تقسیم بندی دیگری که طیّ سال های اخیر مکمّل این نوع ارزیابی شده ، بر اساس طرح است :
۱_ فرش های تابلویی پرتره ، که معمولا بافت ظریف و نقوش پر کار و پر رنگ
دارند.
۲_ فرش های با طرح های سنتّی شناخته شده .
۳_ فرش های روستایی ، محلّی ، عشایری .
در مجموع ، این دو دسته بندی نوعی معیار برای ارزیابی فرش های ایرانی به جامعه تحمیل کرده است ،
با این ترتیب : ۱_ فرش های هنری ، شامل فرش های ظریف و پر کار ، پرفام (با رنگ
های متعدّد) ، تابلویی و پرده یی.
۲_ فرش های معمولی با بافت متوسّط و طرح های شناخته شده.
۳_ فرش های درشت بافت ، روستایی ، محلّی و عشایری.
فرش های دسته اوّل از گروه بندی اخیر ، یعنی فرش های تابلویی و پرده یی ، ره آوردی جدید
در فرش ایران و متاثّر از تصویر سازی اروپایی است.تقسیم بندی فرش این نوع فرش ، عموما دارای بافت ظریف
پر کار و رنگ آمیزی پر دامنه است و امروزه به عنوان فرش هنری شناخته می شود ، و با
این که رقابت مخاطره آمیزی با بافت این نوع فرش به وجود آمده ، به هر حال جایی برای خویش
در فرش بافی ایران یافته است.
با این وصف ، تولید این نوع فرش محدود است و اعم از این که قابل تایید باشد یا نباشد
، سهم آن در مقایل دو دسته ی دیگر فرش ایران که ذکر خواهیم کرد قابل توجّه نیست.
بدین ترتیب می بینیم که برای ارزیابی و ارزش گذاری فرش ایران ، به هر نوع و هر شکلی که
بخواهد صورت گیرد ، باید عوامل زیر را در نظر بگیریم : _ استفاده از طرح های سنّتی ، بومی
و محلّی _ استفاده از رنگ های طبیعی ، گیاهی و سنّتی _ استفاده از پشم های بومی ، محلّی
و خالص _ رعایت حتّی الامکان مسائل فنّی و دقّت در صحّت بافت .
کتاب فرش نایین