آشنایی با صنایع دستی استان کهگیلویه و بویر احمد

صنایع دستی کهگیلویه و بویر احمد

صنایع دستی کهگیلویه و بویر احمد , زنان عشایر این استان؛ به منظور حفاظت از خود و خانواده‌شان و نیز
وسایل و لوازم ناچیزشان در برابر برف و باران از سیاه چادر استفاده می‌کنند.
سیاه چادر با دستگاه های ساده و ابتدایی بافندگی از موی بز تابیده نشده به دست می‌آید و معمولاً برای
فروش بافته نمی‌شود.
این سیاه چادرها با وجود داشتن منافذ متعدد در برابر آب کاملاً نفوذناپذیر است.
کهن‌ترین سابقه‌ی سیاه چادر مربوط به تاریخ بین‌النهرین است.
این خانه‌های سیار در مدت زمان کوتاهی برپا شده و به راحتی برچیده می‌شود.
کار چیدن موی بز برای بافتن سیاه چادر توسط مردان انجام می‌شود و زنان آن ها را می‌شویند و می
ریسند و می‌بافند.
آن چه باعث ترجیح موی بز بر پشم گوسفند می‌شود، خاصیت موی بز است که الیاف بافته‌ی ان در اثر
رطوبت قطور‌تر شده و از نفوذ آب باران به داخل سیاه چادر جلوگیری می‌کند و در فصل گرما الیاف نازک
می‌شوند و عبور هوا امکان‌پذیر می‌شود.

از یک سیاه چادر تا ده سال می‌توان استفاده کرد.

دارها افقی است و نحوه‌ی بافت همان عبور دادن پود به صورت یک در میان از میان تارهاست مانند بافت
پارچه.
بعد از ریسیدن نخ‌ها آن ها را گلوله می‌کنند که به آن ها بشیر می‌گویند.
دستگاه های دو وری افقی (ورد: برای جا به جا کردن تارها) بر روی زمین قرار می‌گیرد و چله‌کشی انجام
می‌شود.

جاجیم‌بافی:

از دیگر تولیدات سنتی منطقه که به ویژه میان روستاییان خواستاران زیادی دارد، جاجیم است.
بافندگان پس از خاتمه جاجیم را بریده و از به هم دوختن دو تا سه تکه از آن جاجیم
را در اندازه‌ی دل خواه خود درمی آورند.
جاجیم معمولاً از پشم تولید می‌شود و رنگ‌های آن بسیار روشن و زیباست.
تفاوت گلیم و جاجیم در این است که گلیم زبر و خشن‌تر است.
جاجیم یکی از مناسب‌ترین پوشش‌ها برای کرسی‌ها در قدیم بوده است و جاجیم‌ها ی هر منطقه نشان دهنده‌ی سنت آن
ناحیه است.
این محصول به دلیل این که سبک و ارزان است جهت زیرانداز و روانداز و رخت خواب پیچ مناسب است.
در حال حاضر تولید جاجیم در کهگیلویه و بویراحمد به دلیل جای گزین شدن پارچه‌ها ماشینی مشابه بسیار کم است.
نقوش مورد استفاده در جاجیم بافی نقش خشت، لوزی، آغاجری، ماشورکش و ماریو (پله‌های هندسی صعودی).

نمدمالی:

این هنر اکنون در شهر یاسوج رواج دارد.
مواد اولیه مورد مصرف نمدمالان پشم گوسفند است.
تولید‌کنندگان این پشم را مستقیماً از ایلات و عشایر تأمین می کنند.
فرآورده‌هایی که تولید می‌شوند شامل نمد زیرانداز و پالتوی بعدی است که بیش تر تولیدات شامل نمد زیرانداز
است.

توبره:
یکی از زیباترین دست بافت‌های عشایر کهگیلویه و بویراحمد است که دختران به عنوان جهیزیه به خانه‌ی شوهر می‌برند
و به آن توربه نیز گفته می‌شود.
توبره کیف مستطیل شکلی است که دو طناب به دو طرف ان وصل شده است و در صحرا برای ریختن
علف و علوفه استفاده می‌شود.
نقوش روی توبره شامل نقش گل آدمی و گل توبره می‌شود.صنایع دستی کهگیلویه و بویر احمد

آینه‌دان یا چنته:

یکی از بافته‌هایی است
که در هر خانه و سیاه چادری یافت می‌شود.
کیف دسته بلندی است که برای نگه داری قرآن کریم یا وسایل شخصی زنان به کار می‌آید.
نقوش آن معمولاً تک نقش و یا قاب قالی است و منگوله‌هایی به آخر آن اضافه می‌شده است.
بافت چنته شبیه به گلیم یا قالی است.
گاهی دو روی آن قالی، گاهی گلیم، گاهی یک رو قالی و یک روی دیگر گلیم است.
نقوش روی آن مانند نقوش قالی‌ها و گلیم‌هاست.

سفره:
از دیگر بافته‌های عشایری است که در هنگام پخت نان از آن استفاده می شود به این نحوی که
زنان عشایری موقع پخت نان چانه‌های خمیر را روی آن می‌چینند.
دستگاه آن دو وردی است و از نخ پنبه‌ای به عنوان تار و کامواهای رنگی برای پود استفاده می‌شود.
قبلاً از مخلوط دو و پشم برای تار و از پشم سفید برای پود و از پشم‌های رنگی برای ایجاد
نقوش استفاده می‌شده است.
زمینه‌ی سفیدرنگ سفره‌ها با نقوش ساده و مجزا تزیین شده است و به وسیله‌ی حاشیه‌های زیبایی محدود می شود بافت
آن شبیه بافت پارچه است.صنایع دستی کهگیلویه و بویر احمد
پشتی:
برخی از عشایر اسکان یافته آن را تولید می‌کنند.
این پشتی‌ها قالی یا گلیم‌های مربع شکل هستند.
بیش تر اوقات هر دو رو قالی یا گلیم و گاهی اوقات یک رو، قالی یا گلیم است.
نقوش مرسوم پشتی‌ها همان نقوش رایج گلیم‌هاست.
عشایر ترک برای تهیه‌ی رویه‌ی پشتی‌ها از بافتنی به نام گچمه استفاده می‌کند که ترکیبی از گلیم‌بافی و قالی‌بافی است.

جور یا جوال:

بافتی شبیه گلیم دارد و ابتدا به شکل یک مربع بافته می‌شود.
آن را از وسط تا کرده و اطرافش را می‌دوزند که به شکل یک کیسه می‌شود.
در قسمت پشت ورو دو دسته دارد که عشایر برای حمل و نقل مواد مصری از آن استفاده می‌کنند.صنایع دستی
کهگیلویه و بویر احمد

جانماز:

عبارت است از گلیمی با تار موی بز و پود پشمی برای بافت آن از
کرک شتر استفاده می‌شود که بر اساس عقیده‌ی آنان این سنت پیامبر است.
این محصول ساده و بدون نقش است و این به دلیل اخلاص و بی‌ریا بودن در درگاه خداوند است.

نمک دان:
بافته‌ی عشایری است که در گذشته جهت حمل نمک از آن استفاده می‌شد که در حال حاضر بافت
آن از رونق افتاده است.
این بافته مخلوطی از مو و پشم است و بر روی دستگاه چهار ورودی (ورد: برای زیر و رو کردن
تارها) و به شیوه‌ی بافت گلیم و قالی بافته می‌شود.
نمکدان یک کیسه‌ی چهارگوش است که در بالا آن گلویی چهارگوش با زاویه‌ی ۹۰ نسبت به چهارگوش اولیه قرار دارد

و در هر دو طرف گلویی دو دسته از جنس تارها تعبیه شده است.
نقوش روی آن بیشتر لوزی‌های کوچک به رنگ‌های متنوع و پشت سر هم است.صنایع دستی کهگیلویه و بویر احمد
خورجین:
جهت
حمل آذوقه به پشت چهارپایان انداخته می‌شد شکل ظاهری آن مانند دو کیسه است که از یک طرف دهنه به
هم متصل شده است.
بافت آن مانند گلیم است و دارای پود پشمی و تار پنبه‌ای است.
نقوش روی آن بیش تر راه راه و دارای رنگ‌های متنوع است.

گچمه بافی:
از صنایع دستی انحصاری کهگیلویه و بویراحمد است.
هنری مرکب از گلیم و قالی است که در زمینه‌ی گلیم بافی گل‌های قالیچه‌ای بافته می‌شود.
در بافت گچمه از پود استفاده نمی شود بلکه از خامه‌ای که در بافت گلیم استفاده می‌شود بهره می‌گیرید و
طرح‌های آن به صورت برجسته بافته می‌شود.
از این ساخته به عنوان زیرانداز و یا تزیین چادر استفاده می‌کنند.صنایع دستی کهگیلویه و بویر احمد ایران دزرت