فرش بیجار و ویژگی های بارز آن

فرش بیجار

ساختار فرش بیجار شهرت خود را مرهون قالیهای زیبا و نفیس خود میداند این قالیها دارای بافتی بسیار زیبا و
محکم هستند.
فرشبافی بیجار در دورهٔ قاجار دوباره احیا شد این قالی‌ها دارای ویژگی خاصی بوده که این ویژگی‌ها آنها را از
سایر قالی‌ها باز می‌شناساند.
یکی ازبارز‌ترین این ویژگی‌ها در قالی‌های بیجار بافت مخصوص آن بوده که مقاومت شگفت انگیزی به این قالی‌ها می‌دهد و
این بافت باعث تراکم بالای فرش می‌شده، همین تراکم بالا است که به فرش‌های بیجار فرش آهنی نیزگفته می‌شود بافت
آنها محکم، ضخیم، بسیار فشرده و تماما از پشم بوده به طوری که تا کردن آنها غیرممکن بوده و ترک
بر می‌داشته این فرش‌ها بسیار سنگین بوده که این سنگینی نیز به دلیل بافت فشرده ناشی از استفاده از دفتین
بسیار سنگین در کوبیدن پود‌ها بوده است.
دربیجاردورهٔ قاجار پود دهی به دو شیوه انجام می‌گرفته است ۱- یک پوده ۲- سه پوده.
یکی از دیگر ویژگی‌های قالی بیجار شکل ظاهری آنهاست که این قالی‌ها را ازسایر قالی‌ها متمایز می‌کند قالی‌های بیجار کج
و ناصاف هستند و این کجی به دو دلیل به وجود آمده است ۱ – بخاطر سردار و زیردارهای کج
و ناصاف دار قالی بوده است ۲- تارهای پشمی (چله)که در جریان بافت شل می‌شوند.

مشخصات فرش بیجار

ازدیگر شاخصه‌های فرش بیجار حاشیهٔ آنهاست در اوایل حکومت قاجار در قالی‌های بیجار فقط از یک حاشیه پهن استفاده می‌شده

اما در اواسط و اواخر این حکومت ازسه حاشیه (دو حاشیهٔ باریک و یک حاشیهٔ پهن) استفاده شد حاشیهٔ غالب
در فرش‌های بیجار حاشیهٔ هراتی است.
گره در فرش‌های بیجار ترکی بوده، رجشمار (تراکم) در فرشهای بیجار۱۵ تا ۲۵ و در اندک فرش‌های ابریشمی موجود تراکم
بیشتراز ۴۰ بوده است همانگونه که اشاره شد این فرش‌ها تمام پشم بوده (تار، پود، خامه) بوده، اما در مواردی
از ابریشم نیز استفاده می‌شده، پرزهای آن به صورت بلند یا متوسط کوتاه می‌شده است پرداخت این قالی‌ها درحین بافت
بوده، شیرازهٔ آن نیز درهنگام بافت زده می‌شده است.
دار قالی‌های بیجار عمودی و ثابت بوده است.

قالی بیجار

قالی‌های بیجار در بالا و پایین خود دارای ریشه بوده که این ریشه‌ها گاهی بافته می‌شده و گاهی ساده بوده
است.
در بیجار قالی به ابعاد مختلف بافته می‌شده است اما به گفته آرمن هانگلدین ابعاد متوسط و کوچک آن مقبول
تربوده است.
در این تحقیق ضمن شناسایی و معرفی طرح و نقش بومی فرش بیجار، به بررسی منشآ این طرح‌ها پرداخته شد.
نقوش بومی بیجار بعنوان یکی ازنقوش قدیمی ایران از نسلی به نسل دیگر انتقال یافته است اما در دورهٔ قاجار
تحولات سیاسی داخلی و خارجی، گسترش روابط با اروپا و آمریکا را به همراه داشت.
از آنجا که ایران در این برههٔ تاریخی کشوری ضعیف و وابسته بود از لحاظ فرهنگ و هنر نیز رویکردی
تأثیر پذیر داشت.
در این دوره هنرمندان و از جمله طراحان فرش مجذوب نقاشی و طرح‌های طبیعت گرایانهٔ آن‌ها شدند و این نقوش
را وارد فرش نمودند.
لکن طراحان فرش بیجار نقوش جدید را با نقوش بومی درآمیخته و نقوشی که با سلیقهٔ آنها منطبق نبود را
به کار نبردند.
به طورکلی نقوش بیجاردردورهٔ قاجاربه دو دستهٔ بومی وغیر بومی تقسیم می‌شود که با آنکه منشآ هر دسته متفاوت بوده
اما درکنارهم بسیارزیبا به کاربرده شده‌اند.
فرش ایرانی