چند نکته مهم درباره سویا و تهیه آن
سویا یک دانه شبیه به لوبیاست که که دارای خواص بینظیری است سویا را به دو دسته
تخمیری و غیر تخمیری می توان دسته بندی کرد روغن سویا که حاوی ویتامین K است نقشی حیاتی دارد
برای تهیه ۱ لیتر شیر سویا، حدود ۱۲۵گرم لوبیای سویا مورد نیاز است. در ادامه مطلب از پرشین وی
قصد داریم طرز تهیه سویا و خواص آن را برایتان به اشتراک گذاریم.
طرز تهیه سویا
حتما مشاهده کرده اید که دانه های سویا به شکل لوبیاست و
لوبیای سویا نام دارد.
با خیس کردن دانه های لوبیای سویا در آب و خرد کردن و فشار دادن سویاهای خیس خورده مایعی بدست
می آید که شیرسویا ( SOY MILK )نام دارد.
شما می توانید در منزل نیز آن را تهیه کنید.
این ماده غذایی در چین بسیار مصرف می شود.
شیرسویا، مزه لوبیا می دهد که چینی ها آن را دوست دارند، ولی ممکن است شما این طعم را دوست
نداشته باشید.
البته با روش های خاص در کارخانه می توان این طعم را کاهش داد .
ارزش تغذیه ای شیر سویا : شیرسویا منبع غنی پروتئین با کیفیت بالا، ویتامین های گروه B و ایزوفلاوون هاست.
لاکتوز (قند شیر) را ندارد، بنابراین برای کسانی که دچار مشکل ” عدم تحمل لاکتوز ” هستند و همچنین برای
افرادی که نسبت به شیرگاو حساسیت دارند و نمی توانند شیر بخورند، جایگزین خوبی است.
در کشور های دیگر هنگام تهیه شیرسویا در کارخانه، مواد طعم دهنده (وانیل، کاکائو ) و مقدار زیادی کلسیم یا
ویتامین به آن اضافه می کنند.
طرز تهیه شیر از سویا در منزل:
برای تهیه ۱ لیتر شیر سویا، حدود ۱۲۵گرم لوبیای سویا مورد نیاز است.
برای تهیه شیر سویا به صورت زیر عمل می کنیم:
۱- خیس کردن و گرفتن پوست لوبیاهای سویا: لوبیاهای سویا
را پاک کنید و مدت ۱۰ تا ۱۶ ساعت در آب خیس کنید.
در صورت دلخواه می توانید پوست دانه های سویا را بگیرید.
گرفتن پوست دانه های سویا باعث می شود مراحل تهیه شیر از سویا بهتر صورت گیرد.
یک روش دیگر این است که دانه های سویا را قبل از خیس کردن کمی شکاف دهید.
در این حالت پوسته ها به راحتی شل شده و با شستن از سویا جدا می شوند.
اگر سویا را شکاف دهید ، زمان لازم برای خیس خوردن آن ۶ تا ۸ ساعت می شود.
۲- حرارت دادن دانه های سویا: سویاها را حرارت دهید تا آنزیم های مولد طعم لوبیا، از بین بروند.
برای این کار می توانید مدت ۲دقیقه سویاهای خیس خورده را داخل مایکروویو قرار دهید یا اینکه داخل فر بگذارید.
۳- خرد کردن دانه های سویا: لوبیاهای سویای خیس خورده را به همراه ۱ لیتر آب داخل مخلوط کن بریزید
و مخلوط کنید.
یا اینکه می توانید سویا های خیس خورده را کاملاً آسیاب کنید و با ۱ لیتر آب مخلوط کنید.
سپس مایع مخلوط شده را آبکش کنید.
۴- جوشاندن شیر سویا: مایعی که از آبکش رد شده است، شیر سویا نام دارد.
شیر سویا را مدت ۵ تا ۱۰ دقیقه بجوشانید.
بعد از خنک شدن، شیر سویا آماده مصرف است و می توانید تا ۳ روز آن را در یخچال نگه
دارید.
۵- طعم دادن به شیر سویا: برای بهبود طعم شیر سویا، می توانید مقداری نمک به آن اضافه کنید، زیرا
شیر گاو هم حاوی مقدار زیادی نمک است.
شکلات، وانیل یا طعم دهنده های میوه ای نیز، مناسب هستند.
توفو توفو (TOFU) ماده غذایی است، که شبیه پنیر است.
و با افزودن مواد انعقاد دهنده به شیر سویا بدست می آید..
در حقیقت توفو، همان پنیری است که با انعقاد شیر سویا به دست می آید.
پنیر سویا نیز همانند پنیر معمولی باید در آب سرد و در یخچال نگهداری شود.
ارزش تغذیه ای توفو: توفو همانند سایر فرآورده های سویا، LDL (کلسترول بد) خون را کاهش می دهد و مقدار
HDL (کلسترول خوب) را در حد طبیعی حفظ می کند، در نتیجه احتمال بیمارهای قلبی را کاهش می دهد.
* پنیر سویا نیز همانند شیر سویا منبع غنی پروتئین و ویتامین های گروه B است.
که در رژیم گیاهخواری می تواند جایگزین گوشت شود.
* توفو بر خلاف شیر سویا، حاوی مقدار زیادی کلسیم است که برای جلوگیری از پوکی استخوان مفید است.
* هضم پنیر سویا (توفو ) خیلی آسان است ، زیرا فیبر موجود در دانه های سویا طی عملیات کارخانه
ای از آن جدا می شوند.
* توفو همانند سایر فرآورده های سویا، LDL (کلسترول بد) خون را کاهش می دهد و مقدار HDL (کلسترول خوب)
را در حد طبیعی حفظ می کند، در نتیجه احتمال بیمارهای قلبی را کاهش می دهد.
* توفو منبع غنی ایزوفلاوون هاست.
ایزوفلاوون ها خطر پوکی استخوان را کاهش می دهند.
همچنین احتمال سرطان سینه، سرطان پروستات و عوارض یاسئگی مثل گرُ گرفتگی و اختلالات روحی را کم می کنند.
طرز تهیه توفو در منزل: ۱- برای تهیه ۴۰۰ گرم پنیر سویا، حدود ۲ لیتر شیر سویا و دو قاشق
چایخوری سولفات کلسیم طبیعی لازم است.
برای تهیه پنیر سویا به صورت زیر عمل می کنیم: ۱- جوشاندن شیر سویا : شیر سویا را در یک
ظرف بریزید و ۵ تا ۱۰ دقیقه به آرامی بجوشانید.
سپس آن را خنک کنید تا دمای شیر به ۷۰ درجه سانتیگراد برسد.
۲- سولفات کلسیم، یک ماده منعقد کننده و در حقیقت “مایه پنیر” است.
دو قاشق چایخوری سولفات کلسیم طبیعی را در یک لیوان آب گرم حل کنید.
هر چقدر مقدار سولفات کلسیم کمتر باشد، توفو نرم تر و هر چقدر مقدار سولفات کلسیم بیشتر باشد، توفو سفت
تر می شود.
۳- محلول حاوی سولفات کلسیم را به آرامی در شیر سویای گرم بریزید و آن را هم بزنید.
اگر بعد از افزودن محلول سولفات کلسیم ، باز هم قسمتی از شیر به حالت شل باقی مانده بود، یک
مقدار دیگر سولفات کلسیم اضافه کنید.
۴- اگر تمامی شیر سویا، منعقد شد( دلمه بست) و مایع آبکی زرد رنگی روی آن دیده شد ، یک
پارچه سفید تمیز را در یک آبکش قرار دهید و شیر منعقد شده را روی پارچه بریزید .
لبه های پارچه را روی پنیر برگردانید.
سپس یک بشقاب ملامین پهن را روی پارچه ی حاوی پنیر قرار داده و یک وزنه یک کیلویی را مدت
۲۰ دقیقه روی بشقاب بگذارید تا آب زردرنگ پنیر از آن جدا شود.
بعد از این مدت پنیر آماده است.
آن را برش دهید و در یک ظرف آب سرد قرار دهید.
سپس ظرف را در یخچال نگه دارید و هر روز آب آن را عوض کنید.
بیشتر بدانید از خواص ضد سرطانی سویا
برخی از کارشناسان میگویند دلیل اینکه مردم آسیا خیلی کم در معرض ابتلا
به سرطان هستند این است که در طول عمرشان به مصرف مواد غذایی حاوی
سویا میپردازند. تحقیقات انجام شده نشان داد که وجود محصولات مبتنی بر سویا
در رژیمهای غذایی بر روی عامل تشکیل دهنده سرطان یا MNNG که تحریک کننده سرطان معده
در حیوانات است، یک اثر محافظتی دارد.
همچنین گفته میشود که برخی محصولات سویا از قبیل تافو، پروتئین ایزوله سویا، عصاره سویا
و میسو قابلیت مهار کردن تشکیل نیتریتها که به عنوان یکی از عوامل سرطانزا شناخته
شده است را دارد. در همین رابطه چندین ترکیب در لوبیای سویا شناسایی شده است
که دارای خواص ضد سرطانی است.
این ترکیبات عبارتند از: بازدارندههای پروتئاز، فیتاتها، ساپونینها، فیتو استرولها، اسیدهای
چرب امگا۳ و ایزو فلاونها که در این میان ایزوفلاونها از اهمیت بسیاری برخوردار است.
فعالیت ضداستروژنیک، بازدارندگی آنزیم های سرطانی، فعالیتهای آنتی اکسیدانی
و افزایش مصونیت ساختمان سلولی از جمله خواصی است که به ایزوفلاونها نسبت داده اند.
بررسیها نشان میدهد که احتمال بروز سرطان در ۴۵ درصد از زنان به دلیل مصرف
مواد غذایی حاوی سویا تا حدی کاهش مییابد. در همین رابطه بررسیهای آزمایشگاهی
حاکی از آن است که فیتو کمیکالهایهای شبیه به استروژن موجود در سویا میتواند به
گیرندههای هورمون استروژن موجود در بدن متصل شود و این امر تا حدود زیادی جلوی
پیشرفت سلولهای سرطانی سینه را میگیرد.
از سوی دیگر فیتو کمیکالهای موجود در سویا از رشد سلولهای سرطانی موجود در پروستات
هم جلوگیری میکند. طی این تحقیقات همچنین مشخص شد که مصرف سویا به میزان ۲۰
الی ۵۰ درصد از خطر ابتلا به سرطانهای پروستات، سینه و رحم جلو گیری میکند.
البته در این بین مصرف سویا باید با کنترل میزان وزن و چاقی، مصرف سبزیجات،
کاهش میزان مصرف گوشت قرمز و انجام ورزشهای منظم همراه باشد تا نتیجه مطلوب تری را فراهم کند.
در واقع تردیدی که امروزه دانشمندان نسبت به تاثیر مصرف سویا و نقش آن در کاهش
خطر ابتلا به سرطان دارند به زمان مصرف این نوع ماده غذایی مربوط میشود.
بیشترین تاثیر مصرف سویا در کاهش خطر ابتلا به سرطان سینه زمانی است
که قبل از بلوغ جنسی مصرف شود زیرا در این سن و سال مصرف سویا در رشد
سلولهای بافت سینه تاثیر میگذارد در حالی که اگر مصرف این ماده غذایی در زنان خیلی دیر شروع شود باید محدودیتهای خاصی برای آن در نظر گرفت.
منبع : WWW.SOYA.BE و تبیان