عبور از هفت خوان خانه تکانی با این نکات

شما از آن گروه خانم هایی هستید که کم کم کارهایشان را انجام داده اند یا از گروهی که هنوز
دست به کار نشده؟ شاید هم اضطراب ناشی از انبوه کارها و فشار عصبی آن باعث شده خانه تکانی در
نظرتان غولی عظیم جلوه کند؟….

اگر خانه دارید و مسوولیت نگهداری از بچه را هم به عهده دارید، بدون برنامه ریزی صحیح برای خانه
تکانی موفق نخواهید شد.
شما باید بدانید چه کارهایی را و با چه ترتیبی باید انجام دهید.
بعضی ها اصلا نمی دانند باید چه کارهایی بکنند.

تمام کارهایی که باید انجام شود به ترتیب اولویت بنویسید.
مثلا بنویسید آشپزخانه، نظافت کاشی ها، کابینت ها، پنجره، شستن پرده و تمیزکردن هواکش و لوستر.
اتاق خواب، نظافت و شستن پرده و ملحفه ها.
تمیز و مرتب کردن کمدها و جمع آوری لباس های گرم و همین طور تا آخر.

حالا برای انجام هر قسمت از کار، روز خاصی را برنامه ریزی کنید، اما صبر کنید؛ قبل از شروع باید
اصولی را در نظر بگیرید تا بتوانید بدون اینکه سلامت خود و خانواده?تان به خطر بیفتد با خانه?ای زیبا به
استقبال بهار بروید.

● چـگـونـه از کـودکـان بـرای خـانـه تـکـانـی کـمـک بـگـیـریـم؟

دکترمیترا حکیم شوشتری

روانپزشک کودک و نوجوان عضو هیات
علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران

۱ نباید اجازه دهید خانه تکانی روال معین زندگی شما و برنامه خواب و خوراک
بچه ها را تحت الشعاع قرار دهد چون علاوه بر اینکه باعث بدخلقی آنها می شود، بازگرداندن آنها به برنامه
منظم قبلی شما را با مشکل مواجه می کند.

۲ حوصله کودکان هنگام خرید بیرون از منزل یا هنگامی که چند ساعت متوالی بدون توجه به آنها مشغول
کارهای خود می شوید، سر می رود.
از طرف دیگر، وقتی مشغول و سرگرم هستید، بچه ها فرصت را برای هر نوع شیطنت و رفتار ناپسند غنیمت
می شمارند و زمینه عصبانیت شما را فراهم می کنند.
راه حل این مشکل، روش مشارکت است.

باید با توجه به سن او و توانایی هایش، کارهایی به او محول کنید.
وقتی این کار را به شکل بازی درمی آورید، از یاد می برد مدت هاست به شما کمک می کند
و حداقل با بازیگوشی نکردن فرصت خوبی را در اختیارتان می گذارد تا به کارتان برسید.

۳ اگر می توانید از دیگران کمک بگیرید، بهتر است در ایام خانه تکانی یا انجام برخی کارها را
به آنها بسپارید یا نگهداری از کودک و خودتان مشغول کارهای خانه شوید.
اگر قرار است خانه را رنگ کنید یا پرده های پر از خاک و غبار را درآورید و بشویید،

بهتر است بچه ها را از محیط دور کنید تا دچار حساسیت و بیماری نشوند .
به خصوص اگر کودک نوپا یا شیرخواری دارید، چون روی زمین چهاردست و پا می رود یا تازه راه افتاده،
در معرض آلاینده های سنگین و با تراکم بیشتر در سطح زمین است.

۴ سعی کنید خانه تکانی را با برنامه ریزی و منظم اجرا کنید.
بعضی ها عادت دارند همه وسایل اتاق ها و آشپزخانه را یکباره بیرون بریزند، با این کار خانه منظره ای
شبیه خانه زلزله دیده پیدا می کند و نامرتب و ناامن می شود.

این بی نظمی ها می تواند سلامت جسمی و روانی بچه ها را تهدید و در دسترس بودن وسایل خطرناکی
که همیشه در محفظه های خاص بوده اند، توجه و کنجکاوی شان را تحریک کند.
لازم است کابینت ها را یکی یکی خالی و تمیز کنید و بعد سراغ کابینت ها و قفسه های بعد
بروید.
در مورد اتاق ها هم همین طور.

۵ هدف اصلی از خانه تکانی را فراموش نکنید.
شما قرار است محیط خانه ، به خصوص قسمت هایی که کمتر در طول هفته و ماه های گذشته تمیز
کرده اید، مرتب کنید تا در کنار خانواده در خانه ای شاد، تمیز و زیبا به استقبال بهار بروید.
پس اگر ملحفه ها ۲ روز دیرتر شسته شوند یا نظافت یک اتاق ۲ روز طول بکشد، اتفاق مهمی نمی
افتد.
مهم این است که از وجود بچه ها و شاد بودن کنار هم لذت ببرید.

۶ از بچه ها کمک بگیرید تا لباس های گرم و زمستانی شما و خواهر و برادرشان را تا
کنند و داخل چمدان بگذارند.
با این کار مشغول می شوند، حتی اگر هیچ کمکی به شما نکنند.
فراموش نکنید برای انجام هر کاری، باید خوشحالی کنید و هورا بکشید و از آنها تشکر کنید که به شما
کمک می کنند.

حتی بچه های خیلی کوچک و نوپا می توانند در این به اصطلاح بازی و تمیزکاری شریک شوند.
سبدهای رنگی که مخصوص اسباب بازی است، در اختیار آنها قرار دهید و یادشان بدهید با شعر و بازی، اسباب
بازی ها را جمع کنند.
کودک یکی، دو ساله شما از این بازی لذت می برد

و بر مهارت هایش افزوده خواهد شد.
حتی می توانید از او عکس بگیرید و لحظات مشارکت او را در اولین خانه تکانی زندگی اش ثبت کنید.

● توجـه بـه نظافـت را از حد نگذرانـیـد

دکتر محمدرضا خدایی

روان پزشک و عضو هیات علمی دانشگاه
علوم بهزیستی و توانبخشی

خانه تکانی یکی از سنت های پسندیده ما ایرانی ها است که دوست داریم با نظافت
و پاکی به استقبال سال جدید برویم اما متاسفانه برخی خانم ها در تمیز کردن منزل خود، بیش از حد
وسواس به خرج می دهند.
این افراد از مرزهای تمیزی می گذرند و به مرز وسواس می رسند.

از نظر پزشکی، هر کاری که از حد متعادل و طبیعی خود خارج شود و اختلال عملکردی را در فرد،
زندگی او و روابط بین فردی اش به وجود بیاورد، نوعی اختلال تلقی می شود.

تمیز کردن خانه یا سایر وسایل هم از این قانون کلی مستثنی نیست؛ یعنی اگر خانه تکانی در حد
متعادل و متعارف جامعه باشد، هیچ اشکالی ندارد و کار خوبی است.
حد متعارف تمیزی، در حدی است که سایر اعضای خانواده یا نزدیکان مانند خواهر و برادر یا همسایه و دوستان
آن را رعایت می کنند.

حالا ممکن است در برخی از شرایط مانند ورود به سال نو، بخواهیم تمام گوشه و کنار خانه را تمیز
کنیم.
این کار هم اگر با همکاری تمام اعضای خانواده انجام شود، اشکالی ندارد، اما اگر خانم خانه، تمیزکاری کسی جز
خودش را قبول نداشته و تمام زحمت ها را خودش به دوش بکشد،

حتما در حال نزدیک شدن به
مرزهای وسواس است و باید از همان ابتدای امر، جلوی پیشرفت چنین اختلالی را بگیرد تا بعدها به دردسر بیشتری
نیفتد.

گاهی خانم ها یا حتی آقایان، خود را در تمیز کردن خانه به تکرار و اجبار وادار می کنند.
این کار هم نوعی اختلال به شمار می رود.
منظور از تکرار و اجبار این است که فردی با علم به تمیز بودن میز، بازهم هنگام عبور از کنار
آن، دستمال گردگیری را برای تمیزتر شدن، روی شیشه آن بکشد.

برخی افراد هم خود را مجبور به انجام کاری می کنند و در خانه تکانی آدابی را برای خود
قائل می شوند، مثلا معتقدند اگر ۵ بار روی میز را دستمال نکشند، میز تمیز نمی شود.
یا اگر ۴ بار روی قالی را جارو نزنند، قالی تمیز نخواهد شد یا اگر هم تمیز بشود،

حتما اتفاق
بدی طی روزهای آینده برای آنها خواهد افتاد.
احساس اجبار، در نظرگرفتن آدابی خاص برای نظافت منزل (مانند همین شماره گذاری در تمیز کردن) و تفکرات جادویی هم
نوعی وسواس محسوب می شود.

در چنین شرایطی خانواده فرد باید حتما به او در از بین بردن اینگونه افکار کمک کنند و اگر احساس
کردند خودشان از پس این کار برنمی آیند با یک روان پزشک یا روان شناس برای حل چنین مشکلی مشورت
کنند.

● ۷ تـوصـیـه بـرای پـیـشـگـیـری از کـمـردرد در خـانـه تـکـانـی

● دکتر مسعود خدیوی

جراح و متخصص مغز
و اعصاب

استاد دانشگاه علوم پزشکی تهران

بزرگ ترین مشکلی که خانم های خانه دار هنگام خانه تکانی با آن
مواجه می شوند، کمردرد است.
برای پیشگیری از این مشکل لازم است اصول صحیح کارکردن را رعایت کنید و بهداشت ستون فقرات را در نظر
بگیرید.

بهداشت ستون فقرات عبارت است از رعایت مسایلی که انجام ندادن آنها یا بد انجام دادن آنها باعث صدمه
ستون فقرات می شود.
نشستن، ایستادن، راه رفتن، خوابیدن، ورزش و همه کارهای روزمره، باید صحیح انجام شوند.
برای این کار به این نکته ها توجه کنید:

۱ بیشتر خانم ها وقتی مشغول کار می شوند و
به کار مورد علاقه شان، یعنی تغییرات دکوراسیون می پردازند، آنقدر در آن غرق می شوند که یادشان می رود
چطور با هل دادن یک مبل یا کمد سنگین، فشار شدیدی به کمر و پاهای خود وارد می کنند و
به ستون فقراتشان آسیب می زنند.

۲ این روزها کسی از جارودستی استفاده نمی کند اما خانم ها جاروبرقی را هم بدون رعایت اصول به
کار می برند.
بد می ایستند، بیش از حد به جلو و عقب خم می شوند و با فشار زیاد گویا قصد دارند
با کشیدن جارو برخلاف جهت پرزهای فرش، آن را برق بیندازند.

اگر روزانه فقط یک ربع با این فشار برخلاف جهت پرز فرش ، آن را جارو بکشید، آسیب جدی به
دیسک هایتان می زنید.
اگر هم از جارودستی استفاده می کنید، باید بنشینید و جارو کنید.
با حالت خم به جلو و قوزکرده این کار را انجام نمی دهند.

۳ وقتی مشغول نظافت و شستشوی ظروف می شوید، حواستان به زمان باشد.
از ایستادن های طولانی مدت بپرهیزید چون نه فقط به ستون فقرات بلکه به پاهایتان هم صدمه می زنید.
برای این کار

یک زیرپایی یا چهارپایه کوچک به ارتفاع ۳۰ سانتی متر زیر پای خود قرار دهید و
هر ۱۰ تا ۱۵ دقیقه یک بار پای راست یا پای چپ خود را روی آن قرار دهید و جابجا
کنید تا خم ستون فقرات تغییر کند و فشار یکسان و مداوم به کمر و پای شما صدمه نرساند.
خوب است کمی به خود زمان بدهید و قدم بزنید و کار دیگری انجام دهید تا خون در سیاهرگ های
پایتان به جریان بیفتد و دچار مشکل نشوید.

۴ از نشستن های طولانی مدت هم بپرهیزید؛ بلند شوید، کمی حرکت کنید و دوباره بنشینید.
یکی از کارهای معمول در خانه تکانی، خم شدن و برداشتن وسایل مختلف از روی زمین است.

هرگز نباید این کار را انجام دهید و برای برداشتن اجسام (چه سبک و چه سنگین) آنها را در آغوش
بکشید.
سعی کنید بین شما و جسم فاصله ای نیفتد چون کمر مانند یک اهرم عمل می کند و در اثر
خم شدن و حمل اجسام صدمه می بیند.

۵ جابجاکردن اجسام به شیوه صحیح، باعث می شود از عضلات پاها کمک بگیرید، نه ستون مهره ها.
هرگز اجسام سنگین را هل ندهید و برای جابجایی آنها حتما از یک یا دو نفر دیگر کمک بخواهید.

۶ اگر قصد دارید در مدت کوتاهی، مثلا یک روزه خانه تکانی را به سرانجام برسانید شک نکنید خود
را در معرض انواع و اقسام دردهای عضلانی و اسکلتی قرار می دهید یا با درد ناشی از مشکلات دیسک
و ستون مهره سال جدید را آغاز خواهید کرد.
اگر حس کردید مدتی طولانی در یک حالت خاص ایستاده یا نشسته اید، کمی قدم بزنید، کمی میوه بخورید یا
آب بنوشید و استراحت کوتاهی داشته باشید.
کمرتان را روی زمین بگذارید و پاها را در شکم خم کنید.
انجام همه کارها در یک روز آن هم به قیمت از دست دادن سلامتتان منطقی نیست.

۷ هر روز صبح که می خواهید کارهای خانه را شروع کنید، حرکت های نرمشی و کششی انجام دهید.
شاید به نظرتان این ۱۰ دقیقه نرمش بی تاثیر باشد اما با همین گرم کردن بدن، از کمردردها، گرفتگی ناگهانی
عضلات گردن و پشت و بسیاری از مشکلات دیگر پیشگیری می کند.
آب نوشیدن حین کار و خانه تکانی را از یاد نبرید.
فعالیت بدنی و تعریق باعث از دست رفتن آب بدن می شود و اگر آب کافی ننوشید، به بدنتان صدمه
می زنید.

● اول دسـتـکـش، بـعـد کــار

دکتر امیرهوشنگ احسانی

متخصص پوست و مو

عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی
تهران

معمولا برای تمیز کردن سطوح مختلف در خانه از محصولات شوینده، ضدعفونی کننده و سفیدکننده استفاده می شود.
مواد سفیدکننده و ضدعفونی کننده، یا قلیایی هستند یا اسیدی که هر دو نوع در پوست اثر سوزانندگی و تحریک
کنندگی دارند.
مثلا ترکیب های پاک کننده کلره قلیایی هستند و سد دفاعی پوست را تحریک می کند و احتمال بروز واکنش
های حساسیتی را افزایش می دهند.
این نوع ترکیب ها ممکن است خودشان مستقیم حساسیت ایجاد نکنند، اما با تخریب سد دفاعی پوست، باعث نفوذ باکتری
ها، قارچ ها و محرک های دیگر می شوند و احتمال خطر را افزایش می دهند.

مثلا این مواد خودشان اگزما ایجاد نمی کنند اما با تخریب سد دفاعی پوست، ممکن است باعث شوند که
پوست حتی در اثر تماس با گرد و خاک دچار اگزما شود.

تماس با این مواد باید غیرمستقیم باشد و پوست به طور مستقیم با این مواد تماس پیدا نکند.

برای این کار لازم است هنگام کار با این محصولات از دستکش های دولایه استفاده کرد.
دستکش های پلاستیکی که هنگام استفاده از آنها پوست دست عرق می کند، چندان مناسب نیستند.

هنگام استفاده از ترکیب های تمیزکننده قوی، باید مراقب پوست صورت بود.
گاهی حتی ریختن یک قطره از این مواد روی پوست صورت می تواند باعث تحریک پوست دور چشم شود.

به همین دلیل رعایت فاصله و استفاده از ماسک مناسب هنگام کار با این مواد توصیه می شود.

برخی افراد برای کاهش اثر تحریک کنندگی محصولات ضدعفونی کننده، مقداری از آن را با آب رقیق می کنند
اما هرچند با رقیق شدن این مواد اثر تحریک کنندگی شان کاهش پیدا می کند، اما مشکل کامل برطرف نمی
شود و در این مورد نیز برای مراقبت از پوست باید از دستکش استفاده کرد.

● قـبـل از نـظـافـت سـرویـس بـهـداشـتـی بـخـوانـیـد

دکتر حمید سهراب پور

فوق تخصص بیماری های ریه استاد دانشگاه
علوم پزشکی شهید بهشتی

برخی خانم ها به دلیل وسواس و حساسیت زیاد در تمیز کردن سطوح، انواع شوینده ها
را با هم مخلوط می کنند.اسیدکلریدریک را با مواد شوینده ترکیب می کنند یا به طور مستقیم آن روی سطوح
می ریزند.
این کار باعث متصاعد شدن گاز کلر می شود که استنشاق این گاز، التهاب مخاط تنفسی را در پی دارد.
استنشاق گاز کلر گاهی باعث بروز علایم خفیفی مانند آبریزش بینی، آبریزش چشم و سوزش مخاط تنفسی می شود و
گاهی هم شرایط اورژانسی برای فرد پیش می آورد و درمان جدی لازم است.
مهم ترین توصیه این است که به هیچ وجه این مواد را با هم مخلوط نکنید.

افرادی که سابقه حساسیت پوستی و تنفسی دارند، نباید خودشان برای تمیز کردن سطوح اقدام کنند و حتما باید
از دیگران کمک بگیرند.
اگر در فضای بسته مانند حمام و دستشویی از این مواد استفاده می کنید، در و پنجره ها را باز
بگذارید و حتما ماسک بزنید و زمان تماس با مواد را به حداقل برسانید.

توصیه می شود محصولات کم خطر و ملایم تر را انتخاب کنید.
معمولا موادی که برای جرم گیری توالت، دستشویی و سرویس های بهداشتی مصرف می شوند، قدرت نفوذ بیشتر و درنتیجه
حساسیت زایی و تحریک کنندگی بیشتری دارند.
نکته مهم اینکه در تمیز کردن نباید وسواس به خرج داد چون این حساسیت های بی مورد می تواند باعث
ایجاد عوارض جدی شود.

بهتر است از ۲ یا ۳ لایه ماسک استفاده شود.
قرار دادن مقداری گاز استریل خیس شده با آب نمک داخل ماسک هم باعث می شود قدرت جذب ماسک بالا
برود و غلظت مواد محرک در دستگاه تنفسی کاهش یابد.
ضمن اینکه نباید باز کردن در و پنجره ها و تهویه مناسب محیط را فراموش کرد.

● راه هــوا را بــاز بـگــذاریــد

دکتر لیدا عطارد

فوق تخصص آسم و آلرژی

دانشیار دانشگاه علوم پزشکی
تهران

این روزها که به بهار و نوروز نزدیک می شویم، استفاده از شوینده های مختلف برای نظافت خانه و
خانه تکانی هم رواج پیدا کرده است.
بخارهای ناشی از سفیدکننده ها یا ترکیب های شوینده حاوی الکل، یکی از خطرناک ترین مواردی هستند که می توانند
از چنین ترکیب هایی متصاعد شوند و راه های هوایی و تنفسی را به شدت تحریک کنند.
متاسفانه این بخارها می توانند از ماسک هم عبور کنند و برای فرد مصرف کننده مشکلات تنفسی ایجاد کنند.

به همین دلیل به تمام افرادی که قصد استفاده از چنین ترکیب هایی را دارند، توصیه می شود که
راه های هوایی مناسب برای ورود و خروج هوای آزاد را باز کنند.
یعنی اگر محلی که قرار است تمیز کنند، مجهز به تهویه هوا یا در و پنجره است، حتما در و
پنجره ها را باز نگه دارند یا تهویه را روشن کنند.

ضمنا استفاده از دستکش و ماسک هم برای پیشگیری از ایجاد حساسیت های تنفسی یا پوستی هنگام استفاده از
شوینده های مختلف توصیه می شود.
مواد شوینده و سفیدکننده خاصیت سوزانندگی هم دارند بنابراین باید تماس پوستی با آنها را به حداقل برسانید.
اگر چنین موادی با پوست یا چشم شما تماس مستقیم پیدا کردند، حتما محل تماس را با آب فراوان بشویید
و سپس به پزشک مراجعه کنید.

توصیه دیگر این است که شوینده ها و پاک کننده ها را حتما به صورت رقیق شده استفاده کنید
و آنها را مستقیم روی سطوح نریزید.
این کار از تصاعد بالای بخار شوینده ها و ایجاد مشکلات تنفسی پیشگیری می کند.

● ایـن ۷ گـیـاه را نـخـریــد

دکترمحمدحسین صالحی سورمقی

متخصص فارماکوگنوزی، استاد دانشکده داروسازی دانشگاه علوم پزشکی تهران

۱ دیفن باخیا: این گیاه از خانواده آراسه (ARACEAE) و گیاه آپارتمانی دائمی است.
موطن اصلی آن برزیل و هند غربی است ولی آن را در نقاط دیگر هم پرورش می دهند.
ارتفاع گیاه گاه تا ۲ متر می رسد.
در صورتی که برگ های آن خورده شود، مخاط دهان و زبان ملتهب و قرمز می شود و شروع به
سوختن می کند که گاهی دردناک است.
در موارد شدید مسمومیت، حتی ممکن است حرف زدن چند روزی دچار اختلال شود.
در بیشتر موارد مسمومیت با گیاه شدید نیست مگر اینکه مقدار زیادی از آن خورده شود.

۲ زاتیدشیا: علائم مسمومیت آن به دیفن باخیا بسیار شبیه است.

۳ آزالیا: این گیاه با نام عمومی آزالیا از خانواده ERICACEAE است.
در گل، میوه، برگ، ساقه، برگ و شهد گل آن ترکیبی به نام استیل آندرومدول وجود دارد که سمی است.

۴ بنت فتنسول: گیاه آپارتمانی زیبایی که برگ های سبز و قرمز دارد.
در صورت خوردن چند برگ از این گیاه، علائمی از جمله مشکلات روده ای معده ای و تب بالا ظاهر
می شود.

مثلا در فردی ۶۶ ساله که در گلخانه این گیاه کار می کرده، پس از ۱۰ روز سروکار با
بنت فتنسول، بالارفتن درجه حرارت بدن و تورم بازو و سینه دیده شده است که بعد از بررسی مشخص شد
این عوارض نوعی حساسیت به گیاه است.

۵ کروتون: این گیاه آپارتمانی می تواند در بعضی افراد باعث حساسیت پوستی و اگزما شود.
خوردن آن باعث سوختگی در دهان و التهاب مخاط دهان می شود.

۶ تولیپ: وطن اصلی آن ایران و آسیاست و به دیگر نقاط دنیا گسترش یافته است.
گاهی تماس با این گیاه باعث حساسیت پوستی می شود.

۷ پریمولا: از خانواده پامچال است.
در پرزهای این گیاه موادی وجود دارد که در تماس با پوست باعث التهاب می شود.

منبع:روزنامه سلامت