دختر می خواهید یا پسر؟

دختر یا پسر؟ فرقی نمی‌کند. مهم این است که نوزاد سالم باشد! اینها جملات بسیار آشنایی هستند که هنگام تولد یک نوزاد همه ما آنها را به دفعات شنیده‌ایم، اما آیا واقعا از صمیم قلب این گونه فکر می‌کنیم؟ به جرات می‌توان گفت کمتر کسی است که دختر را به پسر یا پسر را به دختر ترجیح ندهد. شاید این گونه به دنبال آرزوهای دوران کودکی که تحقق نیافته‌اند، محبتی که همیشه تشنه آن بوده‌ایم یا به اصطلاح جور کردن جنس خود باشیم.

البته گاهی نیز مسائل فرهنگی و اجتماعی باعث می‌شوند تا ناخودآگاه ترجیح دهیم فرزندمان از جنس خاصی باشد و اینجاست که دختر یا پسر بودن ارزش محسوب شده و همان طور که به فکر سلامت نوزاد هستیم به جنسیت آن نیز می‌اندیشیم. مدتی است که شواهدی مبنی بر تأثیر نوع تغذیه بر شانس دختر یا پسردارشدن ارائه شده است. سؤالی که ذهن بسیاری را درگیر کرده این است که واقعا چقدر می‌توان این مساله را مستند و علمی دانست؟

به گفته علی میلانی بناب، کارشناس ارشد تغذیه پیش از وارد شدن به بحث، لازم است به این نکته توجه کنیم که در حقیقت ما همان چیزی هستیم که می‌خوریم! به عبارت دیگر مواد غذایی که به بدن ما می‌رسند، سازنده تمامی سلول‌های بدن ما هستند و البته نوع خلقیات و روحیات ما نیز به میزان زیادی تحت تاثیر نحوه تغذیه ماست. از این رو صحت‌‌داشتنِ تأثیر تغذیه بر نوع جنسیت فرزند چندان دور از ذهن به نظر نمی‌رسد.

عوامل تاثیرگذار بر جنسیت نوزاد

عوامل زیادی بر تعیین جنسیت فرزند تأثیر دارند. این عوامل بر شانس ورود اسپرم حاوی کروموزوم X یا Y به تخمک تاثیر می‌گذارند. به بیان دیگر اسپرم‌های طبیعی یا دارای کروموزوم X هستند یا Y. در حالی که تخمک تنها می‌تواند حاوی کروموزوم X باشد. اگر اسپرم حاوی کروموزوم Y وارد تخمک شود، سلول تخمِ تشکیل شده دارای کروموزوم‌های XY خواهد بود و نوزادی که به این جهان پا خواهد گذاشت، پسر خواهد بود و بعکس اگر سلول تخم حاوی کروموزوم‌های XX باشد، نوزاد دختر خواهد بود.

تحقیقات انجام شده نقش الگوی تغذیه مادر بر شانس ورود ۲ نوع اسپرم به تخمک را بین ۳۰ تا ۷۰ درصد گزارش کرده‌اند البته شواهدی نیز وجود دارند که نحوه تغذیه پدر نیز بر تعیین جنسیت نوزاد تاثیرگذار است.

به گفته میلانی بناب، جالب است بدانید بر اساس تحقیقی که بتازگی در انگلستان انجام شده است، پدرانی که برادران بیشتری دارند، احتمال دارا بودن فرزند پسر نیز در آنها بیشتر است. در این میان موقعیت زمانی چرخه قاعدگی مادر و فاصله زمانی لقاح از زمان تخمک‌گذاری، سن مادر، میزان اسیدیته یا pH محیط واژن و گردن رحم و کیفیت و حجم مایع منی از عوامل تاثیرگذار دیگری هستند که در تحقیقات مختلف به آنها اشاره شده است.

به عنوان مثال با توجه به این که فضای اسیدی محیط واژن و گردن رحم برای اسپرم‌های حاوی کروموزوم Y چندان مناسب نیست، به نظر می‌رسد چنین شرایطی احتمال لقاح کروموزوم X را با تخمک افزایش دهد و احتمال دختردار شدن افزایش یابد. شواهدی نیز وجود دارند که حاکی از تاثیر میزان مایع منی و جنسیت فزرند هستند. به طوری که بالا بودن حجم منی ممکن است احتمال پسر شدن را افزایش دهد. البته این ادعا نیازمند بررسی‌های بیشتری است تا بتوان بصراحت آن را عنوان کرد، بنابراین بهتر است زیاد هم به تبلیغاتی که درخصوص تاثیر نوع تغذیه بر جنسیت نوزاد است، امید نبست.

اما تا چه حد می‌توان به این نتایج اعتماد کرد؟ مسلما نمی‌توان به یک یا چند تحقیق اعتماد کافی داشت، برای این که بتوان به یک نتیجه کلی رسید، مطالعات مشابه زیادی باید در نقاط مختلف دنیا انجام شود و در نهایت با بررسی تمامی نتایج به یک نتیجه کلی رسید، بنابراین در این خصوص نیز باید منتظر ماند تا نتایج مطالعات در نقاط مختلف جهان مورد جمع‌بندی علمی قرار بگیرند.

تاثیر رژیم غذایی بر پسر یا دختردار شدن

در گذشته و برخی متخصصان طب جدید بر این باور بودند که اگر مادر در دوران پیش از باردار شدن غذاهای پرنمک بیشتری بخورد، احتمال پسردار شدنش بیشتر است و اگر در همین دوران از غذاهای شیرین بیشتر استفاده کند، احتمال این که فرزند دختر به دنیا بیاورد بالاتر است. ولی تحقیقات اخیر میزان مواد معدنی موجود در مواد غذایی را در تعیین جنسیت جنین موثر می‌دانند، ولی اگر روزی دستورات تغذیه‌ای را حتی زیر نظر پزشک نیز رعایت کردید و به جنس مورد نظر خود نرسیدید، تعجب نکنید چون همان طور که گفته شد رسیدن به جنسیت مورد نظر شرایط خاصی را می‌طلبد که فقط به شرایط تغذیه‌ای برنمی‌گردد و حتی می‌توان ارث را نیز در این خصوص دخیل دانست.

برای این که اسپرم وارد تخمک شود، باید از یک غشای پروتئینی شفاف از جنس پروتئین به نام زونا پلوسیدا (Zona Pellucid) که اطراف تخمک را فرامی‌گیرد، عبور کند و به محتوای ژنتیکی تخمک برسد.

این در حالی است که تحقیقات نشان داده نسبت پتاسیم و سدیم به کلسیم و منیزیم با تاثیری که بر گیرنده‌های سطح زونا پلوسیدا می‌گذارد، می‌تواند بر احتمال ورود اسپرم حاوی کروموزوم X یا Y اثر بگذارد. از این‌رو به احتمال زیاد محتوای مواد معدنی مواد غذایی می‌تواند بر تعیین جنسیت نوزاد موثر باشد.

نمی‌توان با قاطعیت رژیم غذایی خاصی را برای افزایش شانس دختر یا پسردار شدن برای مادر توصیه کرد

طبق مطالعه‌ای که بتازگی در انگلستان انجام شده، زنانی که طی یک سال پیش از بارداری غلات صبحانه، غذاهای حاوی پتاسیم و سدیم و در کل مقدار کالری بالاتری دریافت کرده‌اند بیشتر صاحب فرزند پسر شده‌اند، البته بسیاری از منتقدان بر این باورند که در این مطالعه تنها رابطه بین نوع الگوی غذایی و افزایش احتمال تولد نوزاد پسر گزارش شده و رابطه علت و معلولی به طور دقیق عنوان نشده است و از این‌رو نمی‌توان چندان زیاد به آن استناد کرد. علاوه بر این دانشمندان مرکز بهداشت باروری ایالات متحده آمریکا نیز بر این باورند هنوز بسیار زود است که بتوان به طور قطع ادعا کرد نوع رژیم غذایی می‌تواند احتمال ۵۰ ـ۵۰ درصد پسر یا دختر بودن نوزادان را کمی به نفع یکی از جنسیت‌ها تغییر دهد.

به گفته میلانی بناب، براساس آنچه گفته شد نمی‌توان با قاطعیت رژیم غذایی خاصی را برای افزایش شانس دختر یا پسردار شدن برای مادر توصیه کرد، با وجود این آنچه جسته و گریخته از مطالعات مختلف برمی‌آید، محتوای معدنی مواد غذایی است که شاید بتواند بر تعیین جنسیت نوزاد موثر باشد، وی یاد‌آور می‌شود: به نظر می‌رسد مصرف غذاهای غنی از کلسیم و منیزیم و دریافت کمتر مواد غذایی حاوی سدیم و پتاسیم، با تغییراتی که در گیرنده‌های سطح تخمک می‌گذارد، احتمال ورود اسپرم حاوی کروموزوم X و تولد فرزند دختر را بالا می‌برد. بدین ترتیب مصرف غذاهای غنی از پتاسیم و سدیم و مصرف کمتر کلسیم و منیزیم نیز اثر عکس داشته و احتمال تولد نوزاد پسر را بیشتر می‌کند.

این کارشناس ارشد تغذیه می‌افزاید: بنابراین مصرف غذاهایی مانند مرکبات، زردآلو، آناناس، موز، هلو، گلابی، سیب، گوجه سبز، آلو، خیار، خرما، گیلاس، تمشک، توت فرنگی، انجیر، خربزه، آبمیوه و سبزی، حبوبات، کنگر، گوجه فرنگی، پیاز، چغندر قرمز، زیتون، قارچ، حبوبات، ذرت، نخود سبز، عسل، هویج، کشمش، سیب‌زمینی، سبوس گندم، تره شاهی، هل و زعفران می‌تواند با بالا بردن نسبت پتاسیم و سدیم احتمال پسر شدن فرزند را بالا ببرد. از سوی دیگر مصرف پنیر سفید، ماست، شیر، تخم‌مرغ، بادام و بادام زمینی بدون نمک، گردو، چغندر، سویا، کدو، فلفل سبز، لوبیا سبز، اسفناج، کرفس، مارچوبه، کاهو، ماکارونی، ??? گرم گوشت در روز، ماهی بخارپز و غذاهای کم‌نمک می‌تواند شانس دختردار شدن را افزایش دهد.

توصیه می‌شود این نوع رژیم غذایی حداقل چند‌دوره قاعدگی پیش از باردار شدن آغاز شود. با توجه به تاثیراتی که این نوع رژیم در مادر دارد و این که مواد غذایی مورد استفاده باید تامین‌کننده تمامی نیازهای بدن به مواد مغذی باشد، برای جلوگیری از بروز کمبودهای تغذیه‌ای باید صرفا تحت نظر متخصص تغذیه به رعایت این رژیم مبادرت کرد.

در ضمن اگر مادری مبتلا به بیماری‌های قلبی ـ عروقی، پرفشاری خون و کلیوی است، پیروی از این رژیم توصیه نمی‌شود و با توجه به این که اغلب والدینی که صاحب فرزند هستند بیشتر نسبت به نوع جنسیت فرزند بعدی خود حساسیت نشان می‌دهند، توصیه می‌شود این مادران پیش از اقدام به رعایت رژیم غذایی خاص نسبت به وجود بیماری یا اختلالات دیگر مورد ارزیابی قرار بگیرند، چون با افزایش سن احتمال بروز بیماری‌های یاد شده افزایش پیدا می‌کند.

باران هروی‌زاده