سونامی سرطان در راه است !
بیماریای که در گوشهای از بدن اطراق میکند و به یک باره هجوم میآورد و همه جای بدن را در برمی گیرد.بیماریای که اگرچه میگویند بیشتر مبتلایان آن از سنین بالا هستند،اما سرطان نه به پیر رحم میکند،نه جوان و نه کودک خردسال میشناسد.بیماریای که بیمهها بهطور کامل از پس تامین بودجه داروهایش برنمی آیند و داروهای شیمی درمانی که به راحتی پیدا نمیشوند.باید پای صحبت مبتلایان به این بیماری بنشینید تا از پروسه آغاز بیماری تا مرحله شیمی درمانی و پیدا کردن داروهایشان برایتان داستانها بگویند.سرطان در ایران شیوع پیدا کرده است.معاون وزیر بهداشت از ابتلای سالانه ۹۰ هزار ایرانی به سرطان خبر داده است.
دکتر ایرج حریرچی،جراح سرطان و معاون توسعه مدیریت و منابع وزارت بهداشت،درمان و آموزش پزشکی درباره افزایش سرطان و علت شیوع آن در ایران و مواجهه با سونامی سرطان، میگوید:
«هجوم سونامی سرطان ، حرف نادرستی است. ما با افزایش شیوع سرطان در ایران روبهرو هستیم،مانند اکثر کشورهای دنیا و پیشبینی میشود طی ۱۰ الی ۱۵ سال آینده دو برابر شیوع سرطان افزایش پیدا کند و این موضوع در اکثر کشورهای دنیا اتفاق افتاده است و در کشورهای توسعه یافته سه،چهار دهه پیش شیوع سرطان رخ داده است و حالا در کشور ما در حال اتفاق افتادن است.مهمترین عامل افزایش سرطان در ایران،رشد سن جمعیت است،درست است که افراد در کودکی و جوانی هم به سرطان مبتلا میشوند،اما اکثر سرطانها در دوران پیری رخ میدهد.در نتیجه مهمترین عامل شیوع سرطان افزایش سن جمعیت است که تقریبا در حدود ۶۰ الی ۷۰ درصد است.مورد بعدی عوامل شیوع سرطان،تغییر عوامل خطر است که به آن تبدیل به زندگی غربی هم میگویند.مانند:مصرف دخانیات،عدم فعالیت بدنی،مصرف غذای چرب،مصرف نمک بالا و کم خوردن سبزیجات باعث بالا رفتن آمار سرطانها شده است.
از نظر دود کردن دخانیات کجای دنیا قرار داریم
سالهاست که میگویند استعمال دخانیات باعث ابتلا به سرطان و هزار و یک بیماری دیگر میشود ولی گوش شنوایی وجود ندارد. بعضیها هم فکر میکنند که اینها قصه و افسانهاند. پزشکان آمریکایی در دهه ۶۰ میلیادی متوجه شدند مصرف دخانیات شانس ابتلا به سرطان را افزایش میدهد و از آن موقع به بعد تبلیغ دخانیات ممنوع اعلام شد.
سطح بالای نیترات آب،استفاده گسترده از سموم آفت کش و کودهای شیمیایی نیتراته در کشاورزی از دیگر عوامل سرطان زا به شمار میروند
سونامی سرطان ریه در راه است؟
بسیاری از سرطانهایی که در اثر استعمال دخانیات، به ویژه سیگار ایجاد میشوند، در سنین بالا سر و کلهشان در بدن پیدا میشود و شاید به همین دلیل است که جوانهای خوش خیال بدون توجه به آینده به سیگار کشیدن ادامه میدهند. با اینکه قبح فرهنگی وجود دارد و مسئولان وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشکی تلاش زیادی در زمینه مبارزه با دخانیات انجام می دهند. ولی هنوز هم خطر ابتلا به سرطان، قشر جوان را در آینده تهدید میکند. جامعه ما روز به روز به سمت صنعتی شدن پیش میرود و عمده جمعیت کشور را قشر جوان تشکیل داده است؛ پس احتمال اینکه در آینده شاهد یک سونامی سرطان باشیم،وجود دارد. سرطانهایی که عامل اصلی بهوجود آمدن آنها استعمال دخانیات است، بیشتر در سنین ۵۰ سال و بالاتر دیده میشود و قشر جوان علاقهمند به استعمال دخانیات به این مساله چندان توجهی ندارند که در آینده خطر ابتلا به سرطان آنها را تهدید میکند.
رابطه مستقیم سرطان با آلودگی هوا
دکتر محمدرضا زاهدپور انارکی متخصص بیماری های داخلی و فوق تخصص بیماری های ریوی گفت: «مهمترین عامل بروز سرطان ریه مصرف دخانیات از جمله سیگار است، به طوری که ۹۰ درصد مبتلایان به سرطان ریه را سیگاری ها تشکیل می دهند.»
وی ادامه داد: «البته آلودگی محیط زیست و وجود آلاینده های خطرناک در هوا فاکتورهای مهمی در بروز سرطان ریه است. ترکیبات بنزن و استفاده از روغن های سنگین در موتور سیکلت در ایجاد سرطان ریه نقش دارند.»
وی افزود: «لذا آلودگی هوا نیز یکی از فاکتورهای دخیل در بروز سرطان ریه است و هیدروکربن های سنگین، سوخت های فسیلی و ترکیبات بنزن می تواند موجب بروز سرطان شود.»
این فوق تخصص بیماری های ریوی خاطرنشان کرد: «همچنین استرس نیز در بروز تمام بیماری ها نقش دارد چرا که سطح ایمنی بدن را پایین می آورد و می تواند به صورت غیر مستقیم فاکتور مشارکت کننده در بروز بیماری باشد.»
یکی از دلایل پایین آمدن سن ابتلا به سرطان ریه در کشور پایین آمدن سن مصرف سیگار در نوجوانان است؛ به طوری که کسانی که در سنین پایین تر مصرف سیگار را آغاز می کنند سرطان ریه در آنها نیز در سن پایین تر ظهور خواهد کرد.
به طور کلی ابتلا به سرطان در حال افزایش است و مختص به ریه نیست. اما مسلما میان افزایش سرطان در کشور با موضوع استفاده از بنزین غیراستاندارد که منجر به آلودگی هوا می شود ارتباط مستقیم وجود دارد.
مسافرت در پایتخت برای یافتن دارو!
باید پای صحبتهای یک مبتلا به بیماری سرطان نشست تا دانست عمق فاجعه این بیماری تاچه میزان است.درد بیماری که خود طاقتفرساست،اما رنج حاشیههای بیماری از خود بیماری سختتر است.زنی که مبتلا به سرطان سینه شده و بهدلیل دیر تشخیص دادن بیماری،حالا همان غده کوچک تبدیل به یک تومور بدخیم سرطانی شده است.دکتر تجویز شیمی درمانی میکند،اما باید برای پیدا کردن داروی شیمی درمانی یک مسافرت شهری بین داروخانههای پایتخت انجام داد،بلکه بشود داروی «آدریامایسین»را که دکتر تاکید میکند،حتما آلمانی یا اتریشیاش باید خریداری شود را پیدا کنید.دارویی که اگر زنگ بزنید به داروخانه سیزده آبان توضیح میدهد که هندیاش در دسترس است و آلمانیاش را ندارند،اما مدتی است که حتی مجوز ندارند همان داروی هندی را هم ارائه بدهند،چرا که اعلام شده است،برای بدن بیمار ضرر دارد.
به طور کلی ابتلا به سرطان در حال افزایش است و مختص به ریه نیست. اما مسلما میان افزایش سرطان در کشور با موضوع استفاده از بنزین غیراستاندارد که منجر به آلودگی هوا می شود ارتباط مستقیم وجود دارد
باوجود اینکه خیلی از افراد از سرطانزا بودن دخانیات مطلع هستند ولی با این حال باز هم عده زیادی از افراد تمایل به استعمال دخانیات دارند مصرف دخانیت در کشورهایی مانند چین (رتبه ۲۹ جهان) و روسیه (رتبه ۷ جهان) خیلی زیاد است ولی در ایران (رتبه ۶۷ جهان) به نسبت این کشورها میزان مصرف دخانیات پایینتر است و دلیل آن را میتوان مسائل فرهنگی استعمال دخانیت دانست چون هنوز هم تا حدود زیادی استعمال دخانیات در بین خانوادهها زشت تلقی میشود. یونان، اسلوونی و اوکراین هم ردههای اول تا سوم بیشترین مصرف دخانیات در جهان را دارند. از سویی دیگر،برای پیدا کردن دارو،وزارت بهداشت تاکید کرده است که باید به اطلاعات دارویی،با شماره «۱۴۹۰» زنگ زد و داروخانههایی که داروی شیمی درمانی را دارند پیدا کرد،اما اطلاعات دارویی،اطلاعاتش به روز نیست و داروخانههایی را که آدرس میدهند،میگویند:یک ماه است داروی «آدریامایسین»را تمام کرده اند!این مسافرت شهری،برای کسی که از شهرستان برای درمان سرطان بستگانش به پایتخت آمده است،باز کلی هزینههای مضاعف دارد تا بهدنبال دارو،سرگردان داروخانهها شود.در کنار مشکلات یافتن دارو،معضل دیگری که وجود دارد،عدم سلامت داروهای هندی است.یکی از پرستاران،یکی از بیمارستانهایی که شیمی درمانی انجام میدهند، میگوید: «در حدود دو سال بود که از داروی آدریامایسین ساخت هند برای شیمی درمانی بیماران استفاده میکردیم حالا تازه بعد از دو سال به بیمارستانها ابلاغ کردهاند که این دارو ساخت کشور هند برای بدن بیماران سرطانی ضرر دارد و نباید استفاده شود و توسط وزارت بهداشت مجوزش لغو شده است!»این حکایت غم انگیز درمان سرطان است که این روزها در حال شیوع پیدا کردن در کشور است.
کم تحرکی و چاقی مفرط از عوامل بروز سرطان
با توجه به اینکه ۳۰ درصد مردم ایران چاق هستند و بین ۵۰ تا ۶۰ درصد نیز دچار اضافه وزن هستند،از این رو کم تحرکی و چاقی مفرط، رژیم غذایی پرچرب و پرکالری،مصرف بیش از حد گوشت قرمز و فرآوردههای آن،مصرف بیرویه فست فودها و همچنین مصرف مشروبات الکلی و دخانیات از جمله عوامل بروز سرطان هستند.»این گفتههای دکتر صدیف درویش مقدم،فوق تخصص گوارش بالغین است.وی گفت:بیماری سرطان بعد از حوادث رانندگی و بیماریهای قلبی عروقی، سومین عامل مرگ و میر در ایران محسوب میشود.
در بین زنان ایرانی سرطان پستان رتبه نخست و در مردان نیر سرطان پروستات جایگاه اول را دارد که میتوان گفت در دهههای آینده با سونامی سرطان روبهرو خواهیم شد.وی در ادامه تصریح کرد:همچنین سطح بالای نیترات آب،استفاده گسترده از سموم آفت کش و کودهای شیمیایی نیتراته در کشاورزی از دیگر عوامل سرطان زا به شمار میروند.
درویش مقدم با اشاره به راه های پیشگیری از سرطان گفت: افزایش فعالیت فیزیکی مناسب، تغییرات سبک زندگی و عادات غذایی، واکسیناسیون علیه هپاتیت، درمان هلیکوباکتری پیلوری و بهبود روشهای کشاورزی میتواند از بروز سرطان در افراد جلوگیری کند.وی اظهار کرد: «بایستی ابتدا از سرطان پیشگیری، سپس شناسایی و آنگاه اقدام به درمان زودهنگام آن کرد.» سرطان غده بدخیمی است که خبر نمیکند،میآ ید و جان انسان را میگیرد.اگر پیشگیری و راهکارهای پیشگیری از این بیماری خاموش آموزش داده شود،بیمار زیر هزینههای کمرشکن بیماری نشکند و سبک زندگی و غذایی شهروندان تغییر کند،می توان امید داشت که واژهای به نام سونامی سرطان از زندگی ایرانیها حذف که نه بلکه کمرنگ شود.
منابع : ۱-فرارو / ۲- خبرآنلاین / ۳- سلامت نیوز