پیامد های تحقیر کودک
همه ما از تبعات تحقیر کودک در جمع کم و بیش آگاه هستیم اما خیلی از والدین خشونت کلامی و
رفتاری در مقابل کودک را نوعی تربیت می دانند ولی نمی دانند که تحقیر کودک در جمع می تواند چه
خدشه بزرگی بر روح و روان کودک وارد می کند بسیاری از جرم ها و جنایت هایی که در سنین بزرگسالی انجام
می گیرد نشات گرفته از تحقیر اشخاص در زمان کودکی بوده است در ادامه مطلب پرشین وی تحقیر کودک در جمع را
مورد بررسی قرار خواهیم داد
تحقیر کودک در جمع
بیشتر والدینی که از تحقیر برای کنترل و تربیت فرزند استفاده می کنند، در واقع آن را روشی برای تلنگر
زدن به کودکان خود می دانند یا حداقل تحقیر را روشی برای کنترل کودک می دانند.
تکریم در لغت به معنای تعظیم ، بزرگداشت و حرمت ، احترام گذاشتن است و تحقیر سرزنش کردن و نقطه
مقابل آن است.
تحقیر در هر سنی مشکل ساز است اما در دوران کودکی می تواند تاثیر گذار تر با شد زیرا تاثیر
کلمات بر روی کودکان بیشتر است.
تحقیقات نشان داده است که هر فرد در ۱۰ سال اول عمر خود به طور متوسط با حدود ۱۵۰ هزار
پیام و واژه منفی مواجه می شود و بیشتر این پیام ها با محتوای «بی عرضه، تنبل، شلخته، دست و
پا چلفتی، خنگ، بی شعور، بی مسئولیت، تو هیچی نمی شی، بکن نکن، برو نرو، حرف نزن، نخور، بشین نشین،
دست بزن نزن، به جز خرابکاری کار دیگری بلد نیستی» است.
این پیام را اکثرا خانواده و در درجه بعدی دوستان و در نهایت معلم و مدرسه به ذهن کودک تزریق
می کنند و بیشتر والدینی که از تحقیر برای کنترل و تربیت فرزند استفاده می کنند، در واقع آن را
روشی برای تلنگر زدن به کودکان خود می دانند یا حداقل تحقیر را روشی برای کنترل کودک می دانند.
از ائمه اطهار روایات بسیاری در مورد تکریم و احترام به کودکان وارد شده است.
رسول اکرم صلی الله علیه و آله و سلم در این باره می فرمایند : به بزرگسالان خود احترام کنید
و نسبت به کودکان خویش ترحم و عطوفت نمایید.
پیامد تحقیر کودک در جمع
همچنین از امام علی علیه السلام روایت شده است : در
خانواده خود با کودکان عطوف و مهربان باش و بزرگترها را احترام کن.(۲)
از مصادیق تحقیر کودکان می توان به
موارد زیر اشاره کرد:
۱)مقایسه و ارزیابی او با دیگران
۲) طعنه زدن و سرزنش کودک در مقابل دیگران
۳)سلام نکردن به کودک
۴)نظارت افراطی برکودک
۵)تذکر پی در پی
۶)صدا کردن کودک با القاب ناپسند
۷)تحمیل امور بر
کودک
۸)اجازه ندان به کودک برای صحبت کردن و کامل کردن گفتارش
۹)عدم توجه به قول و قرار با کودک
۱۰)داشتن انتظارات فراتر از توان کودک
۱۱)نیشخند و پوزخند کردن کودک و……
تحقیر کردن عوارض جسمی و روانی را بر فرد تحقیر شده باقی می گذارد مانند:
تبعات تحقیر کودک در جمع
کمبود اعتماد به نفس:
اولین و مهمترین آسیب کاهش عزت و اعتماد به نفس است هر چقدر عزت نفس کودک پایین تر باشد امید
و آرزو های او دچار نقصان می شود و اینگونه کودکان در برقراری ارتباط با دیگران به مشکل خواهند خورد
و در بزرگسالی به این باور خواهند رسید که قادر به انجام هیچ کاری نیستند.
افسردگی: دومین مورد که می توان به آن اشاره کرد افسردگی است تحقیقات در این زمینه نشان داده است
که تحقیر مدام و سرزنش کودک امکان بروز افسردگی را در بزرگسالی افزایش خواهد داد.
والدینی که به منظور کنترل رفتار کودک آنها را مورد سرزنش ، تحقیر و تنبیه بدنی قرار می دهند منتظر
بروز رفتارهای خشونت آمیز در کودکان خود باشند در واقع این کودکان از شیوه رفتاری والدین خودشان برای رفتار با
دیگران استفاده می کنند
خجالتی بودن: کم رویی و خجالتی بودن یکی دیگر از اختلالاتی است که ممکن است در
اینگونه کودکان دیده شود مقایسه شدن کودک با دیگران ، جدی نگرفته شدن از سوی والدین ازجمله اموری هستند که
به خجالتی شدن فرزندان منجر می شود.
ایجاد شخصیت ناسازگار :کنترل ، تحقیر، سرزنش مدام کودک تاثیرات منفی بر شخصیت آنها دارد و موجب ایجاد یک
شخصیت نا سازگار می شود.
کودکی که تلاش می کند در مقابل شما بایستد و مقابله به مثل کند.
خشونت: نکته دیگر آن است که والدینی که به منظور کنترل رفتار کودک آنها را مورد سرزنش ، تحقیر
و تنبیه بدنی قرار می دهند منتظر بروز رفتارهای خشونت آمیز در کودکان خود باشند در واقع این کودکان از
شیوه رفتاری والدین خودشان برای رفتار با دیگران استفاده می کنند.
عدم توانایی ارتباط صحیح با دیگران : در بعضی از مواقع احساس حقارت چنان تاثیری بر روی فرد می
گذارد که فرد مبتلا جرات معاشرت با مردم را پیدا نمی کند و از ترس اینکه مبادا در جمع مورد
تحقیر واقع شود کناره گیری را به هرگونه برقراری رابطه ای ترجیح می دهد.
خود کم بینی : با سرکوب اعتماد به نفس در فرد ی که مورد تحقیر واقع شده است این
مسئله به مرور باعث به وجود آمدن حس خود کم بینی در فرد می شود.
او احساس خواهد کرد برای انجام هیچ کاری لیاقت دارد و دیگران از او بهتر هستند.
از دست دادن مهارت نه گفتن : کودکی که در خانواده به خصوص در بر خورد با والدین تحقیر
و سرزنش می شود اعتماد به نفسشان کاهش می کند ، این گونه افراد که دارای اعتماد به نفس پایینی
هستند در مقابل خواسته های دیگران جرات نه گفتن را از دست می دهند.
از عواقب جسمی که ممکن است کودکانی که مورد بی مهری و بی توجهی والدین قرار گرفته اند با آن
مواجهه شوند می توان به مواردی همچون بی اشتهایی ، پر خوری ، هیجانات منفی ، اختلال در خواب، و
حتی ترس و شب ادراری اشاره کرد.
بیشتر بدانید از چگونه کودک در معرض آزارهای کلامی قرار میگیرد؟
شما ممکن است کودک را با چنین رفتارهایی مورد آزار و خشونت کلامی قرار بدهید:
– کودک را تحقیر کنید و اسامی و عناوین تحقیرکنندهای را به او نسبت بدهید؛ مثلاً کودک را احمق، بیعرضه، زشت، لاغرمردنی یا چاق بنامید.
– پشتسر کودک بدگویی کنید؛ مثلا به والد دیگرش از رفتارهای او با لحن و کلام آزاردهنده انتقاد کنید؛ در حالیکه او صدای شما را میشنود.
– وجود و هویت او را با نفرین یا آرزوهای بد زیر سوال ببرید. مثلاً بگویید «کاش اصلا تو را
به دنیا نمیآوردم» یا «باید بچه دیگران میشدی»؛ چنین گفتههایی در کودک این احساس را ایجاد میکند که کسی او را نمیخواهد.
– تهدید به کتکزدن یکی از بدترین روشهای خشونت و آزار کلامی است. گفتن جملههای
تهدیدآمیزی مثل «الان حسابت را میرسم» یا «صبر کن پدرت بیاید» و قرار دادن کودک در موقعیت ناامنی و ترس خشونتآمیز است.
– ایجاد احساس گناه و متهم کردن کودک با گفتن جملههایی مثل «اگر تو را نداشتم
زندگیام بهتر بود» و یا «وجود تو دردسر است» یا «اگر بهتر رفتار میکردی خواهرت
را هم دچار مشکل نمیکردی» همگی تهدیدآمیز و نشانه آزارهای کلامی هستند.
– متلک انداختن به کودک با گفتن جملهای مثل «چقدر باعرضهای» در موقعیتی که کودک
نتوانسته کاری را به درستی انجام بدهد یا کودک را باهوش خطاب کردن وقتی او
نمرههای خوبی نگرفته خشونت کلامی به حساب میآید. کودک به راحتی معنای ضمنی حرف شما را میفهمد.
تبیان / فردا