با کودکان وابسته به والدین چه کنیم؟
برخی از کودکان در سنین پایین تر وابستگی خاصی به والدین خود دارند که بسیار طبیعی
است و این اضطراب و استرس جدایی از کودک ممکن است که تاثیر بدی بر روحیه کودک بگذارد
ما در این مطلب از پرشین وی قصد داریم نکاتی پیرامون کودکان وابسته به والدین را مورد بررسی
قرار دهیم و این که چگونه کودکان وابسته به والدین را تربیت کنیم تا به آن صدمه ای وارد نشود
کودکان وابسته به والدین
کودکانی که دچار هیجانات منفی دوری از پدر و مادر میشوند اغلب ممکن است جیغ بزنند، گریه کنند، قشقرق به
پا کنند و یا حتی برای جلب توجه استفراغ کنند.
اما این گونه کودکان میتوانند یاد بگیرند که با دوری و جدایی از والدین کنار بیایند.
البته به شرطی که شما به آنها اطمینان خاطر دهید، دور بودن از آنها را با آنها تمرین کنید و
به دلواپسیها و حرفهایشان گوش فرا دهید.
اغلب کودکان طبیعی بین ۹ ماهگی تا چهار سالگی علائم وابستگی را از خود بروز می دهند.
بچههای بزرگتر چنانچه بدلیل تغییرات زندگی احساس تنش و استرس کنند، میتوانند این خصوصیت را از خود بروز دهند.
داشتن یک فرزند وابسته مانند قرار گرفتن در غل و زنجیر است؛ چرا که صرف نظر از اینکه کجا هستید
و در چه شرایطی و یا چکاری انجام میدهید او توقع توجه افراطی از شما دارد.
بروز این رفتار در نوپایان امری طبیعی است؛ زیرا آنها به تازگی وارد دنیای جدیدی شدهاند و احساس ترس و
خجالت و ناامنی، گاه آنان را وادار به بودن در کنار والدین میکند اما بروز این رفتار در کودکان بزرگتر
طبیعی نیست و باید اصلاح شود.
با این کودکان باید صبور بود و کم کم آنها را برای جدایی آماده کرد؛ لذا رها کردن ناگهانی و
غیره منتظره آنها عمدتا کارساز نخواهد بود.
برای اینکه بتوانید گام به گام و به طور تدریجی کودکتان را از خود مستقل و او را با محیط
های نامانوس هم آشنا سازید توصیه میشود:
** اگر کودکتان توانایی حرف زدن دارد، از او بپرسید چرا هنگامی که
از شما دور میشود احساس اضطراب و عصبانیت میکند.
از او بخواهید که درباره هرگونه تغییرات اضطرابزای زندگی مانند نقل مکان به منزل جدید، تغییر مدرسه، مشکلات با دوستان
یا مورد گردنکلفتی قرار گرفتن از طرف همسالان و ..با شما صحبت کند.
تا زمانی که تمام حرفهایش را به شما بگوید شما فقط به دقت گوش دهید.
** از کودکتان بخواهید که یک تصویر یا نقاشی از آنچه که هنگام جدایی از شما احساس می کند ترسیم
کند تا او به یک روش خلاقانه احساساتش را با شما مطرح کند، از او بخواهید که هنگام ترسیم شکل
مذکور یا اتمام نقاشی ، آن را شرح و تفسیر کند.
وقتی که او درباره احساساتش و یا درباره هر موضوع چالشبرانگیزی با شما حرف میزند، او را از اینکه در
امنیت و آسایش بسر میبرد، مطمئن سازید.
** برای یک مدت (که البته بهتر است به مرور آن را افزایش دهید) فرزندتان را به یک پرستار بسپارید
تا وی عادت کند توسط افراد دیگر هم حفاظت و حمایت شود.
پرستار را به فرزندتان معرفی کنید.
فرزندتان را در یک اتاق به همراه پرستار بگذارید و توضیح دهید که قصد دارید اتاق را به مدت پنج
دقیقه ترک کنید.
با اطمینان خاطر اتاق را ترک کنید و بعد از پنج دقیقه بازگردید، اگر هنگامیکه به اتاق برمیگردید کودکتان علائم
اضطراب و عصبانیت ناشی از جدایی بروز داد او را مطمئن سازید.
** مدت زمانی که فرزندتان را با پرستارش تنها میگذارید افزایش دهید.
هنگامیکه مشغول کار هستید او را با پرستارش تنها بگذارید.
اگر او علائم وحشت از جدایی از خود نشان نداد میتوانید او را یک شب به منزل مادربزرگ یا خاله،
عمه و …بفرستید.
** هنگام ترک فرزندتان با پرستارش به او لبخند بزنید تا فرزندتان جدایی را یک تجربه مثبت ارزیابی کند.
** او را در آغوش بگیرید.
از دست او عصبانی نشوید و یا با او اوقات تلخی و سرزنش نکنید.
وابستگی کودک نتیجه عدم امنیت است.
با در آغوش گرفتن فرزندتان در واقع به او میگویید دوستت دارم، من در کنارت هستم، که باعث احساس امنیت
و آسودگی او میشود.
** به فرزندتان نشان دهید که احساسش را درک میکنید.
کاری نکنید که احساس کند بیان احساساتش کار غلطی است.
برایش توضیح دهید که هر چند الان با او بازی نمیکنید اما برایش یک برنامه شاد و سرگرمکننده در نظر
گرفتهاید.
** اگر علیرغم این تلاشها باز هم کودکتان به رفتارش ادامه داد ناشکیبایی نکنید و سرش داد نزنید.
در عوض، مجددا و با دقت بیشتر برایش شرح دهید که نمی توانید الان با او بازی کنید.
تشویق کنید که با وسایل و اسباببازیهایش ساعات خوشی سپری کند.
مثلا بگویید چرا یک قلعه زیبا برای من نمیسازی؟ لباس شاهزاده، رنگ نشده است؛ به نظرت قرمز بهتر است یا
آبی؟ و ….
آرام باشید و سراغ کارتان بروید که متوجه شود واقعا مشغله دارید.
** از او بپرسید که چه میخواهد؟ پیش فرضتان این نباشد که او غیر معقول است؛ در عوض سعیتان این
باشد که علت وابستگی بیش از حد او را بفهمید.
آیا او کسل است؟ آیا در محیط جدید عصبی است؟ احساس تنهایی میکند؟ ** رفتار خوبش را تشویق کنید.
تاکید کنید که واقعا خوشحالید که او قادر است کارهایی را خودش به تنهایی انجام دهد.
به این طریق میآموزد که مستقل بودن باعث عزت آفرینی است و او را ترغیب میکند که در آینده کمتر
وابسته باشد.
بیشتر بدانید از پیشگیری از مشکل وابستگی کودک
از ابتدا گاهی کودک را تنها بگذارید
برای این که کودک به این امر عادت کند که شما همیشه در کنار او نیستید گه گاهی تمرین کنید
که مدت زمانی کوتاه، مثلا چند ساعت، او را پیش کسی دیگر بگذارید. این کار باید از همان ابتدای
کودکی صورت گیرد.
برنامه هایتان را برای کودک توضیح دهید به کودک بگویید که شما در خارج از خانه
چه کارهایی را انجام خواهید داد و برنامه کودک را هم در خانه مشخص کنید، به این ترتیب الگوی خوبی
به او ارائه می دهید تا هنگامی که از او درباره کارهایش میپرسید جوابتان را بدهد. برای او شرح دهید
که او چه کارهایی خواهد کرد و وقتی از هم جدا هستند شما چه کارهایی انجام خواهید داد.
به عنوان مثال بگویید: “مادربزرگ ناهارت را حاضر میکند، یک داستان برایت می خواند و بعد استراحت
خواهی کرد. من به خرید می روم و بعد از خوردن ناهارت بر میگردم”. اگر بدون اطلاع قبلی خانه را ترک کنید،
ممکن است کودک فکر کند که این کار در آینده هم تکرار خواهید کرد و این بی اطمینانی سبب می شود که او دائماً به شما بچسبد.
با کودک قایم موشک بازی کنید
این بازی ساده کودک را به رفت و آمدهای والدین عادت میدهد. بچه ها به روش های مختلف این بازی را
انجام می دهند. پشت چیزی قایم می شوند، وسیله ای را مخفی می کنند، پنهان شدن دیگران را تماشا
می کنند و در بازی پرجنب و جوش تری مثل قایم موشک شرکت می کنند.
در این بازی کودک اطمینان
دوباره دیدن افرادی را که دوستشان دارد تجربه می کند. به کودک اطمینان دهید که باز می گردید.
فراموش نکنید به کودک بگویید که حتما برمی گردید و وقتی در همان ساعت که قول داده اید برگردید،
ثابت نموده اید که به قولتان عمل می نمایید. توجه داشته باشید که کودکان زیر پنج سال به شدت نگران عدم بازگشت و از دست دادن والدین شان هستند.
کودک را برای دوری از خود آماده کنید
به کودک تفهیم کنید که وقتی در خانه نیستید او با مشکلی مواجه نخواهد شد و برایش
برنامه های خاصی در نظر گرفته اید که وقتی بیرون از خانه یا سرگرم کاری هستید، او آن ها
را انجام دهد. به او بگویید: “می دانم که تو دیگر بزرگ شده ای و وقتی من بیرون از خانه هستم
برایت مشکلی پیش نخواهد آمد. اگر بدون اطلاع قبلی خانه را ترک کنید، ممکن است کودک فکر
کند که این کار در آینده هم تکرار خواهید کرد و این بی اطمینانی سبب می شود که او دائماً به شما بچسبد.
منبع:جهان نیوز / niniban